Οι Εβραίοι θα έχουν να θυμούνται μια μέρα σαν σήμερα, 19 Απριλίου… Κι από πού ν’ αρχίσουν; Το 1506 «ξημερώνει» η Σφαγή της Λισαβόνας. Οι Πορτογάλοι θεοσεβούμενοι Καθολικοί σφαγιάζουν Εβραίους! Και συνεχίζουμε: Στη Βεσσαραβία στο σημερινό Κισινάου της Μολδαβίας το 1903 αρχίζει εκτεταμένο πογκρόμ κατά των Εβραίων· δεκάδες σκοτώνονται και δεκάδες χιλιάδες φεύγουν κυνηγημένοι αναζητώντας καταφύγιο σε χώρες της Δύσης ή την Παλαιστίνη.
Και οι καιροί περνούν και φθάνουμε στο 1943. Οι Ναζί λυμαίνονται την Ευρώπη και είναι η χρονιά που ξεσπά η εξέγερση στη Βαρσοβία, μετά την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων στο γκέτο προκειμένου να μαζέψουν τους εναπομείναντες Εβραίους.
Ο Χίτλερ και οι οπαδοί του ήταν οι τελευταίοι. Οι Εβραίοι διώκονται απηνώς εις τους αιώνας των αιώνων από κάθε λογής «Αδόλφο» (Καθολικό, Ορθόδοξο, Προτεστάντη, Μωαμεθανό κτλ…), που ευαγγελίζεται την «καθαρότητα» της φυλής του. Κι όμως οι Εβραίοι έχουν κατοικήσει σε σχεδόν όλο τον κόσμο, επιβιώνοντας διαμέσου εκδηλώσεων ρατσισμού, κακουχιών, φτώχειας, ακόμη και καταιγίδων γενοκτονίας. Και ο εβραϊκός πληθυσμός, παρά τις διώξεις, αριθμεί σήμερα περισσότερο από 15 εκατομμύρια ανθρώπους, η πλειοψηφία των οποίων κατοικούν στο Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η λέξη «αντισημιτισμός» έχει να κάνει με την συστηματική αντίθεση προς την εβραϊκή φυλή, καθώς και τις προσπάθειες περιορισμού της έκφρασής της, φτάνοντας - συχνά - στην εχθρότητα, αλλά και σε προσπάθειες εξόντωσής της, με βιαιότερη έκφραση το Ολοκαύτωμα από τη Ναζιστική Γερμανία! Ο αντισημιτισμός έχει εμφανιστεί στους αρχαίους χρόνους και μέχρι τις μέρες μας παραμένει ενεργός. Σύμφωνα με τον καθηγητή των Εβραϊκών σπουδών Peter Schafer: «...οι Έλληνες, επαναδιατυπώνοντας τις αιγυπτιακές προκαταλήψεις και διεκδικώντας έναν παγκόσμιας εμβέλειας πολιτισμό κατά την ελληνιστική περίοδο, μετέτρεψαν τον αντι-ιουδαϊσμό των Αιγυπτίων σε αντισημιτισμό».
Πράξεις βίας και καταπίεσης εναντίον των Εβραίων καταγράφονται και στην Παλαιά Διαθήκη. Οι Ρωμαίοι κατέσφαξαν τους Εβραίους με κορυφαίο γεγονός την καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τον αυτοκράτορα Τίτο. Στον Μεσαίωνα ο αντισημιτισμός κυριαρχεί μέσω ελεεινών δοξασιών: «οι Εβραίοι σκοτώνουν τα παιδιά και χρησιμοποιούσαν το αίμα τους για την παρασκευή άρτου»! ΟΙ Σταυροφόροι σφαγιάζουν χιλιάδες Εβραίους, η Ιερά Εξέταση κατέκαψε εκατοντάδες ανθρώπους ως βλάσφημους Ιουδαίους και γενικά η περίοδος του Μεσαίωνα, είναι η χειρότερη για τους Εβραίους της Ευρώπης μετά τις ναζιστικές διώξεις. Αλλά ας επικεντρωθούμε με λίγες αράδες στα γεγονότα της σημερινής ημερομηνίας.
Μνημείο για τους σφαγιασθέντες στη Λισαβόνα
Η Σφαγή της Λισαβόνας
19 Απριλίου 1506: Η Σφαγή της Λισαβόνας άρχισε ημέρα Κυριακή, στην εκκλησία του Σάο Ντομίνγκος, όταν μαινόμενο πλήθος εκκλησιαζόμενων επιτέθηκε και σκότωσε ανθρώπους - στην εκκλησία - τους οποίους υποπτεύονταν ότι ήταν Εβραίοι. Η βία κλιμακώθηκε σε μια αντισημιτική εξέγερση σε όλη την πόλη· σφαγιάστηκαν περισσότεροι από 4000 «νέοι Χριστιανοί», δηλαδή Εβραίοι που είχαν προσηλυτιστεί βίαια στον Χριστιανισμό. Η αφορμή για το μακελειό - λέγεται ότι - προέκυψε όταν ένας νεοχριστιανός ειρωνεύτηκε τους ισχυρισμούς για κάποιο θαύμα.
Ο όχλος ξεχύθηκε έξω από την εκκλησία και άρχισε να σκοτώνει όσους νεοχριστιανούς συναντούσε. Ύψωσαν μια φωτιά στην πλατεία της εκκλησίας όπου έριξαν τα πτώματα των θυμάτων. Και η βία συνεχίστηκε με... κατανυκτικό και χριστιανικό τρόιπο: Όταν ο βασιλιάς Μανουήλ Α' πληροφορήθηκε τα γεγονότα στη Λισαβόνα, διέταξε τον κυβερνήτη να σπεύσει στην πόλη και να «κρεμάσει όλους τους «κακούς που ευθύνονται για τη σφαγή».
Οι συμμετέχοντες στη σφαγή εκτελέστηκαν στα γρήγορα και ασφαλώς χωρίς δίκη. Δύο από τους Δομινικανούς μοναχούς, που είχαν ενθαρρύνει τους ταραχοποιούς, στραγγαλίστηκαν και κάηκαν. Πολλοί από τους δράστες της Σφαγής διέφυγαν από την πόλη, αλλά συνελήφθησαν λίγες μέρες μετά και εκτελέστηκαν. Ο θάνατος αχολογούσε στους δρόμους της Λισαβόνας για καιρό…
Η Σφαγή της Λισαβόνας
19 Απριλίου 1506: Η Σφαγή της Λισαβόνας άρχισε ημέρα Κυριακή, στην εκκλησία του Σάο Ντομίνγκος, όταν μαινόμενο πλήθος εκκλησιαζόμενων επιτέθηκε και σκότωσε ανθρώπους - στην εκκλησία - τους οποίους υποπτεύονταν ότι ήταν Εβραίοι. Η βία κλιμακώθηκε σε μια αντισημιτική εξέγερση σε όλη την πόλη· σφαγιάστηκαν περισσότεροι από 4000 «νέοι Χριστιανοί», δηλαδή Εβραίοι που είχαν προσηλυτιστεί βίαια στον Χριστιανισμό. Η αφορμή για το μακελειό - λέγεται ότι - προέκυψε όταν ένας νεοχριστιανός ειρωνεύτηκε τους ισχυρισμούς για κάποιο θαύμα.
Ο όχλος ξεχύθηκε έξω από την εκκλησία και άρχισε να σκοτώνει όσους νεοχριστιανούς συναντούσε. Ύψωσαν μια φωτιά στην πλατεία της εκκλησίας όπου έριξαν τα πτώματα των θυμάτων. Και η βία συνεχίστηκε με... κατανυκτικό και χριστιανικό τρόιπο: Όταν ο βασιλιάς Μανουήλ Α' πληροφορήθηκε τα γεγονότα στη Λισαβόνα, διέταξε τον κυβερνήτη να σπεύσει στην πόλη και να «κρεμάσει όλους τους «κακούς που ευθύνονται για τη σφαγή».
Οι συμμετέχοντες στη σφαγή εκτελέστηκαν στα γρήγορα και ασφαλώς χωρίς δίκη. Δύο από τους Δομινικανούς μοναχούς, που είχαν ενθαρρύνει τους ταραχοποιούς, στραγγαλίστηκαν και κάηκαν. Πολλοί από τους δράστες της Σφαγής διέφυγαν από την πόλη, αλλά συνελήφθησαν λίγες μέρες μετά και εκτελέστηκαν. Ο θάνατος αχολογούσε στους δρόμους της Λισαβόνας για καιρό…
Οι δρόμοι ήταν στοιβαγμένοι με πτώματα...
Η Σφαγή του Κισινέφ
19 Απριλίου 1903: Το πογκρόμ του Κισινέφ ή η Σφαγή του Κισινέφ ήταν η αντιεβραϊκή εξέγερση που έγινε στο Kishinev, (το σημερινό Κισινάου της Μολδαβίας ), τότε πρωτεύουσα της Βεσσαραβίας στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Στο πογκρόμ του 1903, που άρχισε την Ημέρα του Πάσχα, 49 Εβραίοι σκοτώθηκαν, 92 τραυματίστηκαν σοβαρά, άλλοι βιάστηκαν, πάνω από 500 τραυματίστηκαν ελαφρά και πάνω από 1.500 σπίτια υπέστησαν ζημιές.
Εφημερίδες της εποχής με πιο φανατική την «Bessarabets» δημοσίευε τακτικά άρθρα με εμπρηστικούς τίτλους όπως «Θάνατος στους Εβραίους» και «Σταυροφορία ενάντια στη Μισητή Φυλή»! Όταν ένα αγόρι από την Ουκρανία βρέθηκε δολοφονημένο 40 χιλιόμετρα βόρεια του Kishinev, και ένα κορίτσι που αυτοκτόνησε σε ένα εβραϊκό νοσοκομείο, η εφημερίδα «Bessarabetz» υπαινίχθηκε ότι και τα δύο παιδιά είχαν δολοφονηθεί από την εβραϊκή κοινότητα με σκοπό τη χρήση του αίματός τους στην παρασκευή άζυμου άρτου για το Πάσχα. Η σπίθα είχε πέσει στην πυριτιδαποθήκη των επικίνδυνων ηλιθίων
Στις 28 Απριλίου, η εφημερίδα «New York Times» δημοσίευσε ρεπορτάζ από τη Ρωσία: «Ο όχλος καθοδηγούνταν από ιερείς και η γενική κραυγή «Σκοτώστε τους Εβραίους» ακουγόταν σε όλη την πόλη. Οι Εβραίοι συνελήφθησαν και σφάχτηκαν σαν πρόβατα. Οι νεκροί ανέρχονται στους 120 και οι τραυματίες περίπου 500. Οι σκηνές φρίκης δεν περιγράφονται. Τα μωρά έγιναν κυριολεκτικά κομμάτια από το ξέφρενο και αιμοδιψές πλήθος. Η τοπική αστυνομία δεν έκανε καμία προσπάθεια να ελέγξει τον όχλο. Το ηλιοβασίλεμα, οι δρόμοι ήταν στοιβαγμένοι με πτώματα και τραυματίες. Όσοι κατάφεραν να διαφύγουν, κρύφτηκαν τρομοκρατημένοι και η πόλη είναι πλέον σχεδόν έρημη από Εβραίους». Το πογκρόμ του 1903 συνέβαλε καθοριστικά στο να πειστούν δεκάδες χιλιάδες Ρώσοι Εβραίοι να φύγουν για τη Δύση ή την Παλαιστίνη.
Η Σφαγή του Κισινέφ
19 Απριλίου 1903: Το πογκρόμ του Κισινέφ ή η Σφαγή του Κισινέφ ήταν η αντιεβραϊκή εξέγερση που έγινε στο Kishinev, (το σημερινό Κισινάου της Μολδαβίας ), τότε πρωτεύουσα της Βεσσαραβίας στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Στο πογκρόμ του 1903, που άρχισε την Ημέρα του Πάσχα, 49 Εβραίοι σκοτώθηκαν, 92 τραυματίστηκαν σοβαρά, άλλοι βιάστηκαν, πάνω από 500 τραυματίστηκαν ελαφρά και πάνω από 1.500 σπίτια υπέστησαν ζημιές.
Εφημερίδες της εποχής με πιο φανατική την «Bessarabets» δημοσίευε τακτικά άρθρα με εμπρηστικούς τίτλους όπως «Θάνατος στους Εβραίους» και «Σταυροφορία ενάντια στη Μισητή Φυλή»! Όταν ένα αγόρι από την Ουκρανία βρέθηκε δολοφονημένο 40 χιλιόμετρα βόρεια του Kishinev, και ένα κορίτσι που αυτοκτόνησε σε ένα εβραϊκό νοσοκομείο, η εφημερίδα «Bessarabetz» υπαινίχθηκε ότι και τα δύο παιδιά είχαν δολοφονηθεί από την εβραϊκή κοινότητα με σκοπό τη χρήση του αίματός τους στην παρασκευή άζυμου άρτου για το Πάσχα. Η σπίθα είχε πέσει στην πυριτιδαποθήκη των επικίνδυνων ηλιθίων
Στις 28 Απριλίου, η εφημερίδα «New York Times» δημοσίευσε ρεπορτάζ από τη Ρωσία: «Ο όχλος καθοδηγούνταν από ιερείς και η γενική κραυγή «Σκοτώστε τους Εβραίους» ακουγόταν σε όλη την πόλη. Οι Εβραίοι συνελήφθησαν και σφάχτηκαν σαν πρόβατα. Οι νεκροί ανέρχονται στους 120 και οι τραυματίες περίπου 500. Οι σκηνές φρίκης δεν περιγράφονται. Τα μωρά έγιναν κυριολεκτικά κομμάτια από το ξέφρενο και αιμοδιψές πλήθος. Η τοπική αστυνομία δεν έκανε καμία προσπάθεια να ελέγξει τον όχλο. Το ηλιοβασίλεμα, οι δρόμοι ήταν στοιβαγμένοι με πτώματα και τραυματίες. Όσοι κατάφεραν να διαφύγουν, κρύφτηκαν τρομοκρατημένοι και η πόλη είναι πλέον σχεδόν έρημη από Εβραίους». Το πογκρόμ του 1903 συνέβαλε καθοριστικά στο να πειστούν δεκάδες χιλιάδες Ρώσοι Εβραίοι να φύγουν για τη Δύση ή την Παλαιστίνη.
Η κλασική εικόνα του μίσους για τους Εβραίους./copyright Ap Photos
Στη Βαρσοβία χιλιάδες οι νεκροί
19 Απριλίου 1943: Η εξέγερση στη Βαρσοβία, ήταν πράξη αντίστασης των Εβραίων στην πρόθεση των Γερμανών Ναζί να οδηγήσουν όσους κατοίκους του γκέτο είχαν απομείνει, στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Τρεμπλίνκα. Δυο αντιστασιακές οργανώσεις κατέλαβαν τον έλεγχο του γκέτο και κατασκεύασαν δεκάδες θέσεις μάχης, ενώ εκτέλεσαν συνεργάτες των Γερμανών, ανάμεσα τους και Εβραίους αστυνομικούς του γκέτο, μέλη της υποστηριζόμενης από τους Γερμανούς οργάνωσης Ζagiew και πράκτορες της Γκεστάπο. Οι μαχητές του γκέτο, που αριθμούσαν 400 έως 1.000 άτομα στις 19 Απριλίου, ήταν ανεπαρκώς οπλισμένοι - όσοι από αυτούς διέθεταν όπλα - με πιστόλια και περίστροφα.
Η βοήθεια που προερχόταν έξω από το γκέτο ήταν περιορισμένη, αλλά μονάδες της πολωνικής Αντίστασης από την πολωνική Εθνοφυλακή και την Λαϊκή Πολιτοφυλακή επιτέθηκαν εναντίον γερμανικών μονάδων, κοντά στα τείχη του γκέτο και προσπάθησαν να εισάγουν λαθραία όπλα, πυρομαχικά και προμήθειες στο γκέτο. Η αντίσταση συντρίφτηκε από τα γερμανικά στρατεύματα υπό τις διαταγές του Γιούργκεν Στρόοπ.
Οι προσπάθειες της εβραϊκής αντίστασης κατέρρευσαν μπροστά στη δύναμη των γερμανικών δυνάμεων. Περίπου 13.000 Εβραίοι σκοτώθηκαν στο γκέτο κατά τη διάρκεια της εξέγερσης (6.000 από τους οποίους κάηκαν ή πέθαναν από την εισπνοή καπνού). Από τους εναπομείναντες 50.000 κατοίκους του γκέτο, οι περισσότεροι συνελήφθησαν και στάλθηκαν σε στρατόπεδα εξόντωσης, κυρίως στην Τρεμπλίνκα. Ήταν η μεγαλύτερη εξέγερση των Εβραίων κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος.
Στη Βαρσοβία χιλιάδες οι νεκροί
19 Απριλίου 1943: Η εξέγερση στη Βαρσοβία, ήταν πράξη αντίστασης των Εβραίων στην πρόθεση των Γερμανών Ναζί να οδηγήσουν όσους κατοίκους του γκέτο είχαν απομείνει, στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Τρεμπλίνκα. Δυο αντιστασιακές οργανώσεις κατέλαβαν τον έλεγχο του γκέτο και κατασκεύασαν δεκάδες θέσεις μάχης, ενώ εκτέλεσαν συνεργάτες των Γερμανών, ανάμεσα τους και Εβραίους αστυνομικούς του γκέτο, μέλη της υποστηριζόμενης από τους Γερμανούς οργάνωσης Ζagiew και πράκτορες της Γκεστάπο. Οι μαχητές του γκέτο, που αριθμούσαν 400 έως 1.000 άτομα στις 19 Απριλίου, ήταν ανεπαρκώς οπλισμένοι - όσοι από αυτούς διέθεταν όπλα - με πιστόλια και περίστροφα.
Η βοήθεια που προερχόταν έξω από το γκέτο ήταν περιορισμένη, αλλά μονάδες της πολωνικής Αντίστασης από την πολωνική Εθνοφυλακή και την Λαϊκή Πολιτοφυλακή επιτέθηκαν εναντίον γερμανικών μονάδων, κοντά στα τείχη του γκέτο και προσπάθησαν να εισάγουν λαθραία όπλα, πυρομαχικά και προμήθειες στο γκέτο. Η αντίσταση συντρίφτηκε από τα γερμανικά στρατεύματα υπό τις διαταγές του Γιούργκεν Στρόοπ.
Οι προσπάθειες της εβραϊκής αντίστασης κατέρρευσαν μπροστά στη δύναμη των γερμανικών δυνάμεων. Περίπου 13.000 Εβραίοι σκοτώθηκαν στο γκέτο κατά τη διάρκεια της εξέγερσης (6.000 από τους οποίους κάηκαν ή πέθαναν από την εισπνοή καπνού). Από τους εναπομείναντες 50.000 κατοίκους του γκέτο, οι περισσότεροι συνελήφθησαν και στάλθηκαν σε στρατόπεδα εξόντωσης, κυρίως στην Τρεμπλίνκα. Ήταν η μεγαλύτερη εξέγερση των Εβραίων κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου