Στον δυτικό Καναδά, η φυλή Secwépemc, είχε δημιουργήσει έναν
ακμάζοντα πολιτισμό με σημαντική επιρροή.Την ίδια περίοδο που οι άνθρωποι της Μεσοποταμίας και οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, έγραφαν ιστορία σε ένα άλλο σημείο του πλανήτη, οι Secwépemc ευημερούσαν στη δική τους γη, αφήνοντας μια αρχαιολογική κληρονομιά, πολύ πιο σημαντική από ό,τι μπορεί κανείς να φανταστεί.
Μετά την κατολίσθηση και την μεταγενέστερη ύφεση του ποταμού (η ονομασία των ιθαγενών για τον ποταμό ήταν Pesxenmétkwe), τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2024, δύο ομάδες με καταγωγή από τους αρχαίους Secwépemc, από το Πρώτος Έθνος της Λίμνης Γουίλιαμς (Williams Lake First Nation) και τους Esk’etemc, ολοκλήρωσαν την πρώτη φάση μιας εκτενούς μελέτης πολιτιστικής κληρονομιάς με στόχο την αναγνώριση και την προστασία όλων των σημείων όπου έζησαν οι Secwépemc και τα οποία εξακολουθούν να υπάρχουν στη Βρετανική Κολομβία.
Η μελέτη εστίασε στην περιοχή από το Χάνσβιλ μέχρι τις εκβολές του ποταμού Chilcotin, και το ιστορικής σημασίας φαράγγι Farwell. Είναι γνωστό πως, η περιοχή κάποτε έσφυζε από ζωή στα χωριά των Secwepemc.
Ωστόσο, ευρήματα που ήρθαν πρόσφατα στο φως, προσφέρουν νέα στοιχεία για το κάποτε ανεπτυγμένο έθνος των Secwépemc, το οποίο αποδεκατίστηκε από την ευλογιά το 1860.
Ανακαλύφθηκαν ερείπια και ευρήματα πολλών άγνωστων μέχρι πρότινος οικισμών και αφηγούνται τον ιστορία ενός πολύ ανεπτυγμένου λαού που κατέγραψε αξιοθαύμαστα επιτεύγματα, τα οποία ανάγονται στην τρίτη ή τέταρτη χιλιετία π.Χ.
“Τα οικήματα αυτά, χτισμένα σε τάφρους είναι αρχαιότερα από τις πυραμίδες! Είναι απίστευτο το ότι εξακολουθούμε να αποκαλύπτουμε νέα στοιχεία για τις κοινότητες που κάποτε άκμαζαν εδώ για χιλιάδες χρόνια”, εξηγεί με ενθουσιασμό η Whitney Spearing, διευθύντρια του τμήματος φυσικών πόρων του Πρώτου Έθνους της Λίμνης Γουίλιαμς, η οποία συνέβαλε στον συντονισμό και την καθοδήγηση της πρόσφατης μελέτης και τις ανασκαφές.
Επείγουσες ενέργειες οδήγησαν σε ιστορικά ευρήματα
Η φυλή Secwépem, γνωστή στους μη αυτόχθονες ως “οι Shuswap”, είναι ένα έθνος 17 ομάδων που κατοικούσαν στο νότιο κεντρικό τμήμα της επαρχίας της Βρετανικής Κολομβίας στον Καναδά.
Οι πρόγονοι των Secwépemc έζησαν στην ενδοχώρα τουλάχιστον πριν από 10.000 χρόνια.
Την περίοδο των επαφών τους με τους Ευρωπαίους, στα τέλη του 18ου αιώνα, οι Secwepemc, είχαν καταλάβει ένα αχανές έδαφος.
Το Έθνος τους ήταν μία πολιτική συμμαχία που ρύθμιζε τη χρήση της γης και των πόρων, προστατεύοντας τα εδάφη των Shuswap.
Μπορεί οι ομάδες του Έθνους να ήταν ξεχωριστές και ανεξάρτητες, τις ένωνε ωστόσο η κοινή γλώσσα – η Secwepemctsin – ο κοινός πολιτισμός και το σύστημα πεποιθήσεων.
Παραδοσιακά, το έδαφος των Secwepemc καλύπτει μια αχανή έκταση, περίπου 180.000 τ.μ. Ήταν περιβάλλον με ποικιλομορφία, αν και μεγάλο μέρος του αλλοτινού οικοσυστήματος, έχει καταστραφεί από τη δασική εκμετάλλευση, την εξορυκτική δραστηριότητα, τον μαζικό τουρισμό και άλλες εμπορικές δραστηριότητες.
Στην πιο πρόσφατη περίπτωση, μια φυσική καταστροφή ήταν που έβαλε το Secwépemc σε κίνδυνο. Οι φόβοι για περισσότερες κατολισθήσεις, που θα εξαφάνιζαν σπουδαίας σημασίας ιστορικούς χώρους, οδήγησε σε άμεση δραστηριοποίηση. Μία μέρα μετά την πρώτη κατολίσθηση, την 1η Αυγούστου, το ίδρυμα για την προστασία του Πρώτου Έθνους της Λίμνης Γουίλιαμς, εξασφάλισε την πραγματοποίηση σαρώσεων με LiDAR, με την υποστήριξη της επαρχίας της Βρετανικής Κολομβίας.
Αργότερα τον ίδιο μήνα, το ίδρυμα, για την προστασία του Πρώτου Έθνους της Λίμνης Γουίλιαμς, του Esk’etemc, και η Βρετανική Κολομβία, υπέγραψαν διακυβερνητική επιστολή συμφωνίας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την κατολίσθηση.
Η συμφωνία έθετε τον τρόπο της συνεργατικής στρατηγικής για την προστασία της αλιείας, την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής υποβάθμιση, την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και την κοινοποίηση σημαντικών πληροφοριών.
Αν και, τελικά, κατολίσθηση δεν είχε καταστροφικές διαστάσεις, έπληξε πολλά από τα γνωστά σημεία του χωριού Secwépemc που δεν είχαν επηρεαστεί από την επαφή με τους Ευρωπαίους. Ανάμεσα στα πιο πληγμένα, είναι τα χωριά Tecwilúps, Nexelp, και Kwomesken. Το Tecwilúps, ένας άλλοτε σημαντικός οικισμός, στη συμβολή των ποταμών Chilcotin και Fraser, υπέστη εκτεταμένες καταστροφές.
Τα χωριά Nexelp και Kwomesken, κοντά στο φαράγγι Farwell, υπέστησαν επίσης σημαντικές απώλειες. Τα χωριά αυτά, τα οποία έχουν καταγραφεί εδώ και χρόνια στα αρχαιολογικά και τα εθνογραφικά αρχεία, είναι γνωστό πως, αποτελούσαν κέντρο της ζωής των Secwépemc. Αν και πολλά έχουν πλέον εξαφανιστεί, η πρώτη φάση της νέας έρευνας αποκάλυψε μια πολύ πιο εκτενή ιστορία απ’ ό,τι είχε καταγραφεί προηγουμένως.
“Γνωρίζαμε ανέκαθεν πως υπήρχαν περισσότερα από τα τέσσερα κυριότερα χωριά που αναφέρονται ξανά στην εργασία του Teit”, εξηγεί η Spearing, αναφερόμενη στον επιφανή εθνογράφο που κατέγραψε πολλά σημεία των Secwépemc.
“Δεν περιμέναμε ποτέ ότι θα είναι τόσα πολλά ή, πως ορισμένα από αυτά, θα ήταν τόσο μεγάλα”.
Στο διάστημα ανάμεσα στις 15 Αυγούστου και τις 29 Νοεμβρίου, οι μελετητές πραγματοποίησα επιτόπια μελέτη στις περιοχές που αναγνωρίστηκαν, αξιοποιώντας
συστήματα γεωγραφικών πληροφοριών (ΣΓΠ), σαρώσεις με τεχνολογία LiDAR και οπτικές εκτιμήσεις των περιοχών που είχαν πληγεί από την κατολίσθηση.
Τα ευρήματα ήταν εντυπωσιακά: Καταγράφηκαν 70 αρχαιολογικοί χώροι, τόσο νέο – αναγνωρισμένοι όσο και καταγεγραμμένοι στο παρελθόν. Ανάμεσά τους οι 31 επαληθεύτηκε πως ήταν χωριά Secwepemc πριν την επαφή τους με τους Ευρωπαίους ενώ επτά, περιείχαν ιερά στοιχεία, όπως ταφικές εκτάσεις, τέχνη στην πέτρα και σπήλαια. Σχεδόν οι μισοί από τους χώρους που ερευνήθηκαν, εκτός από την κατολίσθηση, είχαν πληγεί και από τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2017 στο Cariboo-Chilcotin.
“Είναι εντυπωσιακό αν σκεφτούμε πως, τόση ιστορία παρέμενε κρυμμένη μέχρι σήμερα”, εξηγεί η Spearing.
“Τα ευρήματα, επανακαθορίζουν την αντίληψη μας για το παρελθόν και επαληθεύουν την βαθιά και ιστορική σχέση της φυλής Secwépemc με τη γη αυτή”.
“Ιστορικές και εθνογραφικές καταγραφές μαρτυρούν πως οι κοινότητες των Secwépemc στο φαράγγι, γνωστές ως Ste’tlemc, διαδραμάτισαν σπουδαίο ρόλο στα περιφερειακά εμπορικά δίκτυα για πάνω από 4.000 χρόνια.
Η επιδημία της ευλογιάς που ξέσπασε το 1860 ωστόσο, αποδεκάτισε τις κοινότητες αυτές, αναγκάζοντας τους επιζώντες να αναζητήσουν καταφύγιο σε άλλα χωριά των Secwépemc όπως το Esk’etemc και το Stswecem’c Xget’tem”.
Ακόμη, πολλοί διατήρησαν μικρότερους οικισμούς δυτικά του ποταμού Fraser, συνεχίζοντας να βασίζονται στη σχέση τους με τη γη.
“Οι Esk’etemc είχαν σπίτια στο River Camp (Se’tl), μέχρι το 1963, όταν κάηκαν”, εξηγεί ο φύλαρχος Francis Johnson Jr.
“Υπήρχαν και σημεία στο καταφύγιο στο Ντάγκλας τα οποία χάθηκαν στις πλημμύρες του ποταμού Chilcotin”.
Κοιτώντας μπροστά: Το σχέδιο ανάπλασης
Με την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης, είναι ήδη σε εξέλιξη οι προετοιμασίες για τη δεύτερη φάση του προγράμματος ανάπλασης της πολιτιστικής κληρονομιάς από την κατολίσθηση του ποταμού Chilcotin.
Το επόμενο στάδιο εστιάζει στην προστασία και την καταγραφή των αρχαιολογικών και πολιτιστικών χώρων που επλήγησαν από την κατολίσθηση και τη συλλογή λεπτομερών ερευνητικών δεδομένων για την εκτίμηση της ζημιάς και τον σχεδιασμό στρατηγικών ανάπλασης.
“Τα ευρήματα, δεν έχουν αλλάξει μόνο όσα γνωρίζουμε για το παρελθόν, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε τα προστατεύσουμε την ιστορία στο μέλλον”, εξηγεί η Spearing.
“Κάθε σημείο που αναγνωρίζουμε, κάθε κομμάτι ιστορίας που καταγράφουμε, είναι ένα βήμα προς την ανάκτηση και την προστασία της ιστορίας μας”.
Σ’ αυτό συμφωνεί και ο φύλαρχος του Πρώτου Έθνους της Λίμνης Γουίλιαμς, Willie Sellars.
“Η κατολίσθηση του ποταμού Chilcotin, ήταν ένα γεγονός που δεν επηρέασε μόνο τη γη, αλλά αποκάλυψε βαθύτερες αλήθειες για την ιστορία μας και τη σχέση μας με αυτή τη γη”, εξηγεί.
“Η μελέτη της πολιτιστικής κληρονομιάς ενισχύει αυτό που, οι ομοεθνείς μας γνώριζαν ανέκαθεν – πως οι πρόγονοί μας έζησαν, άκμασαν και φύλαγαν τη γνώση τους, προ αμνημονεύτων χρόνων”.
“Το έργο αυτό, δεν αφορά μόνο την αρχαιολογία“, συμπληρώνει ο φύλαρχος Sellars
“Τιμά τις ιστορίες των προγόνων μας, προστατεύει τα μέρη που ζει το πνεύμα τους και διασφαλίζει πως, και οι μελλοντικές γενιές θα περπατήσουν στη γη αυτή, με την ίδια γνώση και την ίδια σύνδεση”.
“Το ίδρυμα για την προστασία του Πρώτου Έθνους της Λίμνης Γουίλιαμς, είναι αφοσιωμένο στην προστασία της ενότητας και του σεβασμού των πολιτιστικών αυτών χώρων και την ενίσχυση των δεσμών με όσους συμμερίζονται την ανάγκη προστασίας της γης αυτής”.
Η φυλή Secwépemc έζησε στη γη της σημερινής Βρετανικής Κολομβίας για χιλιάδες χρόνια, είχε βαθιούς πολιτιστικούς και ιστορικούς δεσμούς με την περιοχή και κάθε νέα ανακάλυψη, εμβαθύνει την κατανόηση της ιστορίας της μακράς τους παρουσίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου