Η βράβευση αυτή έρχεται σε μια περίοδο όπου οι κίνδυνοι για νέα πυρηνική σύρραξη αυξάνονται, κάνοντας το έργο της οργάνωσης πιο επίκαιρο από ποτέ. Ο επικεφαλής της οργάνωσης, Τοσιγούκι Μιμάκι, επισήμανε ότι, παρά τη φθορά του χρόνου και την απώλεια πολλών επιζώντων, οι εναπομείναντες επιμένουν στο μήνυμά τους: τα πυρηνικά όπλα πρέπει να εξαφανιστούν, πριν είναι πολύ αργά για όλους.
Με παραρτήματα σε όλη την Ιαπωνία, «είμαστε μια οργάνωση τα μέλη της οποίας έχουν μέσο όρο ηλικίας περίπου τα 85. Ελπίζω πως η επόμενη γενιά και το κοινό γενικότερα θα συνεχίσουν να συμμετέχουν στον ακτιβισμό για την ειρήνη, για μια ειρήνη χωρίς πυρηνικά», δήλωσε ο Μιμάκι.
«Η Hibakusha τιμάται με το Βραβείο Ειρήνης για τις προσπάθειές της να επιτευχθεί ένας κόσμος χωρίς πυρηνικά όπλα και γιατί κατέδειξε, μέσω μαρτυριών, πως τα πυρηνικά όπλα δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν ποτέ ξανά», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ.
«Η Hibakusha μας βοηθά να περιγράψουμε το απερίγραπτο, να σκεφθούμε το αδιανόητο, και με κάποιον τρόπο να αντιληφθούμε τον αδιανόητο πόνο και την οδύνη που προκάλεσαν τα πυρηνικά όπλα», ανέφερε επίσης η Επιτροπή.
Από την πλευρά του, ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σιγκέρου Ισίμπα χαιρέτισε τη βράβευση του Nihon Hidankyo με το Νόμπελ Ειρήνης εκτιμώντας πως το βραβείο αυτό είναι «εξαιρετικά σημαντικό».
Η σημασία της οργάνωσης και γιατί μας αφορά
Η Nihon Hidankyo, από την ίδρυσή της το 1956, δίνει έναν σημαντικό αγώνα για την αποπυρηνικοποίηση και την υπεράσπιση των κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων των επιζώντων των ατομικών βομβών. Με φόβο την εξάπλωση της πυρηνικής απειλής από υπερδυνάμεις όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, αλλά και με τη διαρκή ανάπτυξη προγραμμάτων πυρηνικών όπλων σε χώρες όπως η Βόρεια Κορέα και το Ιράν, η αποστολή αυτής της οργάνωσης παραμένει -δυστυχώς- επίκαιρη.
«Θα ήταν μια μεγάλη δύναμη να πούμε στον κόσμο πως η κατάργηση των πυρηνικών όπλων μπορεί να επιτευχθεί», είπε ο επικεφαλής της Nihon Hidankyo, Τοσιγούκι Μιμάκι, σε συνέντευξη Τύπου. «Τα πυρηνικά όπλα θα πρέπει απολύτως να καταργηθούν», είπε.
Ο Μαμάκι δήλωσε επίσης στους δημοσιογράφους, με δάκρυα στα μάτια, πως δεν είχε «ποτέ φανταστεί» ότι θα μπορούσε να βραβευθεί η οργάνωσή του. «Δεν είχα ποτέ φανταστεί πως αυτό θα μπορούσε να συμβεί», είπε και πρόσθεσε: «κάποιος είπε πως, χάρη στα πυρηνικά όπλα, η ειρήνη θα διατηρηθεί σε όλο τον κόσμο. Όμως τα πυρηνικά όπλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τρομοκράτες».
«Και για παράδειγμα, αν η Ρωσία τα χρησιμοποιήσει εναντίον της Ουκρανίας, και το Ισραήλ εναντίον της Γάζας, αυτό δεν θα σταματήσει εκεί. Οι πολιτικοί ηγέτες πρέπει να το συνειδητοποιήσουν», επέμεινε.
Ενώ, κάνοντας έναν παραλληλισμό ανάμεσα στις συνέπειες των συγκρούσεων του σήμερα με το χθες, είπε πως η κατάσταση στη Γάζα είναι «όπως η Ιαπωνία πριν από 80 χρόνια», που είχε καταστραφεί από τις βόμβες στο τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου.
«Στη Γάζα, παιδιά μέσα στα αίματα στην αγκαλιά των γονιών τους. Είναι όπως στην Ιαπωνία πριν από 80 χρόνια», τόνισε.
Η οργάνωση καταγράφει χιλιάδες προσωπικές μαρτυρίες επιζώντων, που περιγράφουν όχι μόνο τη σωματικά αλλά και τα ψυχικά τραύματα από τις επιθέσεις στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Το γεγονός ότι περίπου 114.000 «hibakusha» παραμένουν σήμερα εν ζωή, η πλειονότητα των οποίων είναι άνω των 80 ετών, κάνει τη φωνή τους ακόμα πιο επιτακτική στο να ακουστεί. Ο αγώνας για την απομάκρυνση και τον αφοπλισμό των πυρηνικών όπλων δεν είναι μόνο μια τρομακτική ιστορία του παρελθόντος, αλλά μια συνεχής υπενθύμιση του τι διακυβεύεται αν επαναληφθούν τέτοιες καταστροφές.
Οι αφηγήσεις των επιζώντων λειτουργούν ως μαρτυρίες για τη φρίκη ενός πυρηνικού πολέμου, αναδεικνύοντας τις επιπτώσεις που δεν μπορούν να αγνοηθούν από κανέναν: από τους τραυματισμούς από τις εκρήξεις, την εκπομπή στην ακτινοβολία, τις πυρκαγιές και την καταστροφή πόλεων, έως τις μακροχρόνιες συνέπειες στην υγεία των ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων της εμφάνισης καρκίνου και γενετικών μεταλλάξεων. Όμως, πέρα από τις στατιστικές και τις καταστροφές, οι ιστορίες των hibakusha είναι βαθιά ανθρώπινες, γεμάτες θάρρος, αντοχή και έναν ασταμάτητο αγώνα για την ειρήνη.
Χιροσίμα: Η πρώτη ατομική Βόμβα
Η 6η Αυγούστου 1945 σηματοδοτεί την ημέρα που ο κόσμος γνώρισε για πρώτη φορά τη φρίκη των πυρηνικών όπλων. Την ημέρα εκείνη, στις 8:15 το πρωί, η ατομική βόμβα «Little Boy» ελευθερώθηκε από το αεροπλάνο «Enola Gay», που είχε απογειωθεί από το νησί Τινιάν. Η βόμβα εξερράγη περίπου 580 μέτρα πάνω από τη Χιροσίμα, προκαλώντας μια άμεση καταστροφή ανυπολόγιστων διαστάσεων.
Σχεδόν το 70% των κτιρίων της πόλης καταστράφηκαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές, ενώ οι πρώτοι υπολογισμοί κάνουν λόγο για περίπου 66.000 άμεσους θανάτους και 69.000 τραυματίες, αν και ο συνολικός αριθμός των θυμάτων από τις άμεσες και έμμεσες συνέπειες της βόμβας εκτιμάται πως έφτασε τις 140.000 μέχρι το τέλος του 1945.
Η μαρτυρία της Chieko Kiriaki στους New York Times, τότε 15 ετών, είναι χαρακτηριστική της καταστροφής: «Όλα είχαν καεί. Οι άνθρωποι περπατούσαν με τα ρούχα τους καμένα, τα μαλλιά τους όρθια και καμένα. Τα πρόσωπά τους ήταν τόσο πρησμένα που δεν μπορούσες να καταλάβεις ποιος ήταν ποιος. Τα χείλη τους ήταν τόσο πρησμένα που δεν μπορούσαν να μιλήσουν. Το δέρμα τους ξεκολλούσε από τα χέρια τους σαν ένα γάντι, μαύρο από τη λάσπη και την τέφρα. Ήταν σαν να είχαν μαύρα φύκια που κρέμονταν από τα χέρια τους».
Ο άμεσος αντίκτυπος ήταν αφάνταστος. Οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό εξαλείφθηκαν σχεδόν πλήρως, με το 90% των ιατρών και νοσηλευτών της Χιροσίμα να χάνουν τη ζωή τους ή να τραυματίζονται σοβαρά, ενώ τα περισσότερα νοσοκομεία έπαψαν να λειτουργούν. Ολόκληρη η κοινωνική και αστική δομή της πόλης κατέρρευσε μέσα σε λίγα λεπτά.
Παρά την αδιανόητη αυτή καταστροφή, το σοκ και τον πόνο, οι επιζώντες της Χιροσίμα άρχισαν να οργανώνονται. Η ανάγκη να καταγραφούν οι ιστορίες και οι μαρτυρίες τους, καθώς και η πίεση για αποπυρηνικοποίηση και ειρήνη, τους έδωσε κίνητρο να συνεχίσουν. Η Hibakusha κοινότητα της Χιροσίμα έγινε ο πυρήνας για τον παγκόσμιο αγώνα ενάντια στα πυρηνικά όπλα.
Ναγκασάκι: Η δεύτερη τραγωδία
Τρεις μόλις ημέρες μετά την καταστροφή στη Χιροσίμα, στις 9 Αυγούστου 1945, στις 12:02 μ.μ., η δεύτερη ατομική βόμβα «Fat Man» εξερράγη πάνω από το Ναγκασάκι, επιφέροντας παρόμοια καταστροφή. Αν και η αρχική στόχευση ήταν η πόλη Κοκούρα, ο καιρός και η χαμηλή ορατότητα ανάγκασαν το πλήρωμα του «Bockscar» να επιλέξει το Ναγκασάκι ως εναλλακτικό στόχο.
Η επίθεση στο Ναγκασάκι προκάλεσε άμεσα περίπου 39.000 θανάτους και 25.000 τραυματίες, με τον αριθμό των νεκρών να φτάνει τις 100.000 μέχρι το τέλος του 1945. Η πόλη υπέστη σοβαρές καταστροφές, με περίπου το 40% των κτιρίων να καταστρέφονται ολοσχερώς, και η επιζήσασα κοινότητα ανέφερε αμέσως μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και υλικές υποδομές.
Μια ιδιαίτερη μαρτυρία του 2χρονου τότε Masao Tomonaga, περιγράφει την επίδραση της βόμβας στη μητέρα του: «Όταν η μητέρα μου έγινε 76, ξαφνικά εμφάνισε σοβαρή αναιμία και πολύ γρήγορα η λευχαιμία άρχισε να αναπτύσσεται μέσα στο σώμα της. Τότε μου είπε, ‘Πάντα πίστευα ότι η ατομική βόμβα ζούσε μέσα μου. Δεν το είχα ποτέ συνειδητοποιήσει, αλλά η βόμβα εισήλθε μέσα μου εκείνη την ημέρα και επιβίωσε μέχρι τώρα’».
Η καταστροφή που έφερε το «Fat Man» στο Ναγκασάκι ήταν διαφορετική από αυτή της Χιροσίμα, κυρίως λόγω της γεωγραφίας της πόλης, αλλά η φρίκη παρέμεινε η ίδια. Οι Hibakusha του Ναγκασάκι υπέφεραν από τις ίδιες φρικτές συνέπειες: σοβαρά εγκαύματα, εκτεταμένη ακτινοβολία, και αργά αναπτυσσόμενες ασθένειες που τους κατέτρωγαν σιγά-σιγά. Η τραγική ειρωνεία είναι ότι οι επιζώντες από το Ναγκασάκι, όπως και αυτοί της Χιροσίμα, έπρεπε να συνεχίσουν τη ζωή τους σε έναν κόσμο που δεν ήταν έτοιμος να αναγνωρίσει το πλήρες βάρος του μαρτυρίου τους.
Για πολλά χρόνια, οι Hibakusha παρέμειναν στο περιθώριο της κοινωνίας, αντιμετωπίζοντας διακρίσεις λόγω των ασθενειών τους και της σύνδεσής τους με την πυρηνική καταστροφή. Η κοινωνική απομόνωση και ο στιγματισμός που βίωσαν ήταν απόρροια του φόβου για τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας και της γενικότερης αδιαφορίας που έδειξε η παγκόσμια κοινότητα για τον πόνο τους. Παρά τα τεράστια βάσανα, οι Hibakusha συνέχισαν να αγωνίζονται για την ειρήνη και να δίνουν φωνή στους αγώνες τους μέσω της Nihon Hidankyo.
Αντιδράσεις για το Νόμπελ Ειρήνης 2024
Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ: «Η Hibakusha μας βοηθά να περιγράψουμε το απερίγραπτο, να σκεφθούμε το αδιανόητο και με κάποιον τρόπο να αντιληφθούμε τον αδιανόητο πόνο και την οδύνη που προκάλεσαν τα πυρηνικά όπλα».
Καζούμι Ματσούι, δήμαρχος Χιροσίμα: «Οι Hibakusha γερνούν γρήγορα και υπάρχουν ολοένα και λιγότεροι άνθρωποι ικανοί να αποτελέσουν μάρτυρες του πόσο ανώφελο είναι να έχει κανείς ατομικές βόμβες, του απόλυτου κακού τους».
Ινστιτούτο Έρευνας για την Ειρήνη του Όσλο: «Το έργο της Nihon Hidankyo μάς θυμίζει το καταστροφικό ανθρώπινο κόστος των πυρηνικών όπλων, ένα μήνυμα που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε. Σε μια εποχή όπου κάνουν την εμφάνισή τους αυτοματοποιημένα συστήματα όπλων και συγκρούσεις με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης η έκκλησή της για αφοπλισμό δεν είναι μόνο ιστορική – είναι ένα κρίσιμο μήνυμα για το μέλλον μας. Αυτό το βραβείο υπογραμμίζει την ανάγκη για παγκόσμια συνεργασία ώστε η ανθρωπότητα να οδηγηθεί μακριά από έναν νέο παγκόσμιο πόλεμο και προς μια διαρκή παγκόσμια ειρήνη».
Νταν Σμιθ, επικεφαλής του Διεθνούς Ινστιτούτου Έρευνας για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI): «Η Επιτροπή εφιστά την προσοχή σε μια επικίνδυνη κατάσταση στον κόσμο, με τις σχέσεις μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ και μεταξύ της Ρωσίας και των ΗΠΑ να είναι περισσότερο τοξικές από όσο έχουν υπάρξει ποτέ μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Αν υπάρχουν πολεμικές συγκρούσεις, υπάρχει κίνδυνος να κλιμακωθούν με τη χρήση πυρηνικών όπλων (…) (Η Nihon Hidankyo) είναι μια πραγματικά σημαντική φωνή για να μας θυμίζει την καταστροφική φύση των πυρηνικών όπλων».
Ο Σμιθ εκτίμησε εξάλλου ότι η Επιτροπή Νόμπελ βραβεύοντας τη Nihon Hidankyo κατάφερε να επιστήσει την προσοχή της παγκόσμιας κοινότητας σε τρία πράγματα: στα ανθρώπινα δεινά των επιζώντων των ατομικών βομβών, στους κινδύνους των πυρηνικών όπλων και στο γεγονός ότι ο κόσμος έχει επιβιώσει χωρίς τη χρήση τους εδώ και σχεδόν 80 χρόνια,
Ραβίνα Σαμντασάνι, εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα: «Για εμάς, πρόκειται για την αναγνώριση της σημασίας των οργανισμών ‘από τα κάτω’ και κυρίως των επιζώντων φρικτών παραβιάσεων για το ακούραστο και επίμονο έργο τους, συχνά μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, χωρίς πολλή αναγνώριση, με πολλά εμπόδια, χωρίς να έχουν πάντα στη διάθεσή τους τεράστιους πόρους».
Αλεσάντρα Βελούτσι, εκπρόσωπος του ΟΗΕ στη Γενεύη: «Είδαμε τις επιπτώσεις της βόμβας τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τώρα έχουμε όπλα τα οποία είναι τόσο πολύ πιο ισχυρά από αυτά που χρησιμοποιήθηκαν στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. Και πιστεύω ότι το έργο αυτής της οργάνωσης εθελοντών είναι να πολεμήσει (…) ακόμη και την ιδέα ότι μπορεί να ξεσπάσει ξανά ένας τέτοιος πόλεμος, είναι απολύτως κρίσιμο και γι’ αυτό πιστεύω ότι αυτό το Νόμπελ Ειρήνης είναι τόσο σημαντικό σήμερα».
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος Ευρωπαϊκής Επιτροπής: Η απονομή του Νόμπελ Ειρήνης στη Nihon Hidankyo προσφέρει μια «ανεκτίμητη» αξία στη μάχη της κατά των πυρηνικών όπλων και στέλνει ένα «ισχυρό μήνυμα», εκτίμησε η φον ντερ Λάιεν. «Έχουμε το καθήκον της μνήμης. Και ένα ακόμη μεγαλύτερο καθήκον να προστατεύσουμε τις επόμενες γενιές από τη φρίκη ενός πυρηνικού πολέμου», τόνισε.
Με πληροφορίες από: New York Times, Associated Press, Atomic Archive
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου