Κώστας Στίγκας: Ο Έλληνας Ροβινσώνας της Αυστραλίας

 Σήφης Γαρυφαλάκης

Από το ελληνικό αντάρτικο στην Ξάνθη, με βρετανικό παράσημο στη ζούγκλα και στο κυνήγι των οπάλιων

λίθων.

Ο Κώστας Στίγκας ήταν ένας τολμηρός αντάρτης στην περιοχή της Ξάνθης, επί βουλγαρικής κατοχής. Γεννήθηκε το 1920 στα Κομνηνά της Ξάνθης, γιός του Δημητρίου, που καταγόταν από το Αγρίνιο, και της Κυριακής Παπαθεοδώρου από τη Λευκίμη Έβρου. Όταν μπήκαν οι Βούλγαροι στην Ελλάδα, τον Μάη του 1941, τον στρατολόγησαν όπως και πολλούς άλλους από το ίδιο χωριό και από τα κατεχόμενα μέρη ως «ντουρντουβάκια» για να δουλέψουν σκληρά αμισθί, στα κάτεργα, κάτω από άθλιες συνθήκες, ανοίγοντας δρόμους στη Στάρα Ζαγόρα και τη Δοβρουτσά στη Βουλγαρία.

Καθώς το τραίνο κατευθυνόταν προς τη Βουλγαρία μέσα από τις γαλαρίες, ο Στίγκας εκμεταλλευόμενος το σκοτάδι, με την βοήθεια του πατέρα μου Κων. Κοντογιαννίδη πήδησε από το παράθυρο κι εξαφανίστηκε! Βγήκε αντάρτης στο βουνό, πολέμησε γενναία τον κατακτητή, και για τον λόγο αυτό οι Βούλγαροι σκότωσαν πρώτα τον πατέρα του στο χωράφι και λίγο μετά εκτέλεσαν τη μητέρα του μπροστά στους συγκεντρωμένους κατοίκους, στην πλατεία των Κομνηνών Ξάνθης.

Συνεργάστηκε με την Βρετανική Αποστολή, βοηθώντας τους Άγγλους αξιωματικούς, δίδοντας τους πολύτιμες πληροφορίες, ενώ μετείχε και τους κατηύθυνε στα σαμποτάζ, με τις παράτολμες ενέργειες του. Για τις υπηρεσίες του στο συμμαχικό αγώνα, το Βρετανικό κράτος τον τίμησε μεταπολεμικά με το «Βασιλικό Μετάλλιο Ανδρείας». Η τελετή έγινε στις 14 Δεκεμβρίου 1949 στη Βρετανική πρεσβεία της Αθήνας, παρουσία του στρατάρχου Αλεξ. Παπάγου, του υπουργού Αμύνης Παν. Κανελλόπουλου, του βρετανού πρέσβη Νόρτον και των υπό βράβευση στρατηγών, όπως οι Βεντήρης, Τσακαλώτος, Κετσέας, Μανιδάκης κ.α.

Τέταρτος, όρθιος από αριστερά ο Κώστας Στίγκας στην τελετή απονομής παρασήμων στην αγγλική πρεσβεία. Μπροστά ο στρατάρχης Αλέξ. Παπάγος και ο υπουργός Εθν. Αμύνης Παν. Κανελλόπουλος.

Στο περιθώριο της απονομής των παρασήμων, ο Παπάγος πρότεινε στον Στίγκα, εκείνος δέχτηκε κι εντάχθηκε στο στράτευμα ως ανθυπολοχαγός στον Έβρο, όπου ήρθε σε προστριβές και διαφωνίες με ανωτέρους του στον τρόπο των πολεμικών επιχειρήσεων. Παραιτήθηκε, έγραψε στον Στρατάρχη Παπάγο αίτημα του, να μεταναστεύσει στην μακρινή Αυστραλία, γιατί μόνο εκεί μπορούσε να βρει εκείνα που τον συγκινούσαν. Κυνήγι, άγρια ζώα, δάση, περιπέτεια…

Το 1956, με τη βοήθεια των συγχωριανών του, έφυγε ατμοπλοϊκώς στην Αυστραλία. Ζήτησε εκεί δουλειά σε εργοστάσιο και όταν τον ρώτησαν τι προσόντα έχει, εκείνος τους έδειξε το παράσημο, και προσελήφθη αμέσως στο πολεμικό εργοστάσιο Βίκερς. Δεν έμεινε πολύ εκεί, έφυγε στη ζούγκλα που τον μάγευε. Πέρασε ταραχώδη βίο, γεμάτο περιπέτειες με τα άγρια θηρία, που τις δημοσίευε ο τοπικός Τύπος.

Λίγο πριν την αναχώρηση για την Αυστραλία, δεξιά ο Κώστας Στίγκας, στη μέση ο αδελφός του Ανδρέας και αριστερά ο χωριανός του Τάσος Λαμψίδης

Μετά ήρθαν οι οπάλιοι λίθοι. Πήγε στην απομακρυσμένη Coober – Pedy και επιδόθηκε στην εξόρυξη του πολύτιμου αυτού λίθου. Εκεί το 1980 καθώς έσκαβαν θάφτηκαν ζωντανοί και βρήκαν τραγικό θάνατο οι Έλληνες οπαλορύχοι Γρηγόριος Διγελάτος (38 ετών), Νικόλαος Ναθαναήλ (52 ετών) και Γιάννης Μπουσπουρής (43 ετών).\

Το θέρος του 1974 στη μεγάλη κρίση με την Τουρκία, ο Στίγκας συγκέντρωσε χρήματα και τα έστειλε στην Ελλάδα, ενώ συγκρότησε ομάδα πολεμιστών και ενημέρωσε τον πρόξενο μας ότι είναι έτοιμοι για την πρώτη γραμμή… Τον σκότωσαν μια νύχτα, τον Αύγουστο του 1986, Σλαβοσκοπιανοί που τον μισούσαν επειδή διαπληκτίζονταν μαζί τους και τους έδιωχνε όταν παρίσταναν τους … Μακεδόνες και υποστήριζε την ελληνικότητα της Μακεδονίας αλλά και για να τον ληστέψουν, επειδή βρήκε οπάλιους λίθους, στη σπηλιά που έσκαβε.

Έξω από τη σπηλιά του στο Κούπα Πίντι

Ο φτωχικός τάφος του βρίσκεται στο Coober – Pedy, εκεί που έζησε ως σύγχρονος Ροβινσώνας τα τελευταία 30 έτη της ζωής του. Η Ποντιακή Αδελφότητα της Αδελαϊδας, με πρόεδρο και συγχωριανό του Στίγκα, Γιώτη Κερμανίδη, πήγαν στον τάφο του, τέλεσαν τρισάγιο, έψαλαν τον εθνικό ύμνο, επισκέφθηκαν τη σπηλιά που ζούσε κι έσκαβε να βρει οπάλιους λίθους. Εκεί ο Κερμανίδης βρήκε κάποια κουζινικά του σκεύη και πήρε ένα μπρίκι ως ενθύμιο…

Ο Στίγκας μαγειρεύει… ελληνικά.

Το βρετανικό παράσημο

Το παράσημό του ο Στίγκας, το είχε δώσει κάποτε ενέχυρο στην τοπική Εμπορική Τράπεζα για να πάρει δάνειο. Σήμερα βρίσκεται σε περίοπτη θέση στο μουσείο της Λέσχης Παλαιών Πολεμιστών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο αδελφός του Ανδρέας, έφυγε κι αυτός το 1956 στη Λατινική Αμερική και αφού περιπλανήθηκε επί μία 50ετία ως Ροβινσώνας στη ζούγκλα του Αμαζονίου και τη Βενεζουέλα, επέστρεψε με άδεια χέρια στο Κομνηνά Ξάνθης το 2006. Έτυχε της αγάπης των Κομνηνιωτών, βρήκε στέγη και θαλπωρή και πέθανε στην πλατεία του χωριού από καρδιακή προσβολή το μεσημέρι της 20 ης Δεκεμβρίου 2010.

Ο Κώστας με το … λάφυρο του, ένα αγριογούρουνο στα βουνά των Κομνηνών.