Το Terror είναι ένα μυθιστόρημα του 2007 του Αμερικανού συγγραφέα Dan Simmons. Πρόκειται για μια φανταστική καταγραφή της χαμένης αποστολής του σερ Τζον Φράνκλιν και των HMS Erebus και HMS Terror στην Αρκτική, για τον εντοπισμό του Βορειοδυτικού Περάσματος. Στο μυθιστόρημα, ενώ ο Φράνκλιν και το πλήρωμά του μαστίζονται από την πείνα και την ασθένεια, και αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν ανταρσίες και τον κανιβαλισμό, καταδιώκονται στο σκοτεινό τοπίο της Αρκτικής από ένα τέρας.
Ο Τζον Τόρινγκτον και οι άλλες μούμιες της αποστολής Φράνκλιν παραμένουν εκεί για να υπενθυμίζουν εκείνο το ταξίδι του 1845 στην Αρκτική, στο οποίο, οι ναυτικοί κανιβαλίστηκαν μεταξύ τους στις τελευταίες, απελπισμένες μέρες τους.
Το 1845, δύο πλοία με 134 άντρες σάλπαραν από την Αγγλία σε αναζήτηση του Βορειοδυτικού Περάσματος. Δεν επέστρεψαν ποτέ.
Το 2018 προβλήθηκε η τηλεοπτική σειρά "The Terror" που στηρίζεται στο βιβλίο του Simmons
Σήμερα, γνωστή ως η χαμένη αποστολή Φράνκλιν, αυτό το τραγικό ταξίδι κατέληξε σε ένα ναυάγιο στην Αρκτική χωρίς επιζώντες. Ότι έχει απομείνει είναι οι μούμιες της αποστολής, που διατηρούνται για πάνω από 140 χρόνια στον πάγο και ανήκουν στους άντρες του πληρώματος, όπως ο Τζον Τόριγκτον (John Torrington). Από την δεκαετία του 1980 που ανακαλύφτηκαν τα σώματα, τα κατεψυγμένα πρόσωπά τους θυμίζουν τον τρόμο εκείνου του καταδικασμένου ταξιδιού.
Η ανάλυση των παγωμένων σωμάτων βοήθησε τους ερευνητές να ανακαλύψουν την πείνα, τη δηλητηρίαση από μόλυβδο και τον κανιβαλισμό που οδήγησαν στο θάνατο του πληρώματος. Όμως, αν και ο Τόριγκντον και οι άλλες μούμιες της αποστολής ήταν τα μόνα απομεινάρια του ταξιδιού, έκτοτε νέες ανακαλύψεις ρίχνουν περισσότερο φως στην υπόθεση.
Τα δύο πλοία της αποστολής Φράνκλιν, το HMS Erebus και το HMS Terror, ανακαλύφθηκαν το 2014 και το 2016, αντίστοιχα. Το 2019, τα drone μιας καναδικής αρχαιολογικής ομάδας εξερεύνησαν μέσα στα συντρίμμια του Terror για πρώτη φορά, δίνοντάς μας μια ακόμη προσεκτική ματιά στα αποτρόπαια απομεινάρια αυτής της τρομερής ιστορίας.
Τα χέρια του John Hartnell, ενός από τα σώματα της αποστολής, που ξεθάφτηκε το 1986 και φωτογραφήθηκε από τον Brian Spenceley, απόγονο του Hartnell
Αν και η μοίρα του Τόριγκτον και των υπολοίπων της αποστολής έγινε πρόσφατα πιο ξεκάθαρη, μεγάλο μέρος της ιστορίας τους παραμένει μυστήριο. Όσα όμως ξέρουμε φτάνουν για μια στοιχειωμένη ιστορία τρόμου στην Αρκτική.
Πού πήγαν στραβά τα πράγματα στην αποστολή;
Η ατυχής ιστορία του Τόριγκτον και της αποστολής ξεκινά με τον σερ Τζον Φράνκλιν (Sir John Franklin), πετυχημένο εξερευνητή της Αρκτικής και αξιωματικό του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού. Έχοντας ολοκληρώσει με επιτυχία τρεις προηγούμενες αποστολές, δύο από τις οποίες ήταν διοικητής, ο Φράνκλιν ξεκίνησε το 1845 για να διασχίσει την Αρκτική ακόμη μια φορά.
Το πρωί της 19ης Μαΐου του 1845, ο Τόρινγκτον και 133 ακόμη άνδρες επιβιβάστηκαν στο Erebus και το Terror και αναχώρησαν από το Greenhithe της Αγγλίας. Εξοπλισμένα με τα πιο σύγχρονα εργαλεία που απαιτούνται για την ολοκλήρωση του ταξιδιού τους, τα δύο πλοία ήταν εφοδιασμένα με προμήθειες για τρία χρόνια, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 14.600 κιλά κονσερβοποιημένου κρέατος, 457 κιλά σταφίδας και 69,5 κιλά τουρσί.
Ενώ γνωρίζουμε για τις προετοιμασίες και ότι πέντε άνδρες απολύθηκαν και στάλθηκαν στο σπίτι τους τους πρώτους τρεις μήνες, τα περισσότερα από όσα συνέβησαν στη συνέχεια παραμένουν μυστήριο. Τον Ιούλιο, ένα διερχόμενο πλοίο στον κόλπο Μπάφιν στον βορειοανατολικό Καναδά, είδε τα δύο πλοία για τελευταία φορά και έπειτα, φαινομενικά, εξαφανίστηκαν στην ομίχλη της ιστορίας.
Χαρακτικό του HMS Terror
Οι περισσότεροι εμπειρογνώμονες συμφωνούν ότι και τα δύο πλοία κατέρρευσαν τελικά στον πάγο στο στενό Βικτόρια του Αρκτικού Ωκεανού, που βρίσκεται μεταξύ του νησιού Βικτόρια και της νήσου Βασιλιάς Ουίλιαμ στον βόρειο Καναδά. Οι επακόλουθες ανακαλύψεις βοήθησαν τους ερευνητές να φτιάξουν έναν πιθανό χάρτη και ένα χρονοδιάγραμμα που περιγράφουν πού και πότε στράβωσαν τα πράγματα πριν από αυτό το σημείο.
Ίσως το πιο σημαντικό, το 1850, Αμερικανοί και Βρετανοί ερευνητές βρήκαν τρεις τάφους που χρονολογούνται από το 1846 σε μια ακατοίκητη γη, δυτικά του κόλπου Μπάφιν, που ονομάζεται Beechey Island. Παρόλο που οι ερευνητές άφησαν τα σώματα εκεί για άλλα 140 χρόνια, τελικά αποδείχτηκε ότι είναι τα λείψανα του Τζον Τόρινγκτον και άλλων μελών της αποστολής.
Στη συνέχεια, το 1854, ο Σκωτσέζος εξερευνητής Τζον Ράε (John Rae) γνώρισε τους Ινουίτ του Pelly Bay, οι οποίοι είχαν αντικείμενα που ανήκαν στο πλήρωμα της αποστολής και ενημέρωσαν τον Ραέ για τους σωρούς των ανθρώπινων οστών που εντοπίστηκαν στην περιοχή, πολλά από τα οποία είχαν σπάσει στη μέση, πυροδοτώντας φήμες ότι, τις τελευταίες μέρες τους, οι άνδρες της αποστολής κατέφυγαν πιθανότατα στον κανιβαλισμό.
Στη δεκαετία του 1980 και του 1990, βρέθηκαν στη νήσο Βασιλιάς Ουίλιαμ υπολείμματα σκελετών που είχαν σημάδια από μαχαίρι, επιβεβαιώνοντας έτσι το γεγονός ότι οι εξερευνητές οδηγήθηκαν στο να σπάσουν τα κόκαλα των πεσμένων συντρόφων τους, που πιθανότατα είχαν πεθάνει από πείνα, πριν τα μαγειρέψουν για να εξαγάγουν μυελό σε μια τελική προσπάθεια επιβίωσης.
Όμως, τα πιο ανατριχιαστικά υπολείμματα από την αποστολή προήλθαν από έναν άνθρωπο του οποίου το σώμα ήταν εκπληκτικά καλά διατηρημένο, με τα οστά του -ακόμη και το δέρμα του- άθικτα.
Η ανακάλυψη του Τζον Τόριγκτον και των μουμιών
Το παγωμένο πρόσωπο του Τζον Τόρινγκτον μέσα στον πάγο, καθώς οι ερευνητές ετοιμάζονται να το ξεθάψουν περίπου 140 χρόνια αφότου πέθανε κατά τη διάρκεια της αποστολής
Στα μέσα του 19ου αιώνα, ο Τζον Τόρινγκτον σίγουρα δεν είχε ιδέα ότι, τελικά, θα γινόταν διάσημος. Στην πραγματικότητα, τίποτα δεν ήταν γνωστό γι' αυτόν, μέχρι που ο ανθρωπολόγος Owen Beattie ξέθαψε το μουμιοποιημένο σώμα του στο Beechey island, σχεδόν 140 χρόνια μετά από το θάνατό του, κατά τη διάρκεια διαφόρων αποστολών στη δεκαετία του 1980.
Μια χειρόγραφη πινακίδα που βρέθηκε καρφωμένη στο καπάκι του φέρετρου του Τόρινγκτον, έγραφε ότι ο άντρας ήταν μόλις 20 ετών όταν πέθανε την 1η Ιανουαρίου του 1846. Ο τάφος του ήταν πέντε πόδια μόνιμου πάγου.
Το πρόσωπο του John Hartnell, μιας από τις τρεις μούμιες της αποστολής που ξεθάφτηκε κατά τη διάρκεια της αποστολής του 1986 στην Καναδική Αρκτική
Ευτυχώς για τον Beattie και την ομάδα του, αυτός ο πάγος κράτησε τον Τόριγκτον τέλεια συντηρημένο και έτοιμο να εξεταστεί για ενδείξεις.
Ντυμένος με γκρι βαμβακερό πουκάμισο, με κουμπιά από κοχύλια, και λινό παντελόνι, το σώμα του Τόριγκτον βρέθηκε ξαπλωμένο σε κομμάτια ξύλου, με τα άκρα του δεμένα με λινές λωρίδες και το πρόσωπό του καλυμμένο με ένα λεπτό φύλλο υφάσματος. Κάτω από το ταφικό του κάλυμμα, οι λεπτομέρειες του προσώπου του παρέμειναν ανέπαφες, συμπεριλαμβανομένων γαλαζοπράσινων ματιών του, ακόμα ανοικτά μετά από 138 χρόνια.
Το πλήρωμα της αποστολής εκταφής του 1986 χρησιμοποίησε ζεστό νερό για να ξεπαγώσει τις μούμιες της αποστολής
Η επίσημη έκθεση αυτοψίας του δείχνει ότι ήταν ξυρισμένος με μακριά καστανά μαλλιά που είχε χωριστεί από το τριχωτό του κεφαλιού του. Δεν είχε σημάδια τραύματος, πληγών ή ουλών στο σώμα του και μια αξιοσημείωτη αποσύνθεση του εγκεφάλου σε μια κοκκώδη, κίτρινη ουσία υποδηλώνει ότι το σώμα του διατηρήθηκε ζεστό αμέσως μετά από τον θάνατο του, πιθανότατα από τους άνδρες που θα επιζούσαν για να του εξασφαλίσουν μια σωστή ταφή.
Με ύψος 162 εκατοστά, ο νεαρός άνδρας ζύγιζε μόλις 40 κιλά, πιθανώς λόγω του υπερβολικού υποσιτισμού που υπέστη στις τελευταίες μέρες του. Δείγματα ιστών και οστών αποκάλυψαν επίσης θανατηφόρα επίπεδα μολύβδου, πιθανώς λόγω της κακής κονσέρβας που σίγουρα επηρέασε και τους 129 άνδρες της αποστολής σε κάποιο επίπεδο.
Παρά την πλήρη μεταθανάτια εξέταση, οι εμπειρογνώμονες δεν εντόπισαν καμία επίσημη αιτία θανάτου, αν και υπέθεσαν ότι η πνευμονία, η πείνα, η έκθεση ή η δηλητηρίαση από τον μόλυβδο συνέβαλαν στο θάνατό του, όπως και των συναδέλφων του.
Οι τάφοι του Τόρινγκτον και των συνεργατών του στο Beechey island
Όταν οι ερευνητές εξέτασαν τον Τόριγκτον και τους δύο άλλους άντρες που ήταν θαμμένοι δίπλα του, τον John Hartnell και τον William Braine, επέστρεψαν τα σώματα στους τάφους τους.
Όταν το 1986 ξέθαψαν τον John Hartnell, ήταν τόσο καλά διατηρημένος που το δέρμα του κάλυπτε ακόμη τα εκτεθειμένα χέρια του, τα φυσικά κόκκινα σημεία ήταν ακόμα ορατά στα σχεδόν μαύρα μαλλιά του και τα άθικτα μάτια του ήταν αρκετά ανοιχτά για να επιτρέψουν στην ομάδα να δει το βλέμμα ενός άνδρα που είχε χαθεί 140 χρόνια πριν.
Ένα μέλος της ομάδας που συνάντησε το βλέμμα του Hartnell ήταν ο φωτογράφος Brian Spenceley, απόγονος του Hartnell που είχε προσληφθεί μετά από μια τυχαία συνάντηση με τον Beattie.
Μέχρι σήμερα, οι μούμιες της αποστολής Φράνκλιν παραμένουν θαμμένες στο νησί Beechey, όπου και θα συνεχίσουν να βρίσκονται, παγωμένες στο χρόνο.
Πρόσφατες έρευνες για τη μοίρα του Τόριγκτον και των υπολοίπων της αποστολής
Το πρόσωπο του Τόρινγκτον περίπου 140 χρόνια μετά από το θάνατό του
Τρεις δεκαετίες αφότου βρήκαν οι ερευνητές τον Τόριγκτον, βρήκαν τελικά και τα δύο πλοία με τα οποία είχε ταξιδέψει αυτός και οι συνεργάτες του.
Όταν το 2014 ανακαλύφτηκε το Erebus σε βάθος 11 μέτρων στη νήσο Βασιλιάς Ουίλιαμ, είχαν περάσει 169 χρόνια. Δύο χρόνια αργότερα, ανακαλύφθηκε το Terror σε έναν κόλπο 72,5 χλμ μακριά, σε βάθος 24 μέτρα, σε μια καταπληκτική κατάσταση μετά από σχεδόν 200 χρόνια κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.
"Το πλοίο είναι εκπληκτικά ανέπαφο", δήλωσε ο αρχαιολόγος Ryan Harris. "Το βλέπεις και δυσκολεύεσαι να πιστέψεις ότι πρόκειται για ναυάγιο 170 ετών. Δεν βλέπεις κάτι τέτοιο πολύ συχνά".
Μια ομάδα Καναδών δυτών έκανε επτά καταδύσεις, κατά τη διάρκεια των οποίων έβαλαν drone μέσα στο πλοίο
Το 2017, οι ερευνητές ανέφεραν ότι είχαν μαζέψει 39 δείγματα δοντιών και οστών από μέλη της αποστολής. Από αυτά τα δείγματα, μπόρεσαν να ανακατασκευάσουν 24 προφίλ DNA.
Ήλπιζαν να χρησιμοποιήσουν αυτό το DNA για να εντοπίσουν μέλη του πληρώματος από διάφορους χώρους ταφής, να αναζητήσουν πιο ακριβείς αιτίες θανάτου και να συγκεντρώσουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα του τι πραγματικά συνέβη. Εν τω μεταξύ, μια μελέτη του 2018 παρείχε στοιχεία τα οποία αντικρούουν την μακροχρόνια δηλητηρίαση λόγω κακής αποθήκευσης τροφίμων, βοήθησε στο να εξηγήσουν ορισμένους από τους θανάτους, αν και πολλοί εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η δηλητηρίαση από τον μόλυβδο έπαιξε ρόλο.
Υπάρχουν όμως αναπάντητα ερωτήματα. Γιατί τα δύο πλοία ήταν τόσο μακριά το ένα από το άλλο και πώς ακριβώς βυθίστηκαν; Τουλάχιστον στην περίπτωση του Terror, δεν υπήρχαν οριστικά στοιχεία που να εξηγούν πώς βυθίστηκε.
"Δεν υπάρχει προφανής λόγος για τον οποίο βυθίστηκε το Terror", είπε ο Harris. "Δεν θρυμματίστηκε από τον πάγο και δεν υπάρχει παραβίαση στη γάστρα. Ωστόσο, φαίνεται ότι βυθίστηκε γρήγορα και ξαφνικά και έπεσε απαλά. Τι συνέβη;".
Αυτά τα ερωτήματα έχουν αφήσει τους ερευνητές να ψάχνουν απαντήσεις. Γι αυτό το λόγο, το 2019, αρχαιολόγοι έκαναν μια αποστολή με drone μέσα στο Terror για πρώτη φορά.
Μπουκάλια που βρέθηκαν στην αίθουσα των αξιωματικών του Terror
Το Terror ήταν ένα υπερσύγχρονο σκάφος και, σύμφωνα με το Canadian Geographic, αρχικά κατασκευάστηκε για να πλεύσει κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1812, συμμετέχοντας σε αρκετές μάχες πριν από το ταξίδι του στην Αρκτική.
Ενισχυμένο με παχιά σιδερένια επένδυση για να σπάει τον πάγο και έχοντας σχεδιαστεί για να απορροφά και να κατανέμει εξίσου τις προσκρούσεις, το Terror ήταν σε άριστη κατάσταση για την αποστολή Φράκλιν. Δυστυχώς, αυτό δεν ήταν αρκετό και το πλοίο βυθίστηκε.
Τελικά, για να απαντηθούν τα ερωτήματα πρέπει να γίνει πολύ περισσότερη έρευνα, η οποία μόλις ξεκίνησε. Με τη σύγχρονη τεχνολογία, είναι πολύ πιθανό να μάθουμε περισσότερα στο εγγύς μέλλον.
Όμως, παρόλο που μπορεί να αποκαλύψουμε περισσότερα μυστικά για το Terror και του Erebus, οι ιστορίες του Τζον Τόρινγκτον και των άλλων της αποστολής Φράνκλιν ίσως χαθούν στην ιστορία. Μπορεί να μη μάθουμε ποτέ πώς ήταν οι τελευταίες μέρες τους στον πάγο, αλλά θα έχουμε πάντα τις εικόνες των παγωμένων προσώπων τους.
Το διατηρημένο σώμα του Τζον Τόρινγκτον, μια από τις μούμιες της αποστολής Φράνκλιν που έμεινε πίσω όταν το πλήρωμα χάθηκε στην Καναδική Αρκτική το 1845
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου