Κολπική μαρμαρυγή: Συνδέεται με την τεστοστερόνη;

Η κολπική μαρμαρυγή είναι ένα από τα σοβαρά προβλήματα που μπορεί να

εμφανίσει η καρδιά. Τώρα νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο The Lancet, επιβεβαιώνει προηγούμενα αποτελέσματα που έδειξαν πως η κολπική μαρμαρυγή είναι πιο συχνή σε άνδρες που χρησιμοποιούσαν θεραπεία υποκατάστασης τεστοστερόνης (TRT).

Το 2023, ερευνητές δημοσίευσαν μια μελέτη-ορόσημο, η οποία διαπίστωσε ότι οι άνδρες με προϋπάρχουσα ή υψηλό κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο που χρησιμοποιούν TRT δεν διέτρεχαν αυξημένο κίνδυνο θανάτου. Ωστόσο, διαπίστωσε ότι οι άνδρες στους οποίους συνταγογραφήθηκε TRT είχαν ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά AFib.

Χρησιμοποιώντας εκείνη την έρευνα ως σημείο εκκίνησης, οι συγγραφείς της νέας μελέτης θέλησαν να διερευνήσουν εάν μπορούσαν να εντοπίσουν μια συσχέτιση μεταξύ τεστοστερόνης και κολπικής μαρμαρυγής σε άνδρες στους οποίους δεν συνταγογραφήθηκε TRT, ελέγχοντας δηλαδή μόνο τα φυσικά επίπεδα τεστοστερόνης.

“Μεταξύ 4.570 αρχικά υγιών ηλικιωμένων ανδρών ηλικίας 70 ετών και άνω, εκείνοι με συγκεντρώσεις τεστοστερόνης στο υψηλότερο άκρο του κλινικού φυσιολογικού εύρους είχαν σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο να αναπτύξουν κολπική μαρμαρυγή σε σύγκριση με άνδρες στο μέσον του εύρους”, είπε η Cammie Tran, ερευνήτρια στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του πανεπιστημίου Monash στην Αυστραλία, και επικεφαλής συγγραφέας της νέας μελέτης.

Οι παράγοντες κινδύνου για κολπική μαρμαρυγή

Η Tran και η ομάδα της χρησιμοποίησαν δεδομένα από την κλινική δοκιμή ASPREE, μια μακροχρόνια μελέτη που εξετάζει τις επιπτώσεις της ασπιρίνης στην υγεία σε ηλικιωμένους. Συμπεριέλαβαν 4.570 άνδρες με μέση ηλικία 74 ετών χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου. Μετρήθηκαν οι συγκεντρώσεις τεστοστερόνης των συμμετεχόντων κατά την έναρξη της μελέτης. Κατά τη διάρκεια μιας μέσης περιόδου παρακολούθησης 3-5 ετών, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι 286 συμμετέχοντες (περίπου το 6% επί του συνόλου) ανέπτυξαν κολπική μαρμαρυγή.

Διαπίστωσαν ότι:

 Οι άνδρες που ανέπτυξαν κολπική μαρμαρυγή είχαν υψηλότερα φυσικά επίπεδα τεστοστερόνης κατά την έναρξη της μελέτης: η μέση συγκέντρωση τεστοστερόνης τους ήταν 17 nmol/L σε σύγκριση με 15,7 nmol/L του μέσου όρου.

Έτειναν επίσης να είναι νυν ή πρώην καπνιστές και είχαν υψηλότερο βασικό Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). Ωστόσο, η συσχέτιση μεταξύ τεστοστερόνης και AFib επαληθεύτηκε και αφότου ελήφθησαν υπόψη αυτοί οι παράγοντες κινδύνου.

“Οι άνδρες είναι γνωστό ότι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για κολπική μαρμαρυγή, αλλά είναι δύσκολο να προσδιοριστεί αν αυτό οφειλόταν στην άμεση επίδραση της τεστοστερόνης ή απλώς σε άλλους παράγοντες κινδύνου που είναι πιο κοινοί στους άνδρες. Αυτή η μελέτη διαπίστωσε ότι τα υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο για κολπική μαρμαρυγή ακόμη και όταν συνυπολογίστηκαν άλλοι κλινικοί παράγοντες κινδύνου, όπως η ηλικία, ο ΔΜΣ, το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ. Αυτό υποδηλώνει έναν άμεσο ρόλο για την τεστοστερόνη”, δήλωσε ο δρ. M. Ben Shoemaker, διευθυντής του προγράμματος Ιατρικής Ακριβείας Κολπικής Μαρμαρυγής του πανεπιστημίου Vanderbilt. Ο δρ. Shoemaker δεν είχε σχέση με την έρευνα.

Το ιδανικό επίπεδο τεστοστερόνης

Ένα άλλο σημαντικό εύρημα της μελέτης ήταν ότι η συσχέτιση μεταξύ επιπέδου τεστοστερόνης και AFib δεν ήταν γραμμική. Δηλαδή δεν βρήκαν απλά ότι όσο υψηλότερη είναι η τεστοστερόνη, τόσο αυξημένος είναι και ο κίνδυνος κολπικής μαρμαρυγής.

Ναι μεν οι άνδρες με υψηλή φυσιολογική συγκέντρωση τεστοστερόνης είχαν υψηλότερο κίνδυνο AFib, αλλά το ίδιο ίσχυε και για άνδρες με τεστοστερόνη κάτω από το φυσιολογικό εύρος, δε.

“Αυτή η μελέτη υποδηλώνει ότι τα επίπεδα τεστοστερόνης πρέπει να είναι σε ιδεατό επίπεδο, αλλιώς υπάρχει αυξημένος κίνδυνος κολπικής μαρμαρυγής”, δήλωσε ο δρ. Shoemaker.

Προηγούμενες σχετικές μελέτες έχουν καταλήξει σε παρόμοια συμπεράσματα.

Μια μελέτη του 2017 στο Journal of the American Heart Association διαπίστωσε ότι οι άνδρες με χαμηλή τεστοστερόνη είχαν υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης AFib σε σύγκριση με τους άνδρες εντός φυσιολογικού εύρους. Όμως, όταν τα επίπεδα τεστοστερόνης τους ομαλοποιήθηκαν μέσω TRT, ο επιπολασμός της AFib μειώθηκε.

“Οι άνδρες με υψηλότερες συγκεντρώσεις τεστοστερόνης είχαν υψηλότερο κίνδυνο κολπικής μαρμαρυγής, αλλά δεν υπήρχε μείωση του κινδύνου σε άνδρες με χαμηλότερη τεστοστερόνη. Τα αποτελέσματά μας υποδεικνύουν ότι το να είμαστε στο μέσον του κλινικού φυσιολογικού εύρους είναι το καλύτερο για χαμηλότερο κίνδυνο AFib”, είπε η Tran.

Τεστοστερόνη και TRT: τι πρέπει να γνωρίζετε

Παρά τα ευρήματα, ο μηχανισμός για τον οποίο η τεστοστερόνη εκτός των φυσιολογικών ορίων σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο AFib δεν είναι ακόμα γνωστός.

“Αρχικά, η εστίαση ήταν στον ρόλο της τεστοστερόνης στη ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης – μια διαδικασία που αυξάνει σταδιακά τον κίνδυνο AFib με την πάροδο του χρόνου. Τώρα, αναγνωρίζεται ότι η τεστοστερόνη μπορεί να συνδεθεί άμεσα με τους υποδοχείς στην καρδιά που ρυθμίζουν την ηλεκτρική της δραστηριότητα και αυτές οι αλλαγές προάγουν την κολπική μαρμαρυγή”, δήλωσε ο δρ. Shoemaker.

Η διατήρηση της τεστοστερόνης σε ένα υγιές εύρος είναι επομένως σημαντική λόγω του κινδύνου AFib, αλλά και της συνολικής υγείας.

Η χαμηλή τεστοστερόνη ορίζεται ως συγκέντρωση μικρότερη από 300 ng/dl, σύμφωνα με την Αμερικανική Ουρολογική Εταιρεία. Η παραγωγή τεστοστερόνης και η συγκέντρωση στην κυκλοφορία τυπικά μειώνονται με την ηλικία.

Τα συμπτώματα χαμηλής τεστοστερόνης περιλαμβάνουν:

Χαμηλή σεξουαλική ορμή

Στυτική δυσλειτουργία

Μειωμένη μυϊκή μάζα

Αυξημένο σωματικό λίπος

Χαμηλή ενέργεια

Μικρότερο μέγεθος όρχεως και πέους

Για άτομα με χαμηλή τεστοστερόνη μπορεί να συνταγογραφηθεί TRT (θεραπεία υποκατάστασης τεστοστερόνης). Χρησιμοποιείται συχνά και για διάφορα μη ιατρικά ζητήματα, όπως η απόκτηση μυϊκής μάζας, η απώλεια βάρους και η ενίσχυση της σεξουαλικής απόδοσης. Επίσης πιστεύεται ότι έχει “αντιγηραντικές” ιδιότητες. Ωστόσο, η χρήση της TRT γι’ αυτούς τους σκοπούς μπορεί να είναι παράνομη και χωρίς επιστημονική αξία.

Οι κίνδυνοι υψηλής τεστοστερόνης λόγω TRT περιλαμβάνουν:

Ακμή

Υψηλή πίεση αίματος

Δυσκολία στην ούρηση

Συρρίκνωση των όρχεων

Κατακράτηση υγρών

“Η ψυχαγωγική χρήση τεστοστερόνης πρέπει να αποθαρρύνεται έντονα. Υπάρχουν κίνδυνοι βλάβης, συμπεριλαμβανομένων των επιπλοκών που σχετίζονται με την καρδιά σε χρήστες που κάνουν κατάχρηση ανδρογόνων. Η τεστοστερόνη θα πρέπει να συνταγογραφείται μόνο σε άνδρες με ιατρικές παθήσεις που χρειάζονται αυτήν τη θεραπεία, με κατάλληλη ιατρική επίβλεψη και παρακολούθηση”, είπε η Tran.