Συρία: Αντιμέτωπη με το στίγμα του τρομοκράτη η νέα κυβέρνηση επιδιώκει διεθνή νομιμοποίηση – «Τέτοια ευκαιρία έρχεται μόνο μια φορά» – Ανάλυση του CNN

Το νέο καθεστώς στην Συρία, υπό την ηγεσία μιας ομάδας που προέρχεται

από την Αλ Κάιντα, έχει ως πρώτη αποστολή του να αποκτήσει διεθνή νομιμότητα και ήδη σημειώνει κάποια επιτυχία, σχολιάζει το CNN.

Ο Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζολάνι, ένας πρώην τιμωρημένος με διεθνείς κυρώσεις, συναντά ξένους αξιωματούχους από τότε που η ομάδα του η Hayat Tahrir al Sham (HTS) ανέτρεψε το καθεστώς του πρώην προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, την περασμένη εβδομάδα. Επιδιώκει να παρουσιάσει το νέο καθεστώς της Συρίας ως ένα φιλικό, χωρίς αποκλεισμούς και μη εμπόλεμο κράτος.

Την Κυριακή, ο Τζολάνι εξασφάλισε συνάντηση στη Δαμασκό με τον Geir Otto Pedersen, τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ για τη Συρία, ο οποίος δήλωσε ότι η διεθνής κοινότητα «ελπίζει να δει ένα γρήγορο τέλος στις κυρώσεις, ώστε να πετύχουμε πραγματικά μια συσπείρωση γύρω από την οικοδόμηση της Συρίας και πάλι».

 

Οι κινήσεις της Ευρώπης

Ο απεσταλμένος του ΟΗΕ προειδοποίησε ωστόσο ότι πρέπει να υπάρξει «δικαιοσύνη και λογοδοσία για τα εγκλήματα», αλλά και ότι πρέπει να περάσει η χώρα σε “ένα αξιόπιστο σύστημα δικαιοσύνης”.

Και τη Δευτέρα, η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Kaja Kallas, δήλωσε ότι «ανέθεσε σε έναν κορυφαίο Ευρωπαίο διπλωμάτη στη Συρία να μεταβεί στη Δαμασκό για να κάνει τις επαφές με τη νέα κυβέρνηση και τους ανθρώπους εκεί«. Πρόσθεσε μάλιστα ότι η Ε.Ε. θα εξετάσει περισσότερα βήματα «αν δούμε ότι η Συρία πηγαίνει προς τη σωστή κατεύθυνση».

Μέχρι στιγμής, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία έχουν επίσης έρθει σε επαφή με τις ομάδες ανταρτών που κυβερνούν τη χώρα, μαζί με το Κατάρ και την Τουρκία. Η Βρετανία έστειλε αυτή την εβδομάδα αντιπροσωπεία στη Δαμασκό για να συναντηθεί με το νέο καθεστώς και με μέλη της κοινωνίας των πολιτών, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Ντέιβιντ Λάμι σε συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα, σύμφωνα με το Reuters.

Οι ειδικοί λένε ότι ενώ τα γεγονότα που εξελίσσονται στη Συρία αποτελούν μια ευκαιρία για να αποτραπεί η κατάρρευση του κράτους, συνοδεύονται επίσης από αβεβαιότητες και κινδύνους, καθώς πολλοί από τους νέους ηγέτες της  έχουν δυσάρεστο παρελθόν.

ΗΠΑ και Βρετανία

Ο Τζολάνι, ο οποίος τώρα ακούει στο πραγματικό του όνομα Άχμαντ αλ-Σαράα, και η ομάδα του, η HTS, σάρωσαν την χώρα από τον θύλακα των εδαφών τους στη βορειοδυτική Συρία νωρίτερα αυτό το μήνα, φτάνοντας πολύ γρήγορα στην πρωτεύουσα Δαμασκό.

Παρά τις προσπάθειές του όλα αυτά τα χρόνια να απομακρύνει την HTS από την Αλ Κάιντα, οι ΗΠΑ χαρακτήρισαν την ομάδα ως ξένη τρομοκρατική οργάνωση το 2018 και τον επικήρυξαν με 10 εκατομμύρια δολάρια. Η HTS και ο ηγέτης της έχουν επίσης χαρακτηριστεί ως τρομοκράτες από τον ΟΗΕ και άλλες κυβερνήσεις.

Ο Qutaiba Idlbi, ανώτερος συνεργάτης του Atlantic Council’s Middle East Programs που εστιάζει στη Συρία, δήλωσε ότι ενώ η εμπλοκή με την τρομοκρατική οργάνωση “θα παρουσιάσει τις προκλήσεις της, ο χαρακτηρισμός παρουσιάζει σημαντική μόχλευση για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους διεθνείς εταίρους”.

Η επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ θα μπορούσε “να χρησιμοποιήσει αυτή τη μόχλευση για να διασφαλίσει ότι η HTS περπατάει ως αποδεκτός παράγοντας στη συριακή σκηνή και να επιβεβαιώσει ότι δεν απειλεί πλέον την ασφάλεια των ΗΠΑ ή της περιοχής”, έγραψε ο Idlbi για το Atlantic Council, προσθέτοντας ότι αυτό μπορεί να γίνει μέσω διαλόγου με την Τουρκία, η οποία βρίσκεται εδώ και καιρό σε αντιπαράθεση με τον Άσαντ.

Το Σάββατο, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι η Ουάσινγκτον είχε άμεση επαφή με την HTS, στην πρώτη δημόσια επιβεβαίωση τέτοιου είδους  επαφής μεταξύ των ΗΠΑ και της ομάδας.  Δεν έδωσε λεπτομέρειες σχετικά με το πότε έγινε η επαφή ή σε ποιο επίπεδο. Δεν υπάρχει νομικό εμπόδιο για να μιλήσει κανείς με μια χαρακτηρισμένη τρομοκρατική ομάδα.

Η συνέντευξη Τζολάνι

Στην πρώτη του συνέντευξη στο CNN σε μια άγνωστη τοποθεσία στη Συρία, ο Τζολάνι αντιτάχθηκε στην συνεχή χρήση του όρου τρομοκρατία, χαρακτηρίζοντάς τον «κυρίως πολιτικό και, ταυτόχρονα, ανακριβή».

Ο ηγέτης των ανταρτών υποστήριξε ότι ορισμένες ακραίες ισλαμιστικές πρακτικές “δημιούργησαν ένα χάσμα” μεταξύ της HTS και των τζιχαντιστικών ομάδων από νωρίς, και ισχυρίστηκε ότι αντιτίθεται σε ορισμένες από τις πιο βίαιες τακτικές που χρησιμοποιούν άλλες τζιχαντιστικές ομάδες, γεγονός που οδήγησε στη διακοπή των δεσμών του μαζί τους. Ισχυρίστηκε επίσης ότι ποτέ δεν συμμετείχε προσωπικά σε επιθέσεις εναντίον πολιτών.

Δεν είναι σαφές αν τα δυτικά κράτη θα άρουν τον χαρακτηρισμό του ως τρομοκράτη ή τι θα απογίνουν οι προϋπάρχουσες κυρώσεις που είχαν επιβληθεί στο πρώην καθεστώς.

Ερωτηθείς εάν ο χαρακτηρισμός ως τρομοκρατική οργάνωση εμποδίζει την ικανότητα των ΗΠΑ να μιλήσουν με την ομάδα των ανταρτών και εάν ο χαρακτηρισμός θα αρθεί, ανώτερος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε στους δημοσιογράφους την περασμένη εβδομάδα ότι οι ΗΠΑ παρακολουθούν εάν οι δηλώσεις της HTS “μεταφράζονται σε πράξεις επί του εδάφους”. «Ελπίζουμε πάρα πολύ ότι θα γίνουν», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.

Το πλήγμα στην οικονομία

Η οικονομία της Συρίας πλήττεται εδώ και χρόνια από τις δυτικές κυρώσεις. Μεταξύ των πιο σκληρών είναι ο νόμος Caesar Act των ΗΠΑ, του 2019, ο οποίος επέβαλε ευρείες κυρώσεις που περιόριζαν τα άτομα, τις εταιρείες ή τις κυβερνήσεις από οικονομικές δραστηριότητες που βοηθούσαν την πολεμική προσπάθεια του Άσαντ. Ο νόμος αυτός απαγόρευσε ακόμα και να αγγίξει κανείς την οικονομία της χώρας. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η συριακή οικονομία συρρικνώθηκε περισσότερο από το μισό μεταξύ 2010 και 2020.

Από το 2022, η φτώχεια επηρέαζε το 69% του πληθυσμού της Συρίας, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Η ακραία φτώχεια επηρέαζε περισσότερους από έναν στους τέσσερις Σύρους το 2022, ανέφερε η Παγκόσμια Τράπεζα, προσθέτοντας ότι ο αριθμός αυτός πιθανόν να επιδεινώθηκε μετά τον καταστροφικό σεισμό του Φεβρουαρίου του 2023.

Ο Idlbi, του Atlantic Council, έγραψε ότι ενώ η πτώση του Άσαντ αποτελεί μια ευκαιρία, “δεν είναι πανάκεια και θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω αστάθεια αν δεν γίνει προσεκτική διαχείριση”.

«Οι διοικήσεις Μπάιντεν και Τραμπ πρέπει να υιοθετήσουν μια ισορροπημένη και στρατηγική προσέγγιση, εστιάζοντας στην περιεκτική διακυβέρνηση, την ανθρωπιστική υποστήριξη και την περιφερειακή σταθερότητα», έγραψε ο Idlbi.

«Μια ευκαιρία του είδους, που παρουσιάζεται τώρα στη Συρία, έρχεται μόνο μία φορά» καταλήγει ο Idlbi, σύμφωνα με το CNN.