Κόρτο Μαλτέζε: Ναυτικοί, τσιγγάνες, μάγοι στις ιστορίες του Ούγκο Πρατ

Γεννήθηκε στη Μάλτα στις 10 Ιουλίου 1887, εξώγαμος γιος μιας όμορφης

τσιγγάνας και ενός Εγγλέζου ναυτικού από την Κορνουάλη. Το όνομά του άλλωστε σημαίνει «μικρός μαλτέζος».


Οι περιπέτειές του τον έχουν οδηγήσει σε διάφορες χώρες όπου γνώρισε μερικά από τα πιο σημαντικά ιστορικά πρόσωπα και συναναστράφηκε με μεγάλους λογοτέχνες όπως ο Τζακ Λόντον, ο Αρθούρος Ρεμπώ και ο Έρμαν Έσσε. Εξαφανίστηκε κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου. Στις ιστορίες του εμπλέκονται ναυτικοί, τσιγγάνες, μάγοι, άνθρωποι όλων των λαών μέσα σε μια πλειάδα συμβολισμών και μυστικισμού.

Οι ιστορίες του Κόρτο Μαλτέζε είναι σχετικά περιορισμένες στον αριθμό (μόλις 29, σχεδόν τίποτα δηλαδή σε σχέση με τις χιλιάδες που αριθμεί ο κάθε ήρωας αμερικάνικου κόμιξ) και παρόλο που όλες είναι σε σκίτσο και σενάριο του Ούγκο Πρατ υπάρχουν αρκετές διαφορές στο αφηγηματικό στιλ (βασικά υπάρχουν ιστορίες πιο ρεαλιστικές αν και συχνά υπάρχει έντονο το στοιχείο της ρομαντικής περιπέτειας και υπάρχουν και ιστορίες πολύ περισσότερο ονειρικές).

Ακόμα υπάρχουν ιστορίες μεγάλες (70-180 σελίδες, εγώ αυτές τις ιστορίες αγαπώ περισσότερο γιατί δίνουν πραγματικά την αίσθηση εικονογραφημένου μυθιστορήματος) και υπάρχουν και αρκετές 20 σέλιδες. Με μία εξαίρεση οι ιστορίες διαδραματίζονται χοντρικά την περίοδο 1913-1925 και είναι γραμμένες την περίοδο 1967-1988. Όλες οι ιστορίες έχουν κυκλοφορήσει στα ελληνικά.



Η πρώτη ιστορία που δημοσιεύτηκε είναι Η μπαλάντα της αλμυρής θάλασσας. Διαδραματίζεται στον Ν. Ειρηνικό (Μελανησία) το 1913-1915 και εδώ γνωρίζουμε τον Κόρτο και τον Ρασπούτιν (έναν περίεργο φίλο/εχθρό του Κόρτο που θα εμφανιστεί σε αρκετές ακόμα περιπέτειες).

Βασικά είναι αυτό που θα λέγαμε εξωτική περιπέτεια με φόντο τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο στον Ειρηνικό και συνδυάζεται με έναν ρομαντικό μάλλον αθώο έρωτα του Κόρτο με την Πανδώρα, μια νεαρή Αυστραλέζα ναυαγό που διασώζει ο Ρασπούτιν.



Γράφτηκε το 1967 και η λε Μοντ είχε κατατάξει το άλμπουμ σαν ένα από τα 100 καλύτερα βιβλία του Κ’ αιώνα. Η μεγαλύτερη σε έκταση ιστορία του Κόρτο Μαλτέζε (και η τελευταία κατά σειρά έκδοσης, εκδόθηκε το 1988) είναι η Μου.

Άκρως ονειρική διαδραματίζεται σε μια μυθική χώρα των Προκολομβιανών λαών της Κεντρικής Αμερικής που ονομάζεται Μου και μοιάζει αρκετά με την Ελληνική Ατλαντίδα. Εδώ τοποθετείται κάτω από ένα ηφαίστειο κάπου στην Καραϊβική. Από τις σελίδες της περνούν οι Ρασπούτιν, Ιερεμίας Στάινερ, η Χρυσόστομη και ο Τριστάν Μπαντάμ.



Για το τέλος μια ιστορία που θα μπορούσε να μπει και στην αρχή. Τα νεανικά χρόνια είναι μια (σχετικά) ημιτελής ιστορία που διαδραματίζεται στην Μαντζουρία το 1905 κατά την διάρκεια του Ρωσοϊαπωνικού πολέμου.

Ο νεαρός ναυτικός Κόρτο συστήνεται από τον Τζακ Λόντον στον Ρώσο λιποτάκτη Ρασπούτιν, μαζί ξεκινάνε για την Αφρική και εκεί σταματά η εξιστόρηση.

Η ιστορία αυτή φιλοδοξούσε να είναι προοίμιο μιας σειράς από σύντομες (ή μεσαίου μεγέθους) ιστορίες που θα εξιστορούσαν τις περιπέτειες του Κόρτο Μαλτέζε πριν από την Μπαλάντα της αλμυρής θάλασσας. Η πρώτη (και τελικά η μόνη) ιστορία δημοσιεύτηκε το 1981 όμως διαφωνίες του Πρατ με τον εκδότη του δεν επέτρεψαν στην σειρά να συνεχιστεί.

Τα άλμπουμ της σειράς (με τους ελληνικούς τους τίτλους και με βάση την σειρά εξιστόρησης των γεγονότων, που βασικά είναι και η σειρά έκδοσης των ιστοριών) είναι:

Τα νεανικά χρόνια (ημιτελής πολυσέλιδη ιστορία αλλά μπορεί να ιδωθεί και σαν αυτοτελής μεσαίου μεγέθους)

Η μπαλάντα της αλμυρής θάλασσας (πολυσέλιδη ιστορία)

Στον αστερισμό του Αιγόκερω (3 20 σέλιδες ιστορίες)

Ο αετός της Βραζιλίας (4 20 σέλιδες ιστορίες)

Βουντού για τον κύριο Πρόεδρο (4 20 σέλιδες ιστορίες)

Κελτικά (6 20 σέλιδες ιστορίες)

Αιθιοπικά (4 20 σέλιδες ιστορίες)

Η κρυφή αυλή του μυστηρίου (πολυσέλιδη)

Βενετσιάνικο παραμύθι (πολυσέλιδη σε 3 κεφάλαια)

Το χρυσό σπίτι της Σαμαρκάνδης (πολυσέλιδη)

Ταγκό (πολυσέλιδη)

Ελβετικά (πολυσέλιδη)

Μου (πολυσέλιδη)
Συνολικά 29 ιστορίες σε 13 άλμπουμ.

Όλα τα άλμπουμ είναι ασπρόμαυρα εκτός από τα Κελτικά και Το χρυσό σπίτι αν και το δεύτερο έχει εκδοθεί και ασπρόμαυρο

Ο Κόρτο Μαλτέζε, η θάλασσα και ο Ούγκο Πρατ



Ο Ιταλός κομίστας, δημιουργός του τυχοδιώκτη ναυτικού Κόρτο Μαλτέζε (Corto Maltese), ενός χάρτινου ήρωα με τη δική του ξεχωριστή θέση στον κόσμο της δέκατης τέχνης.



Ο Ούγκο Εουτζένιο Πρατ (Hugo Eugenio Pratt) γεννήθηκε στις 15 Ιουνίου 1927 στο Ρίμινι της Ιταλίας. Στα νεανικά του χρόνια αρκούνταν να γνωρίζει διάφορες γωνιές του κόσμου, ακολουθώντας τους γονείς του στις περιπλανήσεις τους, πρώτα στη Βενετία, ύστερα στην Αιθιοπία και κατόπιν ξανά στην Ιταλία, όπου ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με την τέχνη των κόμικ

Στα τέλη της δεκαετίας του ‘40 μετακόμισε στην Αργεντινή, όπου σχεδίασε ορισμένα από τα πιο δημοφιλή κόμικς του: τον «Λοχαγό Κερκ», τον «Ερνι Πάικ», την «Άννα της Ζούγκλας». Στην Ευρώπη επέστρεψε το 1964.



Το 1967 έκανε την πρώτη ιστορία («Η μπαλάντα της αλμυρής θάλασσας») τού πιο δημοφιλούς ήρωά του, του Κόρτο Μαλτέζε, ένα κόμικ που πάντρευε την εξωτική περιπέτεια με τη λογοτεχνική κομψότητα, στα πρότυπα των ιστοριών του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, που ο ίδιος δεν έκρυβε ότι λάτρευε.

Ο κεντρικός ήρωας είναι ναυτικός, με τη χαρακτηριστική φαβορίτα και το σκουλαρίκι στο αριστερό αφτί.

Οι ιστορίες του Κόρτο Μαλτέζε είναι συνήθως ασπρόμαυρες, με πολλούς εσωτερικούς μονολόγους και υψηλής λογοτεχνικής ποιότητας κείμενα. Έχουν πολλή μαγεία, πολύ μυστικισμό και πολλούς οιωνούς καλούς, αλλά, κυρίως, κακούς. Ο ήρωας, ωστόσο, καταφέρνει και περνά πάνω από τα μυστήρια και τους οιωνούς.
Σε κάποιο επεισόδιο, μία μάγισσα είδε την παλάμη του και προέβλεψε ότι η γραμμή της ζωής είναι κοντή, ότι θα πεθάνει γρήγορα. Ο Κόρτο Μαλτέζε δεν απάντησε τίποτε, πήρε ένα μαχαίρι και χάραξε το χέρι του, προεκτείνοντας από μόνος του τη γραμμή που διέκοπτε η φύση.

Σύντομα, «Κόρτο Μαλτέζε» έφθασε να σημαίνει την αφηγηματική πρωτοπορία στα κόμικς. Για περίπου 25 χρόνια ο Πρατ συνέχιζε να σχεδιάζει (όχι με εντατικούς ρυθμούς) ιστορίες με τον τυχοδιώκτη ναύτη του, ενώ η φιλική σχέση που είχε τα τελευταία χρόνια με τον συνάδελφό του Μίλο Μανάρα απέφερε το κοινό άλμπουμ «Ένα ινδιάνικο καλοκαίρι», με σχέδια του Μανάρα και σενάριο του Πρατ.

Ο Ούγκο Πρατ πέθανε στις 20 Αυγούστου 1995, στη Λωζάννη, όμως οι περιπέτειες του Κόρτο Μαλτέζε συνεχίζουν και θα συνεχίσουν να συναρπάζουν τους λάτρεις των εικονογραφημένων αφηγήσεων.

Χάρη στις περιπέτειες αυτές, ο Πρατ σήμερα μπορεί να θεωρείται ο πρώτος κλασικός των κόμικς μιας τέχνης που μόνο ελάχιστοι καχύποπτοι εξακολουθούν να θεωρούν επιφανειακή και εφήμερη.