Το πρώτο αποτεφρωτήριο στην Ελλάδα είναι πλέον γεγονός!

Το πρώτο αποτεφρωτήριο στην Ελλάδα είναι πλέον γεγονός! Συνέντευξη με τον πρόεδρο της επιτροπής για την αποτέφρωση στην χώρα μας κ. Αντώνη Αλακιώτη.

Κύριε Αλακιώτη πείτε μου λίγα λόγια για τον αγώνα που κάνατε και που βρισκόμαστε σήμερα.

Αυτό ήταν ένα μεγάλο ταξίδι. Κράτησε σχεδόν 23 χρόνια από τότε που πρωτοξεκινήσαμε το 96 και συστήσαμε την επιτροπή για το δικαίωμα της αποτέφρωσης των νεκρών στην Ελλάδα. Μέχρι σήμερα καταφέραμε με την υποστήριξη εκατοντάδων ανθρώπων είτε από την κεντρική πολιτική σκηνή είτε με δημοσιογράφους είτε με ανθρώπους απλούς, ανθρώπους της τέχνης και του θεάματος να προωθηθεί όλη αυτή η δυνατότητα για να γίνει ένα αποτεφρωτήριο στη χώρα μας. Οι σταθμοί σε όλη αυτή την πορεία ήταν οι τρείς τροπολογίες διακομματικής υποστήριξης που κατατέθηκαν το 1998 το 2004 και το 2006 με τελική κατάληξη την τελευταία να γίνει ο νόμος του 2006 που επιτρέπει την αποτέφρωση των νεκρών στην Ελλάδα από την κυβέρνηση Καραμανλή τότε και με υπουργό εσωτερικών τον Προκόπη Παυλόπουλο. Έκτοτε έγινε ένα προεδρικό διάταγμα και το 2010 έγινε μια κοινή υπουργική απόφαση που καθόριζε όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες του αποτεφρωτηρίου κτηριακά, μηχανολογικά περιβαλλοντολογικά, αρχιτεκτονικά, αδειοδοτήσεις και όλα τα υπόλοιπα θέματα, περάσαμε από όλα αυτά τα στάδια για να καταλήξουμε εδώ. Ουσιαστικά νομοθετικά είμαστε έτοιμοι από το 2010. Από τότε, τόσο ο δήμος Αθηναίων όσο ο δήμος Θεσσαλονίκης, Βόλου, Πατρώων, Μαρκοπούλου, Ζωγράφου, Βύρωνα, Περάματος και άλλοι δήμοι, ο δήμος Μαραθώνος, προχώρησαν σε αποφάσεις δημοτικών συμβουλίων οι οποίες με τον έναν η με τον άλλον τρόπο χωροθετούσαν αποτεφρωτήρια εντός των κοιμητηρίων τους.

Αυτό που προέκυψε στην πορεία ήταν και είναι ότι τα περισσότερα από τα κοιμητήρια που υπάρχουν στην Ελλάδα έχουν πολεοδομικά προβλήματα. Έχουν προκύψει από καταπατήσεις χώρων και δεν έχουν τακτοποιηθεί πολεοδομικά ως τέτοια. Με συνέπεια κάθε φορά ενώ υπήρχε η πολιτική βούληση να γίνει το αποτεφρωτήριο εντός των συγκεκριμένων κοιμητηρίων, προέκυπταν πολεοδομικά προβλήματα. Χαρακτηριστικά ο δήμος Ζωγράφου οπού ενώ προχώρησαν οι διαδικασίες και εγκρίθηκαν οι μελέτες κτηριακά και περιβαλλοντολογικά, το γραφείο της πολεοδομίας όταν πήγε για να εκδοθούν οι άδειες δεν μπορούσε να προχωρήσει γιατί το κοιμητήριο είναι αγνώστου ιδιοκτήτη.

Εκτός από πολεοδομικά προβλήματα τι άλλα προβλήματα υπήρχαν;

Υπήρχε το πρόβλημα ότι εάν ο δήμος πήγαινε να κάνει αποτεφρωτήριο έπρεπε να πάρει την έγκριση του τοπικού δημοτικού συμβουλίου. Τα τοπικά δημοτικά συμβούλια θέτανε όρους αντιοικονομικούς, δεν συνέφερε πχ να κάνει την επένδυση ο δήμος Αθηναίων να κάνει την επένδυση στον δήμο Μεσογαίας η στο δήμο Λαυρεωτικής που είναι βιομηχανικές περιοχές και να δίνει πχ στον δήμο Λαυρεωτικής τεράστια ποσά για να έχει την άδεια και την δυνατότητα, υπήρχαν θέματα τέτοια. Σου έλεγε γιατί δεν το κάνεις στον δήμο σου και έρχεσαι στον δικό μου να το κάνεις. Και τελικά το κόστος ήταν τεράστιο. Επιπλέον η εκκλησία ήταν αντίθετη με την αποτέφρωση. Και οι δήμαρχοι μπορεί να ήθελαν να το κάνουν αλλά φοβόντουσαν το πολιτικό κόστος γιατί ο αξιακός κώδικας ενός πολιτικού είναι η επανεκλογή του. Μπορεί θεωρητικά να είναι υπέρ αλλά αν ρισκάρει την επανεκλογή του θα το σκεφτεί πολύ για να το κάνει. Έτσι λοιπόν με βάση την κατάσταση που υπήρχε και παρά την ύπαρξη πολιτικής βούλησης όλων των κυβερνήσεων είτε της ΝΔ είτε της σύμπραξης ΝΔ- ΠΑΣΟΚ είτε του Σύριζα, δεν είχε επιτευχθεί μέχρι το 2017 η διαδικασία κατασκευής αποτεφρωτηρίου σε κανέναν από τους δήμους, ακόμα και αυτούς που έλεγχε και ο Σύριζα. Δηλαδή στο Πέραμα ο κύριος Λαγουδάκης δεν έκανε τίποτα, στον Βύρωνα ο κύριος Κατωπόδης δεν έκανε τίποτα, στου Ζωγράφου η κυρία Καβατζάκη δεν έκανε τίποτα στην Ηλιούπολη ο κύριος Βασιλειάδης με συνέπεια όταν έφυγε από τη ζωή ο Λουκιανός Κηλαηδόνης, η κυρία Βαγενά μετέφερε τη σωρό του στη Βουλγαρία και έκανε μία ερώτηση στη βουλή. Και είπε ότι είμαστε τρία χρόνια κυβέρνηση και στέλνουμε τους νεκρούς μας στη Βουλγαρία. Μέχρι πότε θα συνεχιστεί αυτό.

Με την παρούσα κυβέρνηση έχουμε εξαιρετικές σχέσεις και με κάλεσε ο Κύριος Βούτσης στο γραφείο του και με ρώτησε τι να κάνουμε. Έχουμε την πολιτική βούληση να γίνει ένα αποτεφρωτήριο. Εμείς του προτείναμε ότι αφού 7 χρόνια οι δήμοι προσπαθούν και δεν τα καταφέρνουν να δοθεί η δυνατότητα κατασκευής και σε ιδιώτες. Και πράγματι τον Ιούλιο του 2017 δίνεται η δυνατότητα και βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να έχουμε συμπράξει με μία κατασκευαστική εταιρεία και να προχωρήσουμε. Οι δήμοι εξακολουθούν πάντα να έχουν την δυνατότητα να το κάνουν απλά τώρα δόθηκε η δυνατότητα και σε ιδιώτες. Ασχέτως αν οι δήμοι το κωλυσιεργούσαν για το πολιτικό κόστος, για πολεοδομικά η άλλα προβλήματα.

Τώρα λοιπόν εδώ και ένα χρόνο συστάθηκε μία εταιρεία η οποία πήρε τις άδειες κατασκευής στο βιομηχανικό πάρκο της Ριτσώνας, το οποίο βρίσκεται 50 λεπτά από την Αθήνα στο 75 χιλιόμετρο, βρισκόμαστε στην φάση της ολοκλήρωσης της κατασκευής και ήδη έρχονται και εγκαθίστανται οι αποτεφρωτήρες.

Οι αποτεφρωτήρες είναι Ελληνικής κατασκευής;

Στον κόσμο υπάρχουν 5-6 εταιρείες που εξειδικεύονται στους αποτεφρωτήρες. Εμείς συνεργαστήκαμε με την Ολλανδική εταιρεία Facultative που είναι ο μεγαλύτερος στον κόσμο κατασκευαστής αποτεφρωτηρίου με πέντε εργοστάσια σε όλο τον κόσμο. Υπήρχαν και άλλες εταιρείες στην Ευρώπη όμως εμείς επιλέξαμε αυτήν γιατί θεωρητικά και πρακτικά είχαμε τις καλλίτερες εγγυήσεις για την υποστήριξη και τις υποδομές τους. Όπως εξελίσσεται το έργο, στο τέλος του καλοκαιριού, τον Αύγουστο η τον Σεπτέμβριο θα κάνουμε και τις πρώτες αποτεφρώσεις. Ένα κομμάτι των δραστηριοτήτων εκτός από την αποτέφρωση των νεκρών, είναι και η δυνατότητα της αποτέφρωσης των οστών από τις εκταφές. Είναι και αυτό ένα τεράστιο πρόβλημα για τις οικογένειες γιατί μετά το πέρας τριών ετών θα πρέπει οι οικογένειες να πληρώνουν ένα ποσό των 40 Ευρώ το χρόνο για να φυλάσσονται στο οστεοφυλάκιο. Θα μπορούν όμως τώρα να πληρώσουν ένα ποσό σε γραφείο τελετών που θα αναθέσουν την διαδικασία ένα ποσό γύρω στα 200 Ευρώ και θα μπορεί να αναλάβει το γραφεί ο τελετών να φέρει τα οστά στο αποτεφρωτήριο και να αποδώσει στην οικογένεια την τεφροδόχο με την τέφρα από τα οστά και θα μπορεί να την φυλάξει στο σπίτι της γιατί η τέφρα είναι υγειονομικά αδρανές υλικό γιατί στην θερμοκρασία που γίνεται η αποτέφρωση δεν υπάρχει κίνδυνος ενώ τα οστά είναι φορείς μικροβίων. Η οικογένεια θα μπορεί να το κρατήσει στο σπίτι, να το ρίξει στη Θάλασσα, να το θάψει κάτω από ένα δέντρο, σε ένα κτήμα η οπουδήποτε αλλού επιθυμεί. Αυτός είναι ένας άλλος τομέας δραστηριοτήτων μαζί με την διασπορά της τέφρας στη θάλασσα, στη φύση, από τον αέρα με ανεμοπλάνα κλπ όπου είναι πολύ συνηθισμένο στο εξωτερικό και αποτελεί κάτι που είναι καινούριο για την Ελλάδα. Αυτά τα έθιμα τα ταφικά δεν μπορούν να υπάρξουν χωρίς την ύπαρξη αποτεφρωτηρίου. Οι οικογένειες θα έχουν την δυνατότητα προαγοράς των υπηρεσιών αυτών επιλέγοντας να αποτεφρωθούν και που θα σκορπιστεί η τέφρα τους, ποιοί θα παραβρίσκονται και όλα αυτά. Πράγματα τα οποία δηλαδή στην Ευρώπη, στον Καναδά και στην Αυστραλία είναι δεδομένα.

Θυμίζει την ιστορία του γνωστού συγγραφέα Πετρόπουλου που αποτεφρώθηκε στη Γαλλία.

Ναι, ο Πετρόπουλος αποτεφρώθηκε στη Γαλλία και ήθελε την τέφρα του να την ρίξουν στους υπόνομους. Ο κάθε ένας έχει τη δική του επιλογή. Να σας πω ότι δεν υπάρχει ιερότερο πράγμα από τον σεβασμό αυτής της τελευταίας επιθυμίας. Είναι ιερή και είναι υπεράνω οποιασδήποτε άλλης εξουσίας η τελευταία επιθυμία ενός ανθρώπου. Με αποτέλεσμα ο νομοθέτης παγκοσμίως και στη χώρα μας να δίνει ιδιαίτερη σημασία. Οι συγγενείς πολλές φορές δυστυχώς δεν δίνουνε σημασία. Πολλές φορές ο θανών ήθελε να αποτεφρωθεί αλλά για κοινωνικούς η άλλους λόγους η οικογένεια δεν υλοποίησε την τελευταία του επιθυμία. Έτσι λοιπόν με αφορμή την συγκυρία του Λουκιανού Κηλαηδόνη που ήθελε να αποτεφρωθεί και την ερώτηση της κυρίας Βαγενά βρισκόμαστε προ των εγκαινίων του πρώτου κέντρου αποτέφρωσης που θα αλλάξει εκ των πραγμάτων τα ταφικά έθιμα στη χώρα μας και θα δώσει την δυνατότητα σαυτούς που η τελευταία τους επιθυμία ήταν αυτή να την υλοποιήσουν χωρίς ιδιαίτερο συναισθηματικό κόστος για τις οικογένειες τους και χωρίς το οικονομικό κόστος της μεταφοράς της σωρού του στο εξωτερικό.

Ποιά θα είναι η διαφορά κόστους σε σχέση με το εξωτερικό;

Θα είναι τουλάχιστον από 500 ως 1000 Ευρώ φθηνότερο από ότι είναι τώρα στη Βουλγαρία και σίγουρα πολύ φθηνότερο από την παραδοσιακή ταφή αφού δεν θα ξεπερνά τα 1000. Δεν αποκλείεται να είναι και ακόμα πιο φθηνό γιατί σε όλα τα επαγγέλματα υπάρχει κάποιος ανταγωνισμός. Τώρα στη Βουλγαρία πιέζουν το κόστος μεταφέροντας τις σωρούς πολλών θανόντων με φορτηγά και έτσι έχουν τιμές πολύ χαμηλές. Το κόστος αυτή τη στιγμή για μία αποτέφρωση στη Βουλγαρία είναι 570 Ευρώ χωρίς φυσικά την προμήθεια του γραφείου τελετών, τα μεταφορικά κλπ. 600 Ευρώ θα παίρνει το αποτεφρωτήριο των Αθηνών σαν αποτεφρωτήριο, όμως ο μηχανολογικός και ο άλλος εξοπλισμός του είναι τετραπλάσιας αξίας από ότι στη Βουλγαρία γιατί εκεί δεν υπάρχουν αυστηρές προδιαγραφές όμως εδώ η Ελληνική νομοθεσία είναι ίδια με την Ευρωπαϊκή. Το αποτεφρωτήριο στη Βουλγαρία είναι προκάτ ενώ εδώ είναι ένα συγκρότημα 1200 τετραγωνικών μέτρων με χώρους τελετών, με χώρους για τους συγγενείς όπου θα μπορούν να αποχαιρετήσουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα, με χώρους συνεστίασης για καφέ η φαγητό, σε ένα καθαρό και πολιτισμένο περιβάλλον. Βρίσκεται πολύ κοντά σε ένα δάσος και γενικά σε ένα πολύ όμορφο σημείο για τους συγγενείς που αποχαιρετούν τους αγαπημένους τους. Στην αίθουσα τελετών θα μπορούν οι συγγενείς να την διαμορφώνουν όπως θέλουν εκείνοι και να φέρουν ιερέα για εξόδιο ακολουθία. Το κόστος της αποτέφρωσης θα είναι στα 600 Ευρώ χωρίς να υπολογίσουμε βέβαια και τα χρήματα του γραφείου τελετών για να παρέχει τις υπηρεσίες του, δηλαδή να παραλάβει την σωρό, να την ετοιμάσει και να την μεταφέρει στο αποτεφρωτήριο.

Γιατί φτάσαμε στην υλοποίηση τώρα; Μήπως οι προηγούμενες κυβερνήσεις σας έφεραν εμπόδια;

Καμία κυβέρνηση δεν μας έφερε εμπόδια. Απλά το ενδιαφέρον της παρούσας κυβέρνησης ήταν πολύ πιο έκδηλο και καθοριστικό σε κάθε βήμα. Άλλωστε τα προβλήματα που προέκυψαν νομοθετικά δεν ήταν από την κεντρική πολιτική σκηνή αλλά από τους δήμους. Ενώ η νομική ολοκλήρωση έγινε το 2010, υπήρχε μεγάλη η αδυναμία των δήμων να το υλοποιήσουν ενώ είχαν την ευθύνη από το σύνταγμα και ασκήθηκαν πιέσεις στους δημάρχους χωρίς όμως αποτέλεσμα. Πόσες φορές ο κ Καμίνης και ο κ Μπουτάρης είχαν ανακοινώσει ότι του χρόνου θα γίνει αποτεφρωτήριο και θα λειτουργεί. Αυτά ήταν υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα και είχαν ως σκοπό αποκλειστικά την δημιουργία εντυπώσεων και το να κερδίσουν από την δημοσιότητα της υπόσχεσης για την υλοποίηση της. Την ουσία της υποστήριξης με την έννοια του ενδιαφέροντος την αντιλαμβάνεσαι στο πόσο σύντομα αντιδρούν οι υφιστάμενοι πολιτικοί, ο υπουργός, να σε καλέσουν για να υλοποιηθεί κάτι που έχεις ζητήσει. Η ταχύτητα αντίδρασης αυτής της κυβέρνησης ήταν σαφέστατα πολύ πιο γρήγορη από τις προηγούμενες χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι μας έβαλαν εμπόδια. Να σκεφτεί κανείς μάλιστα ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει υπογράψει την δεύτερη τροπολογία το 2006 που έγινε νόμος του κράτους ως βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας. Ήταν η δεύτερη υπογραφή του. Θέλω να πω ότι από όλα τα πολιτικά κόμματα αναγνωριζόταν το δικαίωμα της αποτέφρωσης και το 2006 που έγινε ο νόμος που επέτρεπε την δημιουργία αποτεφρωτηρίου, όλο το πολιτικό φάσμα τον υπερψήφισε. Τότε η πιο ακραία πολιτικά έκφραση στη βουλή ήταν το ΛΑΟΣ που όμως και ο κ Καρατζαφέρης ακόμα και εκείνος ήταν υπέρ. Μάλιστα τότε ο κ Π. Παυλόπουλος έγραφε στα πρακτικά της βουλής ότι είναι το πρώτο νομοσχέδιο που το ψήφισαν όλα τα κόμματα από το ΛΑΟΣ μέχρι το ΚΚΕ. Δεν υπήρχε κόμμα να μην το υπερψηφίσει αυτό. Όλο το πολιτικό φάσμα σεβάστηκε το δικαίωμα στην τελευταία επιθυμία του ανθρώπου. Γενικότερα η δημιουργία κέντρου αποτέφρωσης θα δώσει μια διέξοδο σε ένα τεράστιο πρόβλημα όπως αυτό της αστυφιλίας με τις υποχρεωτικές εκταφές στα 3 χρόνια και στην τραγική εμπειρία που βιώνουν οι συγγενείς των θανόντων. Όλα αυτά με σεβασμό πάντα στα χαμένα αγαπημένα τους πρόσωπα και στην τελευταία επιθυμία τους


Κομσέλης Νίκος