Ανακαλύφθηκε ταφικός τύμβος 2.800 ετών με 18 θυσιασμένα άλογα – Μπορεί να αποκαλύψει τη μυστηριώδη προέλευση του αρχαίου πολιτισμού που συνδέεται με τις θρυλικές Αμαζόνες

 

Μια ταφή 2.800 ετών, με τα λείψανα ενός επιφανούς ατόμου, ο οποίος θάφτηκε μαζί με τουλάχιστον ένα θυσιασμένο άνθρωπο και 18 θυσιασμένα άλογα, φαίνεται ότι ανήκει σε πολιτισμό στενά συνδεδεμένο με τους μυστηριώδεις Σκύθες, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Πρόκειται για έναν μεγάλο τύμβο ταφής, που ανακαλύφθηκε στην Τούβα, ένα κράτος στη νότια Σιβηρία. Χρονολογείται στην μεταβατική περίοδο μεταξύ της εποχής του Χαλκού και του Σιδήρου,  και είναι από τις αρχαιότερες γνωστές του είδους της που δείχνουν τις  ταφικές πρακτικές των Σκυθών, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε την Τρίτη (8 Οκτωβρίου) στο περιοδικό Antiquity.

Ομάδα αρχαιολόγων ανακάλυψε στοιχεία ταφικών τελετουργιών οι οποίες περιλάμβαναν θυσίες στον τύμβο του Tunnug 1, το οποίο βρίσκεται στην Τούβα, στη νότια Σιβηρία. Τα ευρήματα  υποδεικνύουν ότι οι Σκύθες, κυρίως γνωστοί για την παρουσία τους στην Ανατολική Ευρώπη, μπορεί να προήλθαν από πολύ πιο ανατολικά από ό,τι πίστευαν προηγουμένως.

Ο χώρος του Tunnug 1 απεικονίζεται ως ψηφιακό μοντέλο από ψηλά (αριστερά), συμπεριλαμβανομένης της ανασκαμμένης περιοχής και της θέσης των συστάδων 1, 2 και 3 όπου βρέθηκαν οστά αλόγων και (δεξιά) ως πλάγια εικόνα από drone πριν από την έναρξη της ανασκαφής (Πηγή: Trevor Wallace / Antiquity).

Οι Σκύθες, ένας νομαδικός λαός των στεπών, είναι γνωστοί για την κουλτούρα τους με επίκεντρο το άλογο, και την ξεχωριστή τέχνη τους, που χαρακτηρίζεται από περίτεχνες απεικονίσεις ζώων σε συγκεκριμένες στάσεις. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας, ο νομαδικός τρόπος ζωής τους, τους επέτρεψε να μεταναστεύσουν καλύπτοντας μεγάλες αποστάσεις. Έγινε έτσι πιο περίπλοκος ο εντοπισμός της ακριβούς προέλευσής τους.

Ενώ ήταν γνωστό ότι μετακινήθηκαν από την Κεντρική Ασία στη Στέπα του Πόντου στην περιοχή που είναι σήμερα η νοτιοδυτική Ρωσία και η Ουκρανία, οι ρίζες τους παραμένουν ένα μυστήριο μέχρι σήμερα.

Οι  ιππείς Σκύθες, έχουν αιχμαλωτίσει την ανθρώπινη φαντασία από τις ημέρες του Ηρόδοτου, σημειώνει ο Δρ. Gino Caspari, επικεφαλής της έρευνας, από το Ίδυμα Μαξ Πλανκ και το Πανεπιστήμιο της Βέρνης.

Αλλά η προέλευση του πολιτισμού τους παραμένει καταχωνιασμένη σε απομακρυσμένες γωνίες των Ευρασιατικών στεπών για πάρα πολλά χρόνια. Οι προσπάθειες της ομάδας, με ειδικούς από διάφορα ιδρύματα, απέδωσαν καρπούς, όταν ερευνήθηκε ένα από τα πρώτα παραδείγματα βασιλικής ταφής του σκυθικού πολιτιστικού υλικού: ο τάφος Tunnug 1, που χρονολογείται από τον 9ο αιώνα π.Χ.

Μεταξύ των ευρημάτων που ανασκάφηκαν στο ύψωμα, περιλαμβάνονται  θραύσματα οστών τουλάχιστον ενός ανθρώπου και δεκαοκτώ αλόγων, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα τελευταία θυσιάστηκαν προς τιμήν του νεκρού, που πιθανόν ανήκε στην ελίτ.

Η ανακάλυψη αυτή, προσφέρει στοιχεία υπέρ της ιδέας ότι τα ταφικά τελετουργικά, με επίκεντρο το άλογο, υπήρχαν ακόμη και στον πολιτισμό των πρώτων Σκυθών, αναπαριστώντας τα έθιμα που αργότερα αναφέρονται στα κλασικά κείμενα, χιλιάδες χιλιόμετρα δυτικά, στην Ευρώπη.

Η ανάπτυξη του σκυθικού πολιτισμού

Τα οστά των αλόγων, που βρέθηκαν μαζί με τεχνουργήματα Σκυθικού τύπου που αναπαριστούσαν ζώα, και εξοπλισμό ιππασίας, μαρτυρούν ότι αυτές οι πρακτικές ήταν μέρος ενός ευρύτερου πολιτιστικού φαινομένου, στο πλαίσιο του οποίου οι Σκύθες θα εξελίσσονταν με μεγαλύτερη πολυπλοκότητα κατά τα επόμενα χρόνια.

Τα Σκυθικού τύπου  αντικείμενα ζώων, είναι εμβληματικά της κουλτούρας της στέπας, και η ανακάλυψη μερικών από τα παλαιότερα παραδειγμάτων στο Tunnug 1, προκαλεί τον ενθουσιασμό των αρχαιολόγων. «Μετά από χρόνια σκληρής δουλειάς στη Σιβηρία, είναι υπέροχο να έχουμε στα χέρια μας μερικά από τα παλαιότερα αντικείμενα ζώων σκυθικού τύπου», είπε ο Δρ. Caspari.

Η αποκάλυψη πρώιμων στοιχείων για ένα μοναδικό πολιτιστικό φαινόμενο είναι προνόμιο και ένα όνειρο που γίνεται πραγματικότητα. Η παρουσία αυτών των «σκυθικού τύπου» ταφών μέχρι την ανατολική Τούβα, υποδηλώνει ότι η προέλευση του σκυθικού πολιτισμού, την οποία περιβάλλει ένα μυστήριο, μπορεί να βρίσκεται στην απέναντι πλευρά των ευρασιατικών στεπών.

Λείψανα των αλόγων, ακόμα με τα δόντια τους (Πηγή: Trevor Wallace / Antiquity).

Αυτό ενισχύει την ιδέα ότι οι πρώιμες έφιππες κουλτούρες ήταν ιδιαίτερα ευμετάβλητες και εξαπλώθηκαν σε τεράστιες περιοχές.  Πέρα από αυτές τις παρατηρήσεις, το ανάχωμα Tunnug 1 παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με ταφές της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στη Μογγολία, οι οποίες δείχνουν ότι ορισμένα στοιχεία των Σκυθικών ταφικών τελετουργικών έχουν ρίζες ακόμη πιο ανατολικά και νότια.

Οι έφιπποι πολιτισμοί της Εποχής του Χαλκού στη Μογγολία, μπορεί να έχουν επηρεάσει τις ταφικές πρακτικές που αργότερα υιοθετήθηκαν από τους Σκύθες.

Η ιστορία των αρχαίων Σκύθων ως τρομακτικών πολεμιστών χρονολογείται πριν από περισσότερα από 2.000 χρόνια. Οι αρχαιολόγοι μάλιστα έχουν αποκαλύψει ότι αυτές οι φυλές είχαν πράγματι ανελέητους πολεμιστές, οι οποίοι έφεραν τα βέλη τους σε δερμάτινες φαρέτρες που είχαν φτιαχτεί από το δέρμα των ηττημένων εχθρών τους.

Η συμβολή της Τούβα στην ευρασιατική προϊστορία

Τα στοιχεία από το Tunnug 1 εδραιώνουν τον κρίσιμο ρόλο που έχει διαδραματίσει η Τούβα στην Ευρασιατική προϊστορία, σημειώνει ο Δρ. Caspari.  «Τα ευρήματα αναδεικνύουν τη σημασία της Εσωτερικής Ασίας στην ανάπτυξη των διηπειρωτικών πολιτιστικών συνδέσεων».

Προσθέτει ότι αυτά τα ταφικά τελετουργικά δεν αποτελούν μόνο ένα μέρος της πνευματικής ζωής των Σκυθών, αλλά μπορεί επίσης να έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε ευρύτερες διαδικασίες πολιτισμικής και πολιτικής μεταμόρφωσης σε ολόκληρη την Ευρασία.

Οι πρακτικές που καταγράφηκαν στο Tunnug 1 θα μπορούσαν να έχουν συμβάλει στην εμφάνιση κτηνοτροφικών αυτοκρατοριών σε μεταγενέστερα στάδια, όπως οι Σκύθες και άλλοι νομαδικοί λαοί που κυριάρχησαν σε τεράστιες περιοχές της Ευρασίας