Η Τουρκία επεξεργάζεται την νέα στρατιωτική πολιτική της έναντι της
Συρίας, προς την οποία έστειλε ήδη μεγάλο τμήμα βοήθειας, καθώς επιδιώκει να εγκαθιδρύσει μια νέα φάση συνεργασίας και επιρροής στην περιοχή.Στόχος του Ερντογάν είναι η υπογραφή μιας σειράς στρατιωτικών συμφωνιών με τη Συρία, παρόμοιων με την συμφωνία που έχει ήδη κάνει με τη Λιβύη για τη θαλάσσια οριοθέτηση, σηματοδοτώντας δυνατότητες για ευρύτερες συνεργασίες στη Μεσόγειο.
Το πρώτο μέρος των 75.000 δεμάτων ανθρωπιστικής βοήθειας, μαζί με μια επιστολή του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που θα παραδοθούν σε 300 χιλιάδες οικογένειες που έχουν ανάγκη στη Συρία άρχισε ήδη από τη Γενική Διεύθυνση Ιδρυμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού. Στην επιστολή του, ο Ερντογάν είπε: «Όπως δεν σας αφήσαμε μόνους στον αγώνα σας για ελευθερία και δικαιοσύνη ως γείτονα και αδελφό σας, ελπίζουμε να σας υποστηρίξουμε με όλα τα μέσα στον αγώνα σας για ανάπτυξη».
Πίσω από αυτό όμως υπάρχουν τα σχέδια της Άγκυρας να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο της περιοχής, με στόχο να συστήσει μια νέα περιφερειακή τάξη. Ο Χουλουσί Ακάρ, πρόεδρος της επιτροπής άμυνας του τουρκικού κοινοβουλίου και πρώην υπουργός Άμυνας, άφησε πρόσφατα να εννοηθεί το ενδεχόμενο μιας θαλάσσιας συμφωνίας με τη Συρία. Ο Ακάρ τόνισε ότι μια τέτοια συμφωνία θα μπορούσε να περιγράψει περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο, ανοίγοντας το δρόμο για ενισχυμένη περιφερειακή συνεργασία.
Ο Ακάρ δήλωσε ακόμη ότι η αξιοποίηση των αεροδρομίων, των θαλάσσιων εγκαταστάσεων και των υλικοτεχνικών υποδομών της Συρίας θα επιταχύνει τις προσπάθειες της Τουρκίας για την ανοικοδόμηση και την ανάπτυξη της Συρίας. Υπογράμμισε ότι μια πιθανή συμφωνία για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως ακρογωνιαίος λίθος για βαθύτερους δεσμούς, τοποθετώντας την Τουρκία ως βασικό παράγοντα στη διαδικασία ανοικοδόμησης της Συρίας και στην περιφερειακή σταθερότητα.
Αυτό που έχει στο μυαλό του ο Ερντογάν είναι μια συμφωνία αντίστοιχη με το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο του 2019. Η παράνομη συμφωνία, την οποία δεν αναγνωρίζει η Αθήνα, καθόρισε τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ των δύο κρατών, δημιουργώντας ένα πλαίσιο για την άσκηση κυριαρχίας, κυριαρχικών δικαιωμάτων και δικαιοδοσίας. Αντιπροσώπευε μια στρατηγική κίνηση και των δύο χωρών για τη διεκδίκηση των συμφερόντων τους στην πλούσια σε πόρους και γεωπολιτικά ευαίσθητη περιοχή της Μεσογείου.
«Η συμφωνία παρουσιάστηκε ως ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των τουρκο-λιβυκών σχέσεων. Αποσαφηνίζοντας τις αντίστοιχες θαλάσσιες ζώνες τους, το μνημόνιο επεδίωκε την εξάλειψη των διαφορών και την προώθηση της συνεργασίας σε τομείς όπως η εξερεύνηση πόρων και η οικονομική ανάπτυξη. Ωστόσο, η συμφωνία προκάλεσε άμεση διαμάχη στην περιοχή της Μεσογείου. Οι γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Αιγύπτου, της Ελλάδας και της Κύπρου, αντιτάχθηκαν σθεναρά στη συμφωνία, υποστηρίζοντας ότι παραβιάζει τους διεθνείς κανόνες και καταπατά τα δικά τους θαλάσσια συμφέροντα.
Η διαμάχη ανέδειξε ευρύτερες εντάσεις σχετικά με τις επικαλυπτόμενες διεκδικήσεις στη Μεσόγειο, μετατρέποντας τη συμφωνία σε σημείο ανάφλεξης της περιφερειακής διπλωματίας και σε αντικείμενο συνεχούς συζήτησης σε διεθνή φόρουμ» αναφέρει το Nordic Monitor.
Παρά την αρχική προβολή της συμφωνίας, η Τουρκία επέλεξε να την υποβαθμίσει στις διπλωματικές της δεσμεύσεις από το 2020 και μετά, ιδίως καθώς επεδίωξε να βελτιώσει τις σχέσεις της με την Ελλάδα και την Αίγυπτο. Η μετατόπιση αυτή αντανακλούσε μια ρεαλιστική προσέγγιση της Άγκυρας, με στόχο τη μείωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και την προώθηση ενός πιο συμφιλιωτικού περιφερειακού διαλόγου.
Εν τω μεταξύ, η Τουρκία εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο να καταλήξει σε ταχεία συμφωνία με τη σημερινή μεταβατική κυβέρνηση στη Συρία για να νομιμοποιήσει την παρουσία των στρατευμάτων της στο συριακό έδαφος. Αυτό θα ακολουθούσε μια συνολική συμφωνία στρατιωτικής εκπαίδευσης και αμυντικής συνεργασίας, που θα επέτρεπε στην Τουρκία να συμβάλει στη διαμόρφωση του νεοσύστατου συριακού στρατού. Στην ετήσια ανασκόπηση που έκανε με τους δημοσιογράφους την περασμένη εβδομάδα, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Yaşar Güler σηματοδότησε ότι τέτοιες συμφωνίες βρίσκονται ήδη στα σκαριά σε συνάντηση Τύπου στις 15 Δεκεμβρίου.
Οι εξελίξεις αυτές πυροδοτήθηκαν από την ανατροπή του Άσαντ στην Συρία και την ανάληψη του ελέγχου της χώρας από την Hay’at Tahrir al-Sham (HTS), η οποία θέλει να απαρνηθεί με κάθε τρόπο το παλιό ισλαμιστικό της προφίλ.
Το Nordic Monitor ανέφερε τη Δευτέρα ότι η Τουρκία έχει ξεκινήσει μυστικά ένα σχέδιο για τη δημιουργία μιας παράλληλης σκιώδους κυβέρνησης στη Συρία. Το σχέδιο, είναι η Τουρκία να πρωταγωνιστήσει στην αναδιαμόρφωση της διακυβέρνησης της Συρίας, για να αποκτήσει κεντρικό ρόλο στην χώρα.
Στο πλαίσιο αυτό, οι Τούρκοι αξιωματούχοι ενεργούν ως παρασκηνιακοί σύμβουλοι των συριακών αρχών, βοηθώντας στη διαχείριση των κυβερνητικών επιχειρήσεων χωρίς να φαίνεται ότι παρεμβαίνουν άμεσα. Η Τουρκία σχεδιάζει να παρουσιάσει την πρωτοβουλία αυτή ως έναν τρόπο για την ανοικοδόμηση των θεσμών της Συρίας και την ενίσχυση της διακυβέρνησης, αποφεύγοντας παράλληλα την ανοιχτή ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις της, γράφει το Nordic Monitor.
Ο ρόλος του τουρκικού στρατού
Ένα κρίσιμο μέρος του σχεδίου είναι η ενσωμάτωση των στρατευμάτων του συριακού στρατού με τις δυνάμεις των ανταρτών, συμπεριλαμβανομένου του υποστηριζόμενου από την Τουρκία, Συριακού Εθνικού Στρατού και ομάδων όπως η HTS. Η προσέγγιση αυτή αποσκοπεί, υποστηρίζει η Τουρκία, στη διατήρηση της σταθερότητας, αποφεύγοντας το χάος που παρατηρήθηκε στο Ιράκ μετά την εισβολή των ΗΠΑ, όταν ο εθνικός στρατός διαλύθηκε.
Απώτερος στόχος της Τουρκίας είναι να αποτρέψει την άνοδο νέων πολιτοφυλακών, να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας και να προωθήσει την ενότητα μεταξύ των διαφορετικών κοινοτήτων της Συρίας, συμπεριλαμβανομένων των Κούρδων και των Αλαουιτών.
Καθώς πολλοί θεωρούν ότι είναι θέμα χρόνου η τουρκική εμπλοκή στο Κομπάνι, ο Ερντογάν δήλωσε σήμερα ότι οι το ΡΚΚ (Κόμμα Κούρδων Εργατών) το Ισλαμικό Κράτος, καθώς και οι συνδεδεμένες με αυτές άλλες οργανώσεις απειλούν το μέλλον της Συρίας και πρέπει να εξαλειφθούν. Όπως είπε, η κυβέρνησή του λαμβάνει «προληπτικά μέτρα» για να συντριβούν οι ηγεσίες των οργανώσεων αυτών το συντομότερο δυνατό.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στην πτήση της επιστροφής του από το Κάιρο, ο Ερντογάν συνέκρινε τις υποστηριζόμενες από τις Ηνωμένες Πολιτείες κουρδικές δυνάμεις στην Συρία, με το Ισλαμικό Κράτος και είπε ότι καμία από τις δύο ομάδες δεν έχει μέλλον στη Συρία. Προανήγγειλε επίσης ότι σύντομα ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν θα μεταβεί σύντομα τη Δαμασκό, την οποία έχει ήδη επισκεφθεί ο αρχηγός της υπηρεσίας πληροφοριών ΜΙΤ, ο Ιμπραχίμ Καλίν.
Η Ρωσία στρέφεται στην Λιβύη
Παράλληλα, η Τουρκία στοχεύει να διευκολύνει την απέλαση των Σύρων προσφύγων και να εστιάσει στην αντιμετώπιση του κουρδικού ζητήματος, το οποίο παραμένει κεντρικό ζήτημα στην περιφερειακή στρατηγική και την εσωτερική πολιτική της σκηνή. Από πλευράς πολιτικών στελεχών, η Άγκυρα σχεδιάζει να αξιοποιήσει υψηλόβαθμες συριακές προσωπικότητες που έκαναν αντιπολίτευση στον Άσαντ, με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Η συγκεκριμένη τακτική είχε την υποστήριξη και την καθοδήγηση της κυβέρνησης Ερντογάν και της υπηρεσίας πληροφοριών της, το 2011. Ωστόσο, παραμένουν ερωτήματα σχετικά με τη σκοπιμότητα και τη μακροπρόθεσμη επιτυχία της τόσο φιλόδοξης πρωτοβουλίας.
Εντωμεταξύ λιβυκά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι αξιωματούχοι του καθεστώτος Άσαντ φτάνουν στη Βεγγάζη της Λιβύης. Ωστόσο δεν δόθηκαν λεπτομέρειες για το ποιοι είναι οι αξιωματούχοι που διέφυγαν. Μετά την πτώση του Άσαντ έχουν αυξηθεί και μετακινήσεις μέσω θαλάσσης από την Συρία προς την Ανατολική Λιβύη. Η Ρωσία απέσυρε σημαντικές ποσότητες στρατιωτικών μέσων από τη Συρία, κυρίως από την αεροπορική βάση Khmeimim στη Λατάκεια, και τα μετέφερε στη Λιβύη, σύμφωνα με διάφορες ειδησεογραφικές αναφορές.
Με την ξαφνική πτώση του Άσαντ, η Ρωσία προσπαθεί να διαχειριστεί τις σημαντικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις και το προσωπικό της σε αυτές, που στρατοπέδευαν στη Συρία. Ένας αμυντικός αξιωματούχος των ΗΠΑ δήλωσε, ανωνύμως, στο CNN αυτή την εβδομάδα ότι «η Μόσχα έχει αυξήσει την πίεση στον διοικητή του Εθνικού Στρατού της Λιβύης Χαλίφα Χάφταρ για να διασφαλίσει τις διευκολύνσεις που ζητεί πλέον η Ρωσία από την Λιβύη, αν δεν καταστεί δυνατόν να διατηρήσει την προνομιακή της παρουσία στην Συρία».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου