Η εξέλιξη του κατώτατου μισθού από το 2000 έως σήμερα

 Αναβολή ολίγων ημερών φαίνεται να παίρνει η δημοσιοποίηση του νέου κατώτατου μισθού, που εξαιτίας των δραματικών εξελίξεων που συμβαίνουν στη χώρα μας, μετά το πρωτοφανές σιδηροδρομικό δυστύχημα και την τραγωδία στα Τέμπη.

Πάντως δεν αλλάζει ο σχεδιασμός για τη ισχύ του νέου μισθού από την 1η Απριλίου. Σύμφωνα με πληροφορίες προβλέπει νέο κατώτατο μισθό, περίπου στα 770 ευρώ με την κυβέρνηση να καταλήγει σε αύξηση – κατά τι υψηλότερη – από αυτή που δόθηκε στους συνταξιούχους, δηλαδή πάνω από το 7,75%.

Σημειώνεται πως η αύξηση του κατώτατου μισθού σχετίζεται με την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, καθώς επηρεάζει το κόστος παραγωγής. Για το λόγο αυτό στα χρόνια των Μνημονίων ο κατώτατος μισθός μειώθηκε και έμεινε καθηλωμένος.

Η επίπτωση στις επιχειρήσεις

Σύμφωνα με το ΚΕΠΕ οι μικρές επιχειρήσεις αποδεικνύονται πιο ευαίσθητες στις μεταβολές του κατώτατου μισθού, αφού μία αύξηση της τάξης του 1% θα αυξήσει τους μέσους μισθούς στις μικρές επιχειρήσεις κατά 0,53%, ενώ στις μεγάλες κατά 0,36%.

Με άλλα λόγια, η πίεση από μία αύξηση του κατώτατου μισθού είναι αισθητά μεγαλύτερη προς τις μικρές επιχειρήσεις. Μάλιστα, καταγράφονται σημαντικές κλαδικές διαφορές αναφορικά με την επίδραση του κατώτατου στον μέσο μισθό.

Ειδικότερα, στις μικρές επιχειρήσεις σε έξι κλάδους η ελαστικότητα μέσων προς κατώτατους μισθούς εκτιμάται υψηλότερη από 0,5. Μεταξύ αυτών των κλάδων περιλαμβάνονται και οι πολυπληθείς κλάδοι που σχετίζονται με τον τουρισμό και το εμπόριο, καθώς και ο κλάδος της μεταποίησης. Οσον αφορά τις επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 10 εργαζομένους, κατά κανόνα η ελαστικότητα μέσου προς κατώτατο μισθό είναι μικρότερη από τις αντίστοιχες μικρές επιχειρήσεις.

Ένας ακόμη δείκτης που αναμένεται να αποδειχθεί καθοριστικός στην τελική απόφαση, ο δείκτης Kaitz, δηλαδή ο λόγος κατώτατου προς μέσο μισθό. Σύμφωνα με τους ειδικούς, όσο πιο κοντά είναι ο κατώτατος μισθός στον μέσο, τόσο πιο υψηλή είναι η τιμή του δείκτη, καταδεικνύοντας μεγαλύτερη αλληλοσυσχέτιση. Το 2022 ο δείκτης Kaitz για όλες τις επιχειρήσεις με προσωπικό άνω των δέκα ατόμων υπολογίζεται σε 0,51 (2021: 0,48) και κυμαίνεται από 0,28 για τον κλάδο της ενέργειας έως 0,67 για τις διοικητικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες.

Στις επιχειρήσεις με λιγότερους από 10 εργαζομένους, για το σύνολο των κλάδων ο δείκτης Kaitz είναι σαφώς υψηλότερος από τον αντίστοιχο των μεγάλων επιχειρήσεων, δείχνοντας ότι σημαντική μερίδα των εργαζομένων εκεί αμείβεται με μισθούς πολύ κοντά στον κατώτατο. Ειδικότερα, ο δείκτης ήταν 0,72 το 2021 και το 2022 αυξήθηκε σε 0,74, ενώ κυμαίνεται από 0,55 για τη δημόσια διοίκηση έως 0,83 για την εκπαίδευση.

Ποια επιδόματα συμπαρασύρει

H αύξηση του κατώτατου μισθού θα συμπαρασύρει και το επίδομα ανεργίας, αλλά και σειρά επιδομάτων που καταβάλλει ο ΟΑΕΔ. Ειδικότερα:

1. Επίδομα ανεργίας. Σήμερα το μηνιαίο επίδομα ανεργίας ανέρχεται σε 438 ευρώ. Το ύψος του επιδόματος ανεργίας ορίζεται σε ποσοστό 55% του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη. Αντίθετα, το ειδικό επίδομα μακροχρόνιας ανεργίας, το οποίο ανέρχεται σε 200 ευρώ τον μήνα, δεν πρόκειται να αυξηθεί, καθώς πρόκειται για σταθερό ποσό.
2. Βοήθημα ανεργίας για αυτοαπασχολουμένους. Σήμερα διαμορφώνεται στα 438 ευρώ και από την 1η Απριλίου θα ανέλθει σε 462 έως 475,2 ευρώ.
3. Ειδικό βοήθημα λήξης ανεργίας. Ισούται με 13 ημερήσια επιδόματα ανεργίας.
4. Βοήθημα λόγω επίσχεσης εργασίας: Ισούται με 20 ημερήσια επιδόματα ανεργίας.
5. Ειδικό βοήθημα ύστερα από τρίμηνη παραμονή στα μητρώα ανέργων. Ισούται με 15 ημερήσια επιδόματα ανεργίας, δηλαδή σήμερα είναι 262,65 ευρώ. Από την 1η Απριλίου θα κυμαίνεται από 277 έως 285 ευρώ.
6. Ειδικά εποχικά βοηθήματα. Οι οικοδόμοι εισπράττουν το 70% του 37πλάσιου του ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη, δηλαδή σήμερα 825 ευρώ. Με την αύξηση θα εισπράξουν από 870 έως 895 ευρώ.
7. Ειδική παροχή μητρότητας: Ισούται με τον κατώτατο μισθό.
8. Ανεξόφλητες αποδοχές λόγω αφερεγγυότητας του εργοδότη: Καταβάλλονται έως 3 μισθοί. Για εργαζομένους οι οποίοι δεν διέπονται από κλαδική σύμβαση καταβάλλονται έως 3 κατώτατοι μισθοί, δηλαδή 2.139 ευρώ σήμερα και 2.256 έως 2.320 ευρώ από την 1η Απριλίου.
9. Αποζημίωση των μαθητών στις Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑΣ).
10. Αποζημίωση για τα προγράμματα εργασιακής εμπειρίας κ.ά.
11. Αμοιβές προγραμμάτων κοινωφελούς χαρακτήρα.
12. Αποζημίωση για κάθε ημέρα μαθητείας/πρακτικής Ασκησης. Ισούται με το 75% του ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη, δηλαδή σήμερα είναι 23,88 ευρώ και από την 1η Απριλίου θα κυμαίνεται από 25 έως 26 ευρώ.