Η τήρηση ενός λεπτού σιγής (ή ακόμη και μερικών λεπτών) είναι μια περίοδος σιωπηλής περισυλλογής, προσευχής ή και διαλογισμού. Παρόμοια με τις μεσίστιες σημαίες, η τήρηση της σιωπής είναι συχνά ένδειξη σεβασμού, ιδιαίτερα σε κάποιο πρόσφατο πένθος, ή ανάμνηση ενός τραγικού ιστορικού συμβάντος.
Πώς όμως προήρθε η ιδέα της τήρησης μερικών λεπτών σιγής;
Η σιωπηλή προσευχή και η λατρεία, συμπεριλαμβανομένων στιγμών σιωπής κατά τη διάρκεια άλλων δραστηριοτήτων μιας ομάδας, έχει ασκηθεί από τους Κουακέρους για περισσότερα από 300 χρόνια. Κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας στην Πενσυλβάνια των ΗΠΑ, οι Κουακέροι και οι ιθαγενείς Αμερικανοί της φυλής Lenape λάτρευαν σιωπηλά, από κοινού, σε αρκετές περιπτώσεις. Πολλοί άνθρωποι στην Κοινοπολιτεία τηρούν ενός λεπτού σιγή, συχνά δύο λεπτά, στις 11:00 π.μ. στις 11 Νοεμβρίου κάθε έτους (Ημέρα Μνήμης) ως ανάμνηση των θυσιών των ενόπλων δυνάμεων και των αμάχων σε καιρό πολέμου. Στο Ισραήλ, πραγματοποιούνται στιγμές σιωπής στο Yom HaShoah, στη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, και στο Yom Hazikaron, στη μνήμη των πεσόντων και των θυμάτων της τρομοκρατίας.
Η σιωπή ως ένδειξη ανάμνησης έγινε για πρώτη φορά προκαθορισμένο γεγονός στη βρετανική ζωή σχεδόν πριν από 90 χρόνια, στις 11 Νοεμβρίου του 1919. Ο Νοτιοαφρικανός πολιτικός Sir Percy Fitzpatrick πιστώθηκε -κακώς- την επινόηση της ιδέας, λόγω της συμμετοχή του στην απόφαση για το πώς η Βρετανία και η Κοινοπολιτεία θα σηματοδοτούσε την πρώτη επέτειο της Ημέρας Ανακωχής (ή Ημέρα Εκεχειρίας), την επέτειο δηλαδή της λήξης του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.
Στην πραγματικότητα, η πρακτική της σιωπηλής ανάμνησης των νεκρών είχε ήδη καθιερωθεί. Μετά το θάνατο του βασιλιά Εδουάρδο Ζ', το 1910, τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή. Κάτι ανάλογο έγινε και όταν κυκλοφόρησε η είδηση του ναυαγίου του Τιτανικού, το 1912.
Αλλά η πρόταση του Sir Percy ήταν διαφορετική. Πρότεινε στον βασιλιά Γεώργιο Ε' ότι η νίκη στον πιο αιματηρό πόλεμο στην ιστορία θα έπρεπε να μνημονεύεται από ένα τελετουργικό που να συνδέεται με το πένθος, κάτι που ταίριαζε απόλυτα με τη διάθεση της στιγμής, καθώς ήταν πάρα πολλοί εκείνοι που θρηνούσαν τους αγαπημένους τους. Ο απλός κόσμος ήταν περισσότερο διατεθειμένος να θρηνήσει παρά να πανηγυρίσει τη νίκη και την ταπείνωση της Γερμανίας. Ο βασιλιάς κάλεσε τον Sir Percy και άλλους για μια πρόβα στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ όπου αποφάσισαν ότι τα πέντε λεπτά ήταν πολλά και έτσι έθεσαν δύο λεπτά σιγής.
Στις 7 Νοεμβρίου του 1919, ο βασιλιάς εξέδωσε διάταγμα όπου ανέφερε ότι "κατά την ώρα που τέθηκε σε ισχύ η Ανακωχή, την 11η ώρα της 11ης ημέρας του 11ου μήνα, μπορεί να υπάρξει, για το σύντομο διάστημα των δύο λεπτών, πλήρης αναστολής όλων των κανονικών δραστηριοτήτων. Όλες οι μετακινήσεις θα πρέπει να σταματήσουν, έτσι ώστε σε τέλεια ακινησία, οι σκέψεις του καθενός να επικεντρωθούν στην ευλαβική ανάμνηση του ένδοξων νεκρών".
Χρόνια αργότερα, μια ομάδα πολιτών της Μελβούρνης στην Αυστραλία, πραγματοποίησε εκστρατεία για να αποδείξει ότι, στην πραγματικότητα, η τήρηση της στιγμής της σιωπή την Ημέρα Ανακωχής δεν ήταν ιδέα του Sir Percy, αλλά ιδέα του Αυστραλού δημοσιογράφου και βετεράνου πολέμου Edward George Honey, ο οποίος καταγόταν από τη Μελβούρνη, αλλά ζούσε στο Λονδίνο εκείνη την εποχή. Ο Honey είχε δει τους ανθρώπους να χορεύουν στους δρόμους για την Ημέρα Ανακωχής και σκέφτηκα ότι ήταν ακατάλληλος και ασεβής τρόπος για να σηματοδοτήσει κανείς έτσι το τέλος μιας σφαγής. Ο Honey είχε θυμηθεί πως όταν ήταν νέος, οι Αυστραλοί στάθηκαν σιωπηλοί ως ένδειξη σεβασμού προς τα θύματα ενός μεταλλευτικού ατυχήματος και έγραψε στην Evening News, τον Μάιο του 1919, προτρέποντας ότι η πρώτη επέτειος πρέπει να χαρακτηρίζεται από "πέντε σιωπηλά λεπτά εθνικής μνήμης".
Από τότε, έχει καθιερωθεί η δίλεπτη σιγή, η οποία, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, μετακινήθηκε στη δεύτερη Κυριακή του Νοεμβρίου για να αποφευχθεί η διατάραξη της παραγωγής. Μετά το 1945, το όνομά της άλλαξε σε Ημέρα Μνήμης, προς τιμήν των νεκρών και των δύο πολέμων.
Τον Μάρτιο του 2004, τρομοκράτες χτύπησαν στη Μαδρίτη, σκοτώνοντας 191 ανθρώπους. Εκείνο το Σαββατοκύριακο, κρατήθηκε σιωπή ενός λεπτού στους ποδοσφαιρικούς αγώνες σε όλη την Ισπανία. Ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Bertie Ahern, η οποία είχε την προεδρία της ΕΕ τότε, σκέφτηκε ότι έπρεπε να έρθει η αίσθηση της ενότητας στην ΕΕ, η οποία ήταν διχασμένη από τον πόλεμο στο Ιράκ. Κάλεσε λοιπόν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να τηρήσουν σιγή για τους νεκρούς της Μαδρίτης. Ήταν τα πρώτα τρία λεπτά σιγής της Ευρώπης. Αν η Μαδρίτη άξιζε τρία λεπτά, η Νέα Υόρκη άξιζε τέσσερα, θα σκέφτηκαν κάποιοι. Το 2004, σε ανάμνηση της 11ης Σεπτεμβρίου, τηρήθηκαν τέσσερα λεπτά σιγής, ένα για κάθε ένα από τα τέσσερα αεροπλάνα που καταστράφηκαν από τους αεροπειρατές. Στις 5 Ιανουαρίου του 2005, τηρήθηκε και πάλι σιωπή τριών λεπτών σε όλη την Δυτική Ευρώπη, στη μνήμη των 150.000 θυμάτων του τσουνάμι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου