Η προσωπική εξωτερική πολιτική του Έλον Μασκ που προωθεί ακροδεξιά
κόμματα προκαλεί την οργή των ηγετών στην Ευρώπη και τους θέτει ένα δίλημμα: Πώς να επιπλήξουν τον τιτάνα της τεχνολογίας χωρίς να εξοργίσουν τον προστάτη του – τον Ντόναλντ Τραμπ, με τον οποίον θα είναι υποχρεωμένοι να συνεργαστούν;Ο Μασκ θα μπορούσε εύκολα να θεωρηθεί ως ένας άτακτος ανταγωνιστής που απλώς αγαπάει να προκαλεί σοκ και επιδιώκει να ικανοποιήσει τις δικές του εμμονές αναρτώντας τις θέσεις του στο Χ όποτε του κάνει κέφι. Δική του είναι άλλωστε η πλατφόρμα.
Αλλά ο Μασκ δεν είναι απλώς κάποιο τρολ. Είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, κατέχει μερικές από τις πιο στρατηγικές και επιδραστικές επιχειρήσεις του πλανήτη και χειρίζεται ένα πανίσχυρο δίκτυο κοινωνικών μέσων. Ο Μασκ αναδεικνύει την τεράστια επιρροή του ως λαϊκίστικη δύναμη που κινητοποιεί πολιτικούς προβοκάτορες ως ένα είδος υπερεθνικής, μη κρατικής δύναμης ενός ανθρώπου, σχολιάζει το CNN.
O ιδιοκτήτης της Tesla προβλέπει επίσης τη διεθνή αναστάτωση που πιθανώς θα επικρατήσει όταν ο εκλεγμένος Πρόεδρος Τραμπ, επιστρέψει στον Λευκό Οίκο σε δύο εβδομάδες και τις πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων που θα προκύψουν.
Αυτό συμβαίνει επειδή το αφεντικό της Tesla και της SpaceX δεν θα είναι απλώς ένας ισχυρός ελεύθερος πράκτορας, στη νέα αμερικανική κυβέρνηση, αλλά ένας σύμβουλος του εσωτερικού κύκλου της, επικεφαλής του Τμήματος Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας. Ως εκ τούτου, θα είναι δύσκολο να γνωρίζουμε πού τελειώνει η πολιτική του Μασκ και πού αρχίζει η επίσημη εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.
Για τους ξένους, οι επιθέσεις του σε εκλεγμένους αξιωματούχους με τους οποίους διαφωνεί κινδυνεύουν να εμφανιστούν ως προσπάθεια μιας μελλοντικής κυβέρνησης των ΗΠΑ να παρέμβει στην πολιτική άλλων δημοκρατιών και κυρίαρχων εθνών για να αποσταθεροποιήσει τις κυβερνήσεις τους.
Και οι κινήσεις του εγείρουν το ερώτημα αν εργάζεται υπό την καθοδήγηση του Τραμπ, αν θεωρείται από τον εκλεγμένο Πρόεδρο ως μια χρήσιμη εμπροσθοφυλακή της αναστάτωσης ή αν θα μπορούσε σύντομα να καταλήξει να ενοχλεί τον 47ο πρόεδρο καθώς προσπαθεί να βάλει τη σφραγίδα του στον κόσμο.
“Θα υλοποιήσει ο Μασκ την ατζέντα της εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ, ενεργώντας ως προσωπικός πρεσβευτής του Τραμπ παντού;”, διερωτήθηκε η Λίντσεϊ Γκόρμαν, διευθύνουσα σύμβουλος και ανώτερη συνεργάτης στο German Marshall Fund. “Ή θα προωθήσει ο Μασκ το δικό του όραμα για τις παγκόσμιες υποθέσεις, το οποίο μπορεί να ευθυγραμμίζεται με τον Τραμπ σε ορισμένα σημεία, αλλά όχι σε άλλα. Και τότε ποια θα είναι η δυναμική της εξουσίας μεταξύ αυτών των δύο;”
Τι δείχνουν οι πρώτες ημέρες
Η προθυμία του Τραμπ να ανεχθεί τις σφοδρές επιθέσεις του Μασκ σε συμμάχους ηγέτες είναι επίσης ένα σημάδι ότι οι επόμενοι μήνες θα μπορούσαν να είναι ακόμη πιο δύσκολοι για τους φίλους της Αμερικής από ό,τι η πρώτη θητεία του. Αυτή η πραγματικότητα διαδραματίστηκε τη Δευτέρα, όταν ο Καναδός Πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό ανακοίνωσε την παραίτησή του. Ο Τριντό είχε προ πολλού χάσει την εμπιστοσύνη των Καναδών και του ίδιου του Φιλελεύθερου Κόμματός του. Αλλά οι απειλές του Τραμπ για την επιβολή δασμών 25% επιδείνωσαν την πολιτική κρίση στην Οτάβα και ίσως επιτάχυναν την αποχώρηση ενός ανταγωνιστή που ο Τραμπ χαρακτήρισε “κυβερνήτη” της 51ης πολιτείας της Αμερικής.
Η προφανής αίσθηση ελευθερίας που νιώθουν ο Τραμπ και ο Μασκ παίζοντας πολιτική στο εξωτερικό είναι επίσης ένας δείκτης της αυτοπεποίθησης στον κόσμο του MAGA ενόψει της ορκωμοσίας του Τραμπ. Επιδεικνύουν την πεποίθηση ότι η δύναμή τους τους επιτρέπει να εκφοβίζουν μικρότερες χώρες και μπορεί να προμηνύουν μια νέα και πιο θρασύτατη ενσάρκωση του “America First”.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες καταδικάζουν τον Musk
Οι επιθέσεις του Μασκ – που μεταφέρθηκαν στα 211 εκατομμύρια οπαδούς του στο X – έχουν δοκιμάσει την υπομονή των ηγετών ορισμένων από τους στενότερους παραδοσιακούς συμμάχους της Αμερικής και έχουν εντείνει τις ήδη τεταμένες διατλαντικές εντάσεις ενόψει της δεύτερης θητείας του Τραμπ.
– Ο Βρετανός πρωθυπουργός Keir Starmer, ο οποίος βρίσκεται στο στόχαστρο του Musk εδώ και εβδομάδες, προειδοποίησε ότι ο ιδιοκτήτης της SpaceX είχε ξεπεράσει “τα όρια” είπε ότι ο Βρετανός υπουργός που είναι υπεύθυνος για την προστασία των παιδιών θα έπρεπε να φυλακιστεί και ότι ήταν απολογητής των βιασμών που είχαν συμβεί πριν από χρόνια στην Βρετανία.
– Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κατηγόρησε τον Μασκ ότι τροφοδοτεί ένα νέο “διεθνές αντιδραστικό κίνημα” και παρεμβαίνει στις εκλογές.
– Ο πρωθυπουργός της Νορβηγίας Jonas Gahr Støre δήλωσε ότι είναι “ανησυχητικό” το γεγονός ότι ένας άνθρωπος με τέτοια δύναμη εμπλέκεται τόσο άμεσα στις υποθέσεις άλλων χωρών.
– Η γερμανική κυβέρνηση έχει ήδη επικρίνει τον πολυεκατομμυριούχο επειδή υποστηρίζει το ακροδεξιό, φιλορωσικό κόμμα, την Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), στις επερχόμενες εκλογές. Ο Μασκ θα φιλοξενήσει τον ηγέτη του κόμματος σε μια συνέντευξη στο X αυτή την εβδομάδα.
Το «MAGA»
Η δυσαρέσκεια που προκάλεσε ο Μασκ αντανακλά την κεντρική ιδεολογία του κινήματος του Τραμπ “Make America Great Again”. Ο Μασκ, επιτίθεται στους πολιτικούς του κατεστημένου και επιδιώκει να προωθήσει ακροδεξιούς, αουτσάιντερ, λαϊκιστές, των οποίων οι απόψεις και η ιδιοσυγκρασία αντικατοπτρίζουν εκείνες του εκλεγμένου προέδρου. Στην Ευρώπη, όπως και στις Ηνωμένες Πολιτείες, πολλοί ψηφοφόροι έχουν αγανακτήσει με τις κυβερνήσεις που πιστεύουν ότι απέτυχαν να βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση και να αναχαιτίσουν τη μετανάστευση.
Η 1η Τροποποίηση του Συντάγματος
Για πολλούς Αμερικανούς, ο Μασκ απλώς ασκεί τα δικαιώματά του που απορρέουν από την Πρώτη Τροποποίηση. Αλλά στην Ευρώπη, μια ήπειρο που στοιχειώνεται από τη φρίκη του ακροδεξιού εξτρεμισμού, η υποστήριξή του στον ριζοσπαστικό λαϊκισμό θεωρείται από πολλούς ηγέτες προσβλητική. Επίσης δεν πιστεύουν ότι είναι παράδειγμα ελεύθερου λόγου. Αντίθετα πιστεύουν ότι είναι προσπάθεια να καταπνίξει τις ελευθερίες και την δημοκρατία.
Αν υπάρχει μια στρατηγική στο ξεσήκωμα του Μασκ, είναι ότι οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης σε αυτές τις χώρες είναι πολύ περισσότερο σύμφωνες με τα αντιμεταναστευτικά και αντι-ελεύθερα εμπορικά ένστικτα του Τραμπ από ό,τι οι ηγέτες που βρίσκονται σήμερα στη θέση τους. Και ο Τραμπ μπορεί να ελπίζει να προωθήσει πολιτικούς συνομιλητές που θα του είναι πιο συμπαθείς.
Στη Γαλλία, για παράδειγμα, το ακροδεξιό κόμμα Εθνικός Συναγερμός (πρώην Εθνικό Μέτωπο) της Μαρίν Λεπέν έχει την καλύτερη ευκαιρία να κερδίσει το 2027 στο σύστημα προεδρικών εκλογών δύο γύρων που πάντα το απέκλειε από την εξουσία. Στην Γερμανία, το AfD, είναι απίθανο να σχηματίσει κυβέρνηση στο γερμανικό σύστημα που προωθεί τους συνασπισμούς, η επιρροή του μπορεί να αυξηθεί μετά τις ομοσπονδιακές εκλογές του Φεβρουαρίου.
Και ο Τραμπ έχει ήδη στρώσει το κόκκινο χαλί στο Μαρ-α-Λάγκο σε ακροδεξιούς Ευρωπαίους ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του ισχυρού ακροδεξιού πρωθυπουργού της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν και της ακροδεξιάς λαϊκίστριας πρωθυπουργού της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι, η οποία μπορεί να είναι η ισχυρότερη εθνική ηγέτης στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυτή τη στιγμή.
Ο τραμπισμός ασύμβατος με ορισμένους από τους συμμάχους της Αμερικής
Το εθνικιστικό DNA της εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ είναι συχνά μια αντίδραση στις πολιτικές και στη συμπεριφορά των κεντροαριστερών ηγετών στη Δύση. Αυτό μπορεί να εξηγήσει πόσο βασανιστήριο ήταν για τον Τριντό, η εκλογή του Τραμπ.
Ο Τριντό – ο οποίος, ως δηλωμένος φεμινιστής που πρόσφερε θερμή υποδοχή στους μετανάστες, είναι ο αντίποδας του MAGA. Τον Τριντό είναι πιθανό να διαδεχθεί βραχυπρόθεσμα ένας πρωθυπουργός του Φιλελεύθερου Κόμματος, αλλά το πιθανότερο αποτέλεσμα των γενικών εκλογών που πρέπει να διεξαχθούν φέτος είναι μια νέα κυβέρνηση υπό τον ηγέτη του Συντηρητικού Κόμματος Πιερ Πουαλεβρέ.
Ο Πουαλεβρέ μοιράζεται κάποιες από τις λαϊκιστικές τάσεις του Τραμπ, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη μετανάστευση, και την τάση του να απονέμει στους αντιπάλους του κοροϊδευτικά παρατσούκλια. Αλλά έχει επίσης καταδικάσει τον χαρακτηρισμό του Καναδά από τον Τραμπ ως 51η πολιτεία. Στο τιμόνι μιας κυβέρνησης πλειοψηφίας, μπορεί να αποδειχθεί πιο τρομερός διαπραγματευτής σε εμπορικά θέματα από έναν σοβαρά αποδυναμωμένο Τριντό.
Ομοίως, αν ο Musk προσπαθεί να αποσταθεροποιήσει τον πρωθυπουργό Starmer, στην Βρετανία, οι ενέργειές του πηγάζουν από μια παρανόηση της πολιτικής δυναμικής της Βρετανίας. Παρά τον σκληρό τόνο του Στάρμερ, η αναμέτρηση με τον Μασκ αποτελεί ανεπιθύμητη αναταραχή για έναν πρωθυπουργό, ο οποίος, όπως όλοι οι άλλοι παγκόσμιοι ηγέτες, προσπαθεί να οικοδομήσει μια σχέση με τον Τραμπ για να γλιτώσει το έθνος του από τις χειρότερες συνέπειες μιας νέας αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής που βασίζεται στην επιβολή της αμερικανικής ισχύος σε φίλους και εχθρούς.
Τα προβλήματα για τις ΗΠΑ
Οι αιχμές του Musk μπορεί επίσης να προκαλέσουν προβλήματα στις ΗΠΑ. Μοιάζουν ήδη με πονοκέφαλο για τους πιο συμβατικούς αξιωματούχους της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, όπως ο Μάρκο Ρούμπιο, που επέλεξε ο Τραμπ για υπουργό Εξωτερικών, και ο βουλευτής της Φλόριντα Μάικλ Γουόλτς, που επέλεξε για σύμβουλο εθνικής ασφάλειας.
“Νομίζω ότι θα γίνει πολύ γρήγορα πολύ μεγάλη σύγχυση. Δεν ζηλεύω τους διπλωμάτες καριέρας στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι οποίοι σίγουρα θα έχουν τα χέρια τους γεμάτα προσπαθώντας να καταλάβουν ποιανού την ατζέντα εκτελούν”, δήλωσε η Γκόρμαν.
Οι προφανείς συγκρούσεις μεταξύ της αμερικανικής πολιτικής και των επιχειρηματικών συμφερόντων του Μασκ δημιουργούν μια άλλη επιπλοκή. Έχει ήδη συμμετάσχει σε τηλεφωνήματα μεταξύ του Τραμπ και παγκόσμιων ηγετών, όπως ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, οι δυνάμεις του οποίου χρησιμοποιούν το διαδικτυακό σύστημα Starlink του Μασκ για να υποστηρίξουν τον πόλεμό τους κατά της Ρωσίας.
Η μαζική εμπορική έκθεση του Μασκ στην Κίνα μπορεί επίσης να βαρύνει σημαντικά την προσέγγιση του Τραμπ και μπορεί να συγκρουστεί με τα γερακίστικα ένστικτα των Γουόλτς και Ρούμπιο, οι οποίοι πρόκειται να αποτελέσουν μέρος του πιο αντι-κινεζικού υπουργικού συμβουλίου στη σύγχρονη αμερικανική ιστορία.
Στην πρώτη θητεία του Τραμπ, όταν έκανε εξωτερική πολιτική με tweet, η Αμερική έγινε δύναμη παγκόσμιας αναστάτωσης. Ο εξέχων ρόλος του Μασκ στη δεύτερη κυβέρνησή του μπορεί να κάνει αυτά τα τέσσερα χρόνια να φαίνονται σταθερά σε σύγκριση με τα προηγούμενα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου