Λεωνίδας Κύρκος

Έλληνας πολιτικός· ηγετική φυσιογνωμία της ανανεωτικής Αριστεράς στην Ελλάδα.

Ο Λεωνίδας Κύρκος γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης στις 12 Οκτωβρίου 1924. Ήταν γιος του εμποριολόγου και πολιτικού Μιχαήλ Κύρκου (1893-1967), ο οποίος διετέλεσε, προπολεμικά, βουλευτής και υπουργός σε πολιτικούς σχηματισμούς του φιλελεύθερου χώρου, ενώ μεταπολεμικά υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ΕΔΑ.

Μεγάλωσε σ’ ένα φιλελεύθερο οικογενειακό περιβάλλον και σε μικρή ηλικία επηρεάστηκε από τις κομουνιστικές ιδέες. Στρατεύθηκε νέος στο κίνημα της Αριστεράς και συμμετείχε πάντα από το χώρο αυτό σ’ όλες τις κρίσιμες ιστορικές στιγμές του έθνους.

Ο Λεωνίδας Κύρκος (αριστερά) και ο Μανώλης Γλέζος με χειροπέδες στο Στρατοδικείο

Φοίτησε στην Ιατρική Σχολή, αλλά δεν κατόρθωσε να τελειώσει τις σπουδές του, εξαιτίας των επανειλημμένων πολιτικών του διώξεων. Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση στις γραμμές τής σπουδάζουσας νεολαίας της ΕΠΟΝ. Κατά την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου φυλακίστηκε κατ’ επανάληψη (1946-1948) και το 1949 καταδικάστηκε σε θάνατο.

Μετά την αποφυλάκισή του το 1953 ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία, έως το 1966 ως συντάκτης της εφημερίδας «Αυγή» και διευθυντής της την περίοδο 1958-1961. Από το 1956 ανήκε στα καθοδηγητικά κλιμάκια της ΕΔΑ ως μέλος της Διοικούσας Επιτροπής. Εκλέχθηκε βουλευτής το 1961 στο Ηράκλειο και το 1963 και 1964 στην Αθήνα.

Με την εγκαθίδρυση της δικτατορίας της 21ης Απριλίου συνελήφθη και κρατήθηκε σε διάφορες φυλακές για πέντε χρόνια, μέχρι το 1972. Κατά την περίοδο της δικτατορίας εκδηλώθηκε η διάσπαση του ΚΚΕ (Φεβρουάριος 1968). Ο Λεωνίδας Κύρκος τάχθηκε αμέσως με το Γραφείο Εσωτερικού και αναδείχθηκε σε ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ-Εσωτερικού. Υπήρξε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και του Εκτελεστικού Γραφείου από το 1ο Συνέδριο του κόμματος και γενικός γραμματέας του ΚΚΕ-Εσωτερικού από τον Ιούνιο του 1986.

Μετά τη μεταπολίτευση εκλέχθηκε βουλευτής με το ΚΚΕ-Εσωτερικού (1974, 1977, 1985) και ευρωβουλευτής του κόμματος από το 1981 έως το 1985. Από τον Απρίλιο του 1987 διετέλεσε γραμματέας της Ελληνικής Αριστεράς (ΕΑΡ), του κόμματος που προήλθε από το ΚΚΕ-Εσωτερικού και στο οποίο συμμετείχαν και άλλες δυνάμεις της Αριστεράς, καθώς και νέων κινημάτων. Σημαντική, τέλος, ήταν η συμβολή του στη διαμόρφωση το 1989 του «Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου», του οποίου υπήρξε γραμματέας μέχρι το Μάρτιο του 1991.

Από το 1989 έως το 1993 ήταν βουλευτής με τον Συνασπισμό. Έγινε στόχος σφοδρής κριτικής από το χώρο του ΠΑΣΟΚ για τη συμμετοχή του Συνασπισμού στην κυβέρνηση Τζανετάκη, που παρέπεμψε τον Ανδρέα Παπανδρέου στο ειδικό δικαστήριο.

Το 2000 προτάθηκε τιμητικά από το κόμμα του Συνασπισμού για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Στην ψηφοφορία της 8ης Φεβρουαρίου έλαβε 10 ψήφους, έναντι 269 του Κωστή Στεφανόπουλου, που επανεξελέγη στο ύπατο αξίωμα της χώρας.

Στις 30 Ιουνίου 2010 με δήλωσή του υποστήριξε το νεοσύστατο κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς (ΔΗΜΑΡ). Ανέφερε, μεταξύ άλλων: «Η δημιουργία του νέου κόμματος σημαίνει ανανέωση του αγώνα για ριζοσπαστικές λύσεις μέσα στο δημοκρατικό πλαίσιο, όχι φωνακλάδικη στήριξη των λαϊκών αγώνων, για τάχιστη δυνατή έξοδο από την κρίση και την ανάπτυξη. Σημαίνει νέα ορμή στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό, ασυμφιλίωτη πάλη κατά των φαινομένων βίας και του αριστερίστικου εξτρεμισμού, ανοιχτόχερη υιοθέτηση της σύγχρονης ατζέντας του περιβαλλοντικού και οικολογικού κινήματος.»

Εκτός από τα άρθρα του σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες έγραψε τα βιβλία: «Το Αύριο της Ελλάδας», «Ποια Αριστερά», «Λεωνίδας εκ βαθέων», «Στιγμές από την προσωπική μου διαδρομή» (3 τόμοι), «Ανατρεπτικά» και «Το αδιέξοδο βήμα του εθνικισμού».

Ο Λεωνίδας Κύρκος πέθανε στις 28 Αυγούστου 2011, σε ηλικία 86 ετών. Την πολιτική διαδρομή της οικογένειας Κύρκου συνεχίζει ο γιος του Μίλτος Κύρκος (γ. 1959), ευρωβουλευτής με «Το Ποτάμι».