Σπίρο Άγκνιου

Ελληνικής καταγωγής αμερικανός πολιτικός. Διατέλεσε αντιπρόεδρος

των ΗΠΑ υπό τον πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον (1969-1973) και Κυβερνήτης της Πολιτείας του Μέριλαντ (1967-1969). Έμεινε στην ιστορία ως μοναδικός αντιπρόεδρος των ΗΠΑ που δεν ολοκλήρωσε τη θητεία του, επειδή αναγκάστηκε να παραιτηθεί, λόγω σκανδάλων.

Γεννήθηκε ως Σπυρίδων Αναγνωστόπουλος στο Τόσον του Μέριλαντ στις 9 Νοεμβρίου 1918. Ο πατέρας του Θεόδωρος καταγόταν από τους Γαργαλιάνους Μεσσηνίας και είχε μεταναστεύσει στις ΗΠΑ το 1897. Διατηρούσε φαγάδικο στο Τόσον και ήταν γνωστός στην ευρύτερη περιοχή της Βαλτιμόρης για το νόστιμο κοτοσουβλάκι του και τη γευστική σπανακόπιτά του.

Ο νεαρός Σπίρο, μετά τις εγκύκλιες σπουδές του, γράφτηκε το 1937 στο ονομαστό πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς. Ξεκίνησε σπουδές Χημείας, αλλά στο τρίο έτος αναγκάστηκε να τις διακόψει, επειδή κλήθηκε στα όπλα. Υπηρέτησε στη Γερμανία και τη Γαλλία κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και παρασημοφορήθηκε. Λίγες μέρες προτού αναχωρήσει για την Ευρώπη (27 Μαΐου 1942) ήλθε εις γάμου κοινωνία με την Έλινορ Τζούντφιντ, η οποία εργαζόταν σε ασφαλιστική εταιρεία. Μαζί απέκτησαν τέσσερα παιδιά, την Πάμελα, τον Τζέιμς, τη Σούζαν και την Κίμπερλυ.

Μετά την επιστροφή του από τον πόλεμο άλλαξε γνωστική κατεύθυνση και από τη Χημεία βρέθηκε να σπουδάζει Νομικά. Το πρωί εργαζόταν ως ασφαλιστής και το βράδυ παρακολουθούσε τα μαθήματά του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βαλτιμόρης. Το 1947 αποφοίτησε και δύο χρόνια αργότερα άρχισε να δικηγορεί.

Στην πολιτική αναμίχθηκε στις αρχές της δεκαετίας του '50. Εξελέγη σε διάφορες αιρετές θέσεις της κομητείας της Βαλτιμόρης με τη σημαία του Δημοκρατικού Κόμματος. Όταν απέτυχε να εκλεγεί δικαστής άλλαξε στρατόπεδο και προσχώρησε στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, επειδή θεώρησε ότι υπονομεύτηκε από την παράταξή του.

Το 1966 αποφάσισε να διεκδικήσει τη θέση του κυβερνήτη του Μέριλαντ. Δύσκολο εγχείρημα, καθότι η πολιτεία αυτή, που περιβάλλει την πρωτεύουσα των ΗΠΑ Ουάσιγκτον, αποτελεί κάστρο των Δημοκρατικών. Με μία μετριοπαθή και συναινετική ατζέντα και εκμεταλλευόμενος τη θητεία του στο Δημοκρατικό Κόμμα, ο Σπίρο Άγκνιου κατόρθωσε να εκλεγεί στο ανώτατο αξίωμα του Μέριλαντ, προς γενική έκπληξη όλων.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του κινήθηκε σε προοδευτική κατεύθυνση, έξω από τις νόρμες του κόμματός του. Ψήφισε νόμο για την ισότητα λευκών και μαύρων, καθιέρωσε τον θεσμό της προοδευτικής φορολογίας ανάλογα με την κλίμακα εισοδήματος και πήρε αυστηρά μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος. Ακόμη, κατάργησε τον ξεπερασμένο νόμο της πολιτείας που είχε εισαχθεί πριν από 306 χρόνια και απαγόρευε τον γάμο μεταξύ μαύρων και λευκών. Όμως, μετά τις φυλετικές ταραχές του 1968 έχασε την υποστήριξη των μαύρων και των φιλελεύθερων στοιχείων, επειδή ενέτεινε την αστυνόμευση και περιέκοψε δαπάνες για την υγεία και την κοινωνική πρόνοια.

Η επιτυχία του Άγκνιου σε μια «δημοκρατική πολιτεία» προσέλκυσε το ενδιαφέρον των επιτελών του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, που αναζητούσαν έναν υποψήφιο με φιλελεύθερα χαρακτηριστικά για τη θέση του αντιπροέδρου στις προεδρικές εκλογές του 1968. Το ρεπουμπλικανικό δίδυμο των Νίξον - Άγκνιου επικράτησε στο νήμα των δημοκρατικών Χάμφρεϊ και Μάσκι, σε μια σκληρή αναμέτρηση με φόντο τον Πόλεμο του Βιετνάμ. Έτσι, ο Σπίρο Άγκνιου εξελέγη στο υψηλότερο πολιτικό πόστο που έχει αναδειχθεί ποτέ ελληνοαμερικανός, αλλά και πολίτης του Μέριλαντ.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο άγνωστος στο αμερικανικό κοινό Άγκνιου έγινε γνωστός για τις επιθέσεις του κατά των ριζοσπαστών αμφισβητιών, ενώ στο στόχαστρό του μπήκαν και τα Μ.Μ.Ε, τα οποία κατηγορούσε για την έλλειψη αντικειμενικότητας στην κάλυψη της κυβερνητική πολιτικής. Όσον αφορά στην εξωτερική πολιτική, υποστήριξε θερμά τη Χούντα των Αθηνών, ευθυγραμμιζόμενος με την επίσημη γραμμή των ΗΠΑ. Επισκέφθηκε, μάλιστα, για πρώτη φορά την Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1971 και τη γενέτειρα του πατέρα του Γαργαλιάνους, γεγονός που το εκμεταλλεύτηκε προπαγανδιστικά το στρατιωτικό καθεστώς της 21ης Απριλίου.

Παρά τις διαφωνίες του με τον Νίξον και την εχθρότητα μεγάλου μέρους του κομματικού μηχανισμού των Ρεπουμπλικανών, ο Άγκνιου παρέμεινε και για δεύτερη τετραετία στην αντιπροεδρία μετά τη σαρωτική νίκη του Ρίτσαρντ Νίξον στις εκλογές του 1972. Όμως, το κορυφαίο πολιτειακό δίδυμο εκείνης της εποχής στις ΗΠΑ δεν θα ολοκληρώσει τη θητεία του και θα αποχωρήσει ατιμασμένο από την πολιτική.

Στις 10 Οκτωβρίου 1973 ο Σπίρο Άγκνιου θα αναγκασθεί να υποβάλει την παραίτησή του, εξαιτίας σκανδάλων που βγήκαν από το ντουλάπι και αφορούσαν στην εποχή που ήταν κυβερνήτης του Μέριλαντ. Συγκεκριμένα, κατηγορήθηκε για φοροδιαφυγή και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, επειδή είχε απαιτήσει μίζες από επιχειρηματίες του κατασκευαστικού τομέα για να προωθήσει έργα τους. Αρνήθηκε να προσέλθει στο δικαστήριο και γι' αυτό του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης με αναστολή και πρόστιμο 10.000 δολαρίων.

Ένα χρόνο μετά τον ακολούθησε και ο πρόεδρος Νίξον, ο οποίος υπέβαλε την παραίτησή του, εξαιτίας του σκανδάλου «Γουότεργκεϊτ». Ο Άγκνιου κατηγόρησε τον Νίξον ότι επίτηδες ανέσυρε στην επιφάνεια μια αμφιλεγόμενη υπόθεσή του, προκειμένου να στρέψει το ενδιαφέρον του Τύπου από τις δικές του περιπέτειες με το σκάνδαλο παρακολούθησης των γραφείων του Δημοκρατικού Κόμματος. Οι σχέσεις των δύο πρώην συνεργατών διερράγησαν οριστικά και δεν ξαναμίλησαν ποτέ.

Ο πάγος μεταξύ των δύο οικογενειών έσπασε το 1994, όταν ο Άγκνιου παρέστη στην κηδεία του Ρίτσαρντ Νίξον, μετά από πρόσκληση της οικογένειας του θανόντος προέδρου.

Ο Σπίρο Άγκνιου έφυγε από τη ζωή με την σειρά του δύο χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα στις 17 Σεπτεμβρίου 1996, λίγες μόνο μέρες μετά τη διάγνωση των γιατρών ότι πάσχει από λευχαιμία.