Μυστηριώδες διαστρικό ραδιοσήμα επαναλαμβάνεται κάθε 22 λεπτά επί 30 χρόνια

Ο εντοπισμός επαναλαμβανόμενων ραδιοσημάτων από το Διάστημα δεν

είναι κάτι σπάνιο, μα συνήθως είναι μικρής διάρκειας. Τα πιο κοινά επαναλαμβανόμενα σήματα έρχονται από πάλσαρ, περιστρεφόμενους αστέρες νετρονίων που εκπέμπουν ακτίνες ενέργειας σαν φάροι- κάτι που σημαίνει πως εντοπίζονται για λίγο, όταν διέρχονται από τη Γη.

Τα πάλσαρ επιβραδύνουν καθώς «γερνούν» και οι παλμοί τους γίνονται πιο αχνοί, μέχρι να σταματήσει η παραγωγή ραδιοκυμάτων εν γένει. Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του The Conversation, πέρυσι έγινε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ανακάλυψη- ένα ραδιοσήμα στο Διάστημα που ανοιγόκλεινε κάθε 18 λεπτά.

 Στη συγκεκριμένη περίπτωση θα μπορούσε να εξηγηθεί ως μάγναστρο (magnetar)- ένα πάλσαρ με πολύ πολύπλοκα και ισχυρά μαγνητικά πεδία που θα μπορούσαν να παράγουν ραδιοκύματα για μήνες πριν σταματήσουν. Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, η πηγή εντοπίστηκε με δεδομένα που είχαν συγκεντρωθεί το 2018. Όταν αναλύθηκαν και βρέθηκε το θεωρούμενο μάγναστρο ήταν 2020, και είχε σταματήσει να παράγει ραδιοκύματα- οπότε χωρίς επιπλέον δεδομένα δεν ήταν δυνατή η επιβεβαίωση της θεωρίας περί magnetar.

Ωστόσο το σύμπαν είναι μεγάλο, και κανένα φαινόμενο δεν είναι μοναδικό. Για αυτό το λόγο χρησιμοποιήθηκε το Murchison Widefield Array στη Δυτική Αυστραλία για σαρώσεις στον γαλαξία κάθε τρία βράδια επί μήνες. Σύντομα βρέθηκε μια νέα πηγή, σε διαφορετικό τμήμα του ουρανού, που αυτή τη στιγμή επαναλαμβανόταν κάθε 22 λεπτά.

Ακολούθησαν εκτενείς παρατηρήσεις παρατηρήσεις. Οι παλμοί διατηρούσαν ο καθένας πέντε λεπτά, με κενά 17 λεπτών ανάμεσά τους. Το αντικείμενο έμοιαζε μα πάλσαρ, μα περιστρεφόταν 1.000 φορές πιο αργά.

Η μεγάλη έκπληξη ήταν όταν εξετάστηκαν παλαιότερες παρατηρήσεις: Όπως διαπιστώθηκε βρέθηκαν παλμοί από την εν λόγω πηγή σε κάθε χρονιά που εξετάστηκε, με την παλαιότερη παρατήρηση να είναι από το 1988. Περαιτέρω μελέτη έδειξε ότι η πηγή παράγει παλμούς με ακρίβεια ρολογιού, μία κάθε 1.318,1957.

Σύμφωνα με τις παρούσες θεωρίες, για να παράγει μια πηγή ραδιοκύματα θα έπρεπε να επιβραδύνει, μα σύμφωνα με τις παρατηρήσεις δεν συμβαίνει αυτό.

Σε σχετικό άρθρο στο Nature φαίνεται πως η πηγή βρίσκεται κάτω από τη «γραμμή θανάτου» (below the death line) που είναι το θεωρητικό όριο του πώς αστέρες νετρονίων παράγουν ραδιοκύματα- αυτό ισχύει ακόμα και για πολύ πολύπλοκα μοντέλα μαγνητικών πεδίων. Επίσης, αν η πηγή είναι μάγναστρο, οι εκπομπές θα έπρεπε να είναι ορατές μόνο για μερικούς μήνες- χρόνια, όχι πάνω από 30 χρόνια. Οπότε το ερώτημα που προκύπτει είναι αναπόφευκτο: Τι είναι η πηγή;

O πειρασμός της θεωρίας μιας εξωγήινης νοημοσύνης είναι μεγάλος- άλλωστε όταν είχαν πρωτοανακαλυφθεί τα πάλσαρ και πάλι είχε υπάρξει αυτή η θεωρία, με την αστροφυσικό Τζόσελιν Μπελ Μπαρνέλ και τους συναδέλφους της, που είχαν βρει το πρώτο πάλσαρ, να το βαφτίζουν LGM 1 (Little Green Men 1). Ωστόσο μόλις η Μπελ και οι συνάδελφοί της έκαναν άλλες παρατηρήσεις, ήξεραν πως δεν θα ήταν δυνατόν να είναι εξωγήινοι, καθώς υπήρχαν πολλά παρόμοια σήματα που έρχονταν από πολλά διαφορετικά σημεία του ουρανού.

Οι παλμοί αυτοί, όπως και στην περίπτωση αυτών από τη συγκεκριμένη, αινιγματική πηγή, δεν περιέχουν πληροφορίες, απλά «θόρυβο» σε όλες τις συχνότητες, όπως φυσικά ραδιοκύματα. Επίσης, οι ενεργειακές απαιτήσεις για την εκπομπή ενός σήματος σε όλες τις συχνότητες είναι τρομακτικές- πρέπει να χρησιμοποιήσει κανείς αστέρα νετρονίων.

Σε κάθε περίπτωση, η πηγή είναι ακόμα ενεργή, οπότε είναι δυνατή η παρατήρησή του από οποιονδήποτε στον κόσμο, ώστε να μπορέσει κάποια στιγμή να λυθεί αυτό το νέο κοσμικό μυστήριο.