Τι είναι το Ελ Νίνιο και το Λα Νίνια και πώς θα επηρεάσουν το κλίμα το 2025;

Οι επιστήμονες λένε ότι ενώ περιμένουν ελαφρώς χαμηλές

παγκόσμιες θερμοκρασίες το 2025, ο πλανήτης εξακολουθεί να θερμαίνεται με ανησυχητικά γρήγορο ρυθμό

Το περασμένο έτος είναι βέβαιο ότι θα είναι το θερμότερο που έχει καταγραφεί, σύμφωνα με Ευρωπαίους επιστήμονες, και το πρώτο που θα δει τις μέσες παγκόσμιες θερμοκρασίες να ξεπερνούν τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού για άνοδο κατά 1,5 βαθμούς Κελσίουσε σχέση με την προβιομηχανική περίοδο.

Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες το 2024 ενισχύθηκαν εν μέρει από τις κλιματικές συνθήκες που είναι γνωστές ως Ελ Νίνιο - El Niño (στα ισπανικά σημαίνει «το αγόρι»), σύμφωνα με την ανάλυση δεδομένων του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού.

Το 2025, ένα άλλο φαινόμενο γνωστό ως Λα Νίνια - La Niña (ισπανικά για το "το κορίτσι") θα μπορούσε να εμφανιστεί και να φέρει ελαφρώς χαμηλές παγκόσμιες θερμοκρασίες, πράγμα που σημαίνει ότι φαίνεται απίθανο το ρεκόρ θερμοκρασίας του 2024 να σπάσει το επόμενο έτος.

Ωστόσο, παρά το γεγονός αυτό, το 2025 είναι ακόμα πιθανό να είναι μεταξύ των τριών θερμότερων ετών που έχουν καταγραφεί, σύμφωνα με την υπηρεσία καιρού και κλίματος του Ηνωμένου Βασιλείου, το Met Office.

Τι είναι το Ελ Νίνιο και το Λα Νίνια;

Το Ελ Νίνιο και το Λα Νίνια είναι δύο αντίθετες κλιματικές συνθήκες στον Ειρηνικό Ωκεανό που επηρεάζουν τον καιρό σε ολόκληρο τον κόσμο.

Οι άνεμοι στον Ειρηνικό τείνουν να πνέουν από ανατολικά προς δυτικά, ωθώντας τα θερμά επιφανειακά νερά προς τον δυτικό Ειρηνικό.

Το Ελ Νίνιο εμφανίζεται όταν αυτοί οι άνεμοι εξασθενούν ή αντιστρέφονται, καθιστώντας τα νερά στον ανατολικό Ειρηνικό - στα ανοικτά των ακτών της Αμερικής - θερμότερα από το κανονικό.

Στις περιόδους του Λα Νίνια, οι άνεμοι από ανατολή προς δύση γίνονται ισχυρότεροι, ωθώντας τα ζεστά νερά πιο δυτικά προς τις ακτές της Αυστραλίας και τη νοτιοανατολική Ασία. Αυτό προκαλεί το κρύο νερό να «ανεβαίνει» από τα βάθη του ωκεανού, καθιστώντας τις θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας χαμηλότερες κατά μέσο όρο, ιδιαίτερα στην Αμερική.

Τα επεισόδια συμβαίνουν σε ακανόνιστα διαστήματα κάθε δύο έως επτά χρόνια και συνήθως διαρκούν 9 έως 12 μήνες.

Τόσο το Ελ Νίνιο όσο και το Λα Νίνια μπορούν να επηρεάσουν τα καιρικά μοτίβα σε όλο τον κόσμο. Αν και κάθε επεισόδιο είναι διαφορετικό, το Λα Νίνια συνδέεται με συνθήκες πιο βροχερές από τις κανονικές σε πολλά μέρη του κόσμου, όπως η βόρεια Αυστραλία, η νοτιοανατολική Αφρική και η βόρεια Βραζιλία. Μπορεί επίσης να κάνει πιο πιθανές τις πλημμύρες σε ορισμένες περιοχές και να προκαλέσει μια πιο έντονη περίοδο τυφώνων.

Τι προβλέπουν οι επιστήμονες για το 2025;

Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) λέει ότι οι συνθήκες Λα Νίνια ίσως εμφανιστούν μεταξύ Νοεμβρίου 2024 και Φεβρουαρίου 2025.

Ωστόσο, ο αντίκτυπός του στη συγκράτηση των θερμοκρασιών παγκοσμίως θα είναι μάλλον «ασθενής και βραχύβιος», λέει ο WMO.

«Από τον Ιούνιο του 2023 έχουμε δει μια εκτεταμένη σειρά εξαιρετικών παγκόσμιων θερμοκρασιών στην επιφάνεια της γης και της θάλασσας. Ακόμα κι αν προκύψει ένα βραχυπρόθεσμο γεγονός ψύξης Λα Νίνια, δεν θα αλλάξει τη μακροπρόθεσμη τροχιά της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας λόγω των αερίων του θερμοκηπίου που παγιδεύουν θερμότητα στην ατμόσφαιρα», δήλωσε η Γενική Γραμματέας του WMO Celeste Saulo.

Στην πραγματικότητα, οι μετεωρολόγοι λένε ότι οι προβλέψεις θερμοκρασίας για το 2025 είναι εξαιρετικά υψηλές λαμβάνοντας υπόψη την πιθανότητα συνθηκών Λα Νίνια.

«Τα χρόνια όπως το 2025 που δεν κυριαρχούνται από την θερμική επιρροή του Ελ Νίνιο, θα πρέπει να είναι πιο δροσερά. Το 2016 ήταν έτος Ελ Νίνιο και εκείνη την εποχή ήταν η θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί για την παγκόσμια θερμοκρασία. Σε σύγκριση με την πρόβλεψή μας για το 2025, ωστόσο, το 2016 φαίνεται τώρα αναμφισβήτητα δροσερό», σύμφωνα με τον καθηγητή Adam Scaife, ο οποίος ηγείται της παγκόσμιας πρόβλεψης του UK Met Office για το 2025.

Η Συμφωνία του Παρισιού δεν έχει (ακόμη) παραβιαστεί

Φαίνεται πιθανό ότι οι θερμοκρασίες του 2024 θα ξεπεράσουν για πρώτη φορά τον στόχο για άνοδο 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, σημείο αναφοράς που ορίστηκε για πρώτη φορά από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα του 2015.

Αλλά η υπέρβαση αυτού του ορίου για ένα έτος δεν θεωρείται παραβίαση του ορίου του Παρισιού. Οι επιστήμονες λένε ότι το όριο θα πρέπει να ξεπεραστεί επίμονα, για μια περίοδο έως και 20-30 ετών.

Ορισμένοι επιστήμονες λένε ότι η σχέση μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και των φαινομένων Λα Νίνια και Ελ Νίνιο δεν είναι απολύτως σαφής.