Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα ναό και ένα θέατρο που είναι 3.500 χρόνια παλαιότερα από το Μάτσου Πίτσου

 

Ερευνητές ανακάλυψαν έναν ναό και ένα θέατρο στις ακτές του Περού, που χρονολογούνται 3.500 χρόνια πριν από την έναρξη του περίφημου πολιτισμού των Ίνκας. Σύμφωνα με τον Muro Ynoñán, ερευνητή και επιστήμονα στο Μουσείο Field, στο Chicago, «ήταν μία απίστευτη ανακάλυψη».

Τα ευρήματά της ρίχνουν φως στις πρώιμες καταβολές τις θρησκείας του Περού, αποκαλύπτοντας νέες πτυχές για τον τρόπο που γεννήθηκαν τα περίπλοκα συστήματα πεποιθήσεων στις Άνδεις.

Ναός αρχαιότερος και από το Μάτσου Πίτσου

Το Μάτσου Πίτσου είναι ο πιο φημισμένος αρχαιολογικός τόπος του Περού και ιδρύθηκε από την Αυτοκρατορία των Ίνκας πριν από περίπου 600 χρόνια.

Ο πρόσφατα ανακαλυφθείς ναός ωστόσο, χρονολογείται πριν ακόμη και από την ίδρυση του Μάτσου Πίτσου, σχεδόν κατά 3.500 χρόνια, ανάγοντάς τον σε μια αρχαία κατασκευή, η οποία χτίστηκε πριν από τους Ίνκας και τους προκατόχους τους, όπως οι Μότσκε και οι Νάζκα.

«Δεν είναι γνωστό πώς αυτοαποκαλούνταν αυτοί οι αρχαίοι λαοί. Όσα είναι γνωστά για τους πολιτισμούς αυτούς, προκύπτουν μόνο απ’ όσα άφησαν πίσω τους: τις κατοικίες, τους ναούς, τα κτερίσματά τους», σημειώνει ο Ynoñán.

Η αποστολή των ανασκαφών και τα απίστευτα ευρήματα

Το σημείο της ανακάλυψης που ονομάζεται La Otra Banda, στους λόφους Cerro Las Animas, προσείλκυσε το ενδιαφέρον των ερευνητών το 2023, όταν ειδοποιήθηκαν από τις τοπικές αρχές σχετικά με δραστηριότητες αρχαιοκαπηλίας κοντά στην ιστορική πόλη Zaña.

Θέλησαν να βοηθήσουν την ομάδα του Ynoñán να ερευνήσει και να προστατεύσει την περιοχή. Με κονδύλια που συγκεντρώθηκαν από οργανισμούς όπως οι Dumbarton Oaks, Archaeology in Action, και το Καθολικό Πανεπιστήμιο του Περού, τον Ιούνιο του 2024, οι αρχαιολόγοι ξεκίνησαν τις ανασκαφές τους.

O Luis Muro Ynoñán, επιστήμονας του Μουσείου Field, κοντά στη γλυπτική απεικόνιση του μυθολογικού πλάσματος στην Otra Banda, στους λόφους Cerrο Las Anima. Φωτογραφία: Ucupe Cultural Landscape Archaeological Project

H ομάδα ξεκίνησε τις ανασκαφές ανά δέκα μέτρα, αφαιρώντας προσεκτικά αιώνες συσσωρευμένου ιζήματος απ’ τα ευρήματα. Σε βάθος μόλις 1,8 μέτρων, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ίχνη τοίχων από λάσπη και πηλό.

«Ήταν εκπληκτικό το γεγονός ότι αυτές οι πολύ παλιές δομές βρίσκονταν τόσο κοντά στη σύγχρονη επιφάνεια» παρατήρησε ο Ynoñán.

Όσο βαθύτερα έσκαβαν, οι αρχαιολόγοι ανακάλυπταν τα ευρήματα ενός άλλοτε μεγαλεπήβολου ναού. «Πιστεύουμε ότι ένας μεγάλος ναός ήταν χτισμένος στην πλαγιά του βουνού και αποκαλύψαμε μέρος του» τόνισε ο Ynoñán.

Μία από τις πιο συναρπαστικές ανακαλύψεις της αποστολής, ήταν ένα μικρό θέατρο με μια περιοχή ως παρασκήνια, και μια σκάλα η οποία οδηγούσε σε μια εξέδρα που έμοιαζε με σκηνή, η οποία πιθανώς να χρησίμευε για τελετουργικές παραστάσεις ενώπιον ενός επίλεκτου κοινού.

Περίτεχνες απεικονίσεις ενός μυθολογικού πτηνού

Κοντά στις σκάλες του θεάτρου, η ομάδα ανακάλυψε πίνακες από πηλό, διακοσμημένους με περίτεχνα λαξεύματα που απεικονίζουν ένα πλάσμα που παραπέμπει σε πουλί.

«Είναι ένα όμορφο και ενδιαφέρον σχέδιο ενός μυθολογικού πλάσματος, σαν ένα ανθρωπόμορφο πουλί με κάποια ερπετοειδή χαρακτηριστικά» εξήγησε ο Ynoñán.

Η συγκεκριμένη μορφή είναι εξαιρετικής σημασίας, καθώς παρέχει στοιχεία σχετικά με την ηλικία του ναού, όπως και για τη σχέση του με άλλους, αρχαίους ναούς που χτίστηκαν από τους πρώιμους πολιτισμούς των Άνδεων.

Παρόμοιες μυθολογικές απεικονίσεις έχουν βρεθεί στο Περού, και χρονολογούνται από την «Αρχική Περίοδο» (Initial Period), περίπου πριν από 4.000 χρόνια.

Αν και η Αρχική Περίοδος δεν αποτελεί την πρώτη φορά που άνθρωποι κατοίκησαν στην περιοχή -το Περού κατοικούταν από ανθρώπινους πληθυσμούς για 15.000 χρόνια-  οι παράκτιες κοινωνίες ξεκίνησαν ν’ αναπτύσσουν περίπλοκα συστήματα περίπου στο 5.000-3.000 π.Χ.

Η Αρχική Περίοδος ξεκίνησε περί το 2.000 π.Χ. και διήρκεσε έως το 900 π.Χ.

H σημασία της Αρχικής Περιόδου έγκειται στη σηματοδότηση της έναρξης της θεσμοποιημένης θρησκείας στο Περού, πληροφορεί ο Ynoñán.

«Η αρχική περίοδος είναι σημαντική επειδή σηματοδοτεί την εμφάνιση της θεσμοθετημένης θρησκείας στο Περού. Η απεικόνιση του πτηνού σε αυτόν τον ναό μοιάζει με μια γνωστή φιγούρα από την περιοχή Chavín, σχεδόν 500 χρόνια αργότερα. Αυτή η νέα τοποθεσία θα μπορούσε να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την προέλευση αυτής της θρησκείας» τόνισε ο Ynoñán.

Επιπλέον, η ομάδα βρήκε πολλές, μεγάλες τοιχογραφίες στους τοίχους του ναού.

Κοντινό πλάνο του γλυπτού που αναπαριστά ένα μυθολογικό πτηνό, στη La Otra Banda, στους Cerro Las Anima. Φωτογραφία:Ucupe Cultural Landscape Archaeological Project

Το περίπλοκο σύστημα αξιών των αρχαίων Ίνκας

Ο  Ynoñán, ειδικευμένος στην ανάλυση χρωστικών ουσιών, συνέλεξε δείγματα προς μελέτη στο εργαστήριο του Μουσείου Field. Τα δείγματα αυτά θα υποβληθούν σε χρονολόγηση με άνθρακα για την επαλήθευση της ηλικίας του ναού.

Η ανακάλυψη επίσης, προσφέρει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ανάπτυξη της θρησκείας και της πολιτικής εξουσίας.

«Οι άνθρωποι στην περιοχή αυτή, είχαν δημιουργήσει περίπλοκα θρησκευτικά και κοσμολογικά συστήματα. Η θρησκεία έπαιζε καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη της πολιτικής εξουσίας, με τους πρώιμους ηγέτες να ενσαρκώνουν μυθολογικές μορφές στις παραστάσεις» εξήγησεο Ynoñán.

H ιστορική αυτή γνώση κουβαλά σημασία και  για το παρόν, καθώς η θρησκεία εξακολουθεί να χρησιμοποιείται για πολιτικούς σκοπούς.

Όσο για τον Ynoñán, η ανακάλυψη αυτή έχει και προσωπικό νόημα. «Είναι η ιστορία των προγόνων μου. Οι οικογένειες και των δύο μου γονιών κατάγονται από την περιοχή αυτή. Είναι απίστευτη η σύνδεση με τις αρχαίες αναπαραστάσεις ενός θεού τόσο σημαντικού γι’ αυτές τις πρώτες ανθρώπινες ομάδες. Ένας συσχετισμός τόσο ξεχωριστός και βαθύς».